Општинскиот одбор на Сојузот на борците од Народноослободителната и антифашистичката војна на Македонија (1941-1945), заедно со граѓаните продолжувачи од Битола, објави проглас во 11 точки во врска со отворените прашања при пристапувањето на Македонија кон Европската Унија, како организација која се грижи за негување и зачување на придобивките од Националноослободителната војна и зачувување на традициите од националноослободителните борби и востанија на македонскиот народ од подалечното минато. Точките во прогласот се наведени во продолжение.
1. Македонскиот народ и останатите националности кои живеат во Македонија, осојузени со членовите на големата антифашистичка коалиција, во време на Втората светска војна, четири години се бореа против германскиот, италијанскиот, албанскиот и бугарскиот фашизам и ја создадоа македонската држава. Во таа борба животот го загубија илјадници македонски борци. Таа борба е неотуѓив и нераскинлив дел од македонската национална историја и од македонскиот национален идентитет. Таа националноослободителна борба е темелот врз кој е поставена македонската држава. Ревизијата, оцрнувањето и негирањето на таа македонска историја значи рушење на македонската национална држава и директно посегање по македонскиот национален идентитет.
2. Имајќи ги предвид антимакедонските документи донесени во Народното собрание на Бугарија, како на пример „Декларацијата“ од октомври 2019 година, антимакедонските документи на бугарската влада, какообјаснувачкиот „Меморандум“ испратен до членки на ЕУ од 2020 година, досегашната антимакедонска политичка пракса на официјална Софија, нејзиното користење на европските механизми за сопствените големодржавни проекти, нејзината агресија кон македонскиот идентитет и нескриените обиди за наметнување на бугарскиот наратив за нашата македонска историјата, билатерализација на пристапниот процес кон ЕУ е целосно неприфатлива опција за македонската држава.
3. Укажуваме на македонските институции, на македонските претставници кои се инволвирани во процесот на пристапување на државата кон ЕУ, на македонските политички партии и на целата македонска јавност дека не е само јазикот елемент на националната идентификација, туку дека ништо помалку таков елемент е историјата. Не го прифаќаме дефокусирањето на проблемот преку изјавите „македонскиот јазик е чист и заштитен во преговарачката рамка“, туку бараме услов за понатамошни преговори да биде признавање на сувереното право на сопствена македонска историја и образование. Македонските институции мора посебно внимание да обрнат во унапредување на образованието во училишните системи на секое ниво, особено во областа на историјата како трајна вредност на еден народ.
4. Протоколот што би го потпишале македонската Влада и бугарската Влада, во форма во која беше презентиран пред македонската јавност директно ја тангира историјата и има јасна тенденција за ревизија на историската вистина по терк на бугарскиот историографски наратив. Забележлива е тенденцијата за ревизија на македонската антифашистичка историја од профашистички позиции. Ова е особено присутно во деловите кои третираат „измислените“: говор на омраза преку „спомениците“ и во учебниците, како и преку рехабилитација на жртвите на комунизмот. Затоа, сметаме дека македонските државни институции требада внимаваат во прифаќање и верификување на таков срамен, лажен и понижувачки Протокол.
5. Договорот за пријателство од 2017 година, константно се користи од Софија за да се истакнуваат отворени антимакедонски тези и ставови, да се клеветат и навредуваат Македонија и Македонците, но и да се задоволат бугарските национални аспирации кон Македонија и македонскиот народ. Сето тоа е јасно кршење на духот и одредбите од Договорот за пријателство и доволна причина македонските институции да протестираат, да бојкотираат, па дури во определен момент да го откажат спроведувањето на Договорот во оние делови каде се третираат историски и национални прашања, односно во Заедничката комисија за историски и образовни прашања.
6. Документите со кои се третираат образовни, лингвистички, историски и идентитетски прашања се директно спротивни на црвените линии од Резолуцијата на македонското Собрание за „Утврдување на македонските државни позиции во контекст на блокадите на европските интеграции, објавена во „Службен весник“ бр:173/2021од 30.07.2021. Имено, таму јасно стои дека во процесот на пристапните преговори со ЕУ треба да се почитува континуитетот на македонскиот јазик и неговите дијалекти, како и да се почитува автохтоноста на македонскиот народ и неговиот историски, јазичен, културен и религиски континуитет.
7. Вклучувањето на Бугарите во Уставот е неприфатливо сè додека официјална Софија води нескриена жестока антимакедонска пропаганда и изразува аспирации за денационализација и асимилација на македонскиот народ.
8. Македонскиот пат кон ЕУ не смее да зависи од тоа дали Бугарија е задоволна од исполнување на своите желбикон Македонија, па затоа треба да се бараат недвосмислени гаранции од ЕУ за непречен напредок во пристапниот процес. Во сега понудените документи не постои ниту една гаранција дека веќе утре Бугарија нема да стави ново вето измислувајќи наводно непочитување на Договорот за пријателство од 2017 година.
9. Нашето Министерство за надворешни работи неодложно да направи акционен план и да започне паралелен процес за афирмација во официјална пишана форма за македонскиот идентитет, нација и јазик, од членките на ЕУ и НАТО.
10. Сите македонски државни институции инволвирани во процесот на пристапување кон ЕУ да испратат јавна порака до Софија: Никогаш нема да дозволиме да ги уништите или избришете македонската историја, македонскиот јазик и македонскиот идентитет.
11. Во името на осумте народни херои, стотиците загинати и преживеани борци, над три илјади депортирани евреи, сите наши сограѓани, кои вечно ќе ги чуваме во нашата меморија, апелираме владата да го прифати овој проглас и со тоа да искажи заслужена почит кон жртвите од НОАВМ.
