Тони Гламчевски, дописник на Нова Македонија од Стразбур
ПССЕ, како и што се очекуваше даде зелено светло за да Косово стане 47-от член на најстарата паневропска организација – Советот на Европа, истовремено одлучувајќи да го следи неговото исполнување на обемниот список на обврски и обврски од неговото пристапување. Ова е за прв пат, да се покани да стане членка една држава, чија државност не е призната од сите земји членки на СЕ
Во своето статутарно Мислење, врз основа на извештајот на Дора Бакојани (Грција, ЕНП/ЦД) и усвоено со 131 глас за и 29 против и 11 воздржани, ПССЕ рече дека членството ќе доведе до „зајакнување на стандардите за човекови права преку обезбедување пристап до Европскиот суд за човекови права за сите оние кои се под јурисдикцијата на Косово“.
Според процедурите на Советот на Европа, ПССЕ мора прво да го даде своето мислење за секоја кандидатура за членство пред да се донесе конечна одлука од Комитетот на министри, извршното тело на организацијата составено од министрите за надворешни работи.
Образложението во мислењето е дека со „членството а Косово, ќе се подобри заштитатата на човековите права“. Тоа би било „кулминација на дијалогот кој се развива во период од две децении, но во никој случај не треба да се гледа како крај на еден процес. Напротив, членството треба да катализира импулс за Косово да продолжи да напредува во зајакнувањето на човековите права, демократијата и владеењето на правото“.
Членството, според ПССЕ исто така, ќе му помогне на Косово „да одговори на извонредните предизвици и прашања на кои се уште не е одговорено“, укажаа парламентарците, вклучително и јазот помеѓу нормативните стандарди и нивната ефективна имплементација, потребата за подобра заштита на правата на немнозинските заедници и поттикнување на погодна клима на доверба, помирување и вклучување.
ПССЕ во усвоената препорака до Комитетот на министрите го поздрави како „голем пробив“ спроведувањето на пресудата на Уставниот суд во случајот со манастирот Високи Дечани, за која рече дека е „видлив знак за посветеноста на Владата да постапува целосно во согласност со владеењето на правото. без оглед на политичките размислувања“.
Воспоставувањето на Заедница на општини со српско мнозинство би било „важен чекор“ за да се обезбеди заштита на правата на косовските Срби, се додава во препораката, и „треба да биде вклучено во идното разгледување од страна на Комитетот на министри на апликацијата на Косово за пристапување во Советот. на Европа, како постпристапна определба“.
Признавајќи ги „околностите без преседан“ на кандидатурата, имајќи предвид дека голем број земји-членки на Советот на Европа не го признаваат Косово како држава (12 од 46), ПССЕ повика на „дипломатија, дијалог и компромис“. Тој го покани Комитетот на министри да обезбеди членството на Косово да биде „без предрасуди за позициите на поединечните земји-членки во однос на државноста на Косово“.
Имено, „еминентните правници се ограничија на проценка на усогласеноста на косовскиот правен систем со стандардите на Организацијата и не се осврнаа на прашањето дали Косово ги исполнува условите за членство во Советот на Европа според нејзиниот Статут, кој во член 4 вели дека било која „Европска држава“, може да стане негова членк. Од нивна гледна точка, оценувањето на државноста е политичка одлука. Сепак, тие појаснија дека меѓународното присуство на Косово нема извршни овластувања, дека косовските власти вршат јурисдикција над територијата и населението на Косово, а Косово одржува меѓународни односи.“
Во извештајот Бакојани се повикува на Конвенцијата од Монтевидео за правата и должностите на државите од 1933 година, која, според државната практика и доктрина, го кодифицира обичајното меѓународно право, и имплицитно изјави дека Косово ги исполнува релевантните критериуми. Понатаму, таа потсетува дека Меѓународниот суд на правдата заклучил, во своето советодавно мислење, дека прогласувањето независност на Косово не е спротивно на меѓународното право и не ја прекршило Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на Организацијата на Обединетите нации.
„Признавањето е привилегија на државите. Затоа, ќе зависи од секоја земја-членка на крајот да процени дали Косово е „европска држава“ за целите на Статутот на Советот на Европа при гласањето за апликацијата на земјата за членство. Според внатрешните прописи на Советот на Европа, оваа одлука не бара едногласно гласање и може да се донесе со двотретинско мнозинство од неговите членови“, стои во предложеното мислење.
ПССЕ, исто така, препорача Собранието да отвори постапка за мониторинг за Косово, со цел да се обезбеди почитување на обврските и обврските преземени од неговото пристапување.
Македонските пратеници Дарко Каевски и Арта Билали Зендели кои зедоа учество во гласањето се изјаснија позитивно за препораката на грчката пратеничка Бакојани, Косово да биде покането да стане членка на Советот на Европа.
