Со својата уникатна архитектура, мостови, подземни тунели и кули, Кратово претставува вистинско историско и културно богатство
(втор дел)
Кратово е едно од најстарите и најживописни гратчиња во Македонија, сместено на источните падини на Осоговските Планини, во кратер од изгаснат вулкан. Со својата уникатна архитектура, мостови, подземни тунели и кули, Кратово претставува вистинско историско и културно богатство.
Кратово има богата историја што датира од античкиот период. За време на Римското Царство било познато по рударството, а во средниот век, особено за време на српската и османлиската власт, станува важно рударско и трговско средиште. Градот бил познат по експлоатацијата на злато, сребро и бакар, што придонело за неговиот економски и културен развој.
Кратово е познато по своите камени мостови и кули. Од некогашните 12 (некаде се говори за 13) средновековни кули, денес се зачувани шест (Саат-кула, Златкова, Емин-бегова, Крстева, Симиќева и Хаџи-Костова кула), од кои најпозната е Саат-кулата во самиот центар на градот. Kамените мостови, како Јокширскиот мост на Табачка Река, Чаршискиот (или Царски) мост преку Кратовска Река и, секако, Радин мост на Манцева Река, се вистински симболи на градот и сведоштво за умешноста на тогашните градители.
Сместен во срцето на изгаснат вулкан, овој мал град во источниот дел на Македонија изгледа како да не припаѓа на времето во кое живееме.
Улиците на Кратово се тесни и калдрмисани, а старите куќи со чардаци, дрвени балкони и издадени катови, како илустрации од стара читанка, му даваат автентичен изглед на градот. Мостовите и кулите – тие се како сведоци на некоја друга ера, кога се живеело поинаку, побавно, можеби и поубаво.
Кратово е и важен регионален културен центар, со манифестации како „Златни денови – Кратово“, каде што се слават традицијата, фолклорот и уметноста на регионот. Кратово не е метропола. Не нуди гламур ниту сензационализам. Но затоа нуди нешто што станува сè поретко – душа. Овде чувствуваш дека секој камен има приказна, секоја куќа има спомен, секој човек има време да ти каже „добар ден“.
Некогаш Кратово било срцето на рударството на Балканот – богат град каде што се топеле метали и се ковеле монети. Кога ќе ги видиш старите мостови што го поврзуваат градот над Крива Река, не ти требаат објаснувања. Тие се доказ за умешност, за визија и за едно време во кое градителите не мислеле само на функција туку и на убавина.
Но не е Кратово само минато. Тоа е и потсетник. Потсетник дека вреди да се чува автентичното, како историски и културен континуитет. Дека не мора да се промени сè за да се биде модерно – понекогаш токму во зачуваното лежи иднината.
Денес, Кратово е мирно гратче со околу 6.000 жители, но неговиот историски и културен потенцијал го прават атрактивна дестинација за домашни и за странски туристи. Освен тоа, во близината се наоѓаат и природните реткости како геолошкиот феномен Куклица или Камени кукли.
На крајот, ако некогаш се почувствувате исцрпено од брзиот свет, свртете се кон Кратово. Не за да видите нешто, туку за да почувствувате. Таму, меѓу камените кули и топлиот мирис на историјата, можеби ќе се сетите кои сме, но и зошто вреди да го чуваме она што сме.
Тони Димитров
(Продолжува)
