Иако се гради со голем интензитет, а на пазарот постојано има непродадени празни станови, но и продадени празни станови, сепак цените постојано одат нагоре. Неизбежно се поставува прашањето како на толкав суфицит од станови, при намалени цени на репроматеријали, не се намалува и цената на недвижностите. Градежните експерти посочуваат дека цените се нереални, но велат дека врз крајната цена улога имаат повеќе чинители, а ја поддржуваат државата што започна зафати во интерес на граѓаните за да ја запре динамиката на нагорен раст на цените на станбениот квадрат
Полошкиот Регион станува нов „инвеститорски“ рај, барем според градежните одобренија. Најновите податоци покажуваат дека најмногу одобренија за градење нови објекти се издадени токму во Полошко, и тоа предничи Теарце, а потоа следува Скопскиот Регион, каде што со години се гради најмногу. Иако има мало намалување на одобренијата за градба, сепак со нивната реализација ќе никнат 705 нови стана. Имено, во декември лани биле издадени 287 одобренија за градба, што е за два процента помалку отколку истиот месец претходната година. Но малиот пад на одобренијата за градба според познавачите на состојбите не е сигнал за стагнација, туку напротив, велат дека побарувачката за станови не се намалува.
Иако граѓаните негодуваат околу цените на станбениот квадрат, што беше причина државата да најави „ценовна војна“, односно изградба и продажба на станови за 1.000 евра за квадратен метар, инволвираните во градежниот сектор велат дека состојбите ги диктира пазарот. Сепак, експертите ги поздравуваат чекорите на институциите да им излезат во пресрет на граѓаните за „врамување на дивеењето на цените на станбениот квадрат“.
Како на толкав суфицит на станови, при намалени цени на репроматеријали, не се намалува и цената на недвижностите?
Иако се гради со голем интензитет, а на пазарот постојано има непродадени празни станови, но и продадени празни станови, сепак цените постојано одат нагоре. Неизбежно се поставува прашањето како на толкав суфицит од станови, при намалени цени на репроматеријали, не се намалува и цената на недвижностите.
Градежните експерти посочуваат дека цените се нереални, но велат, врз крајната цена улога имаат повеќе чинители.
– Ако цените беа дефинирани само од трошоците, тогаш ќе беа исти низ цела земја. Цените на становите во Штип, Струмица, Кавадарци, Петровец и Илинден не достигнуваат ниту пак надминуваат две илјади евра. Во Скопје цените ги зголемуваат сопствениците на парцелите, кои многу ги зголемија цените, но и фирми што сакаат со една градба да заработат многу. За многу приватници профитот е на прво место и тоа многу влијае врз цените – вели градежникот Никола Велковски.
Според него, државата може да влијае врз цените на недвижностите ако гради на државно земјиште, за да избегне трошоци, и да ги продава становите со мала маржа, а не на лицитација, каде што цените значително се зголемуваат.
– Државата е во предност ако гради на државно земјиште, во тој случај трошоците се помали за 30-40 проценти. Сепак, продажбата не треба да е на лицитација, туку со селекција на лицата што имаат ниски примања да им се овозможи да купат по пристапни цени, со кои ќе ги покрија трошоците за градба – смета Велковски.
Државата не тежнее кон профит, но и да не работи со загуби
Нашиот соговорник истакнува дека државата не треба да тежнее кон профит, но и да не работи со загуби. Тој додава дека државата има можности да понуди поевтини градби, со напомена дека тие станови не треба да ги купуваат имотни граѓани. Тој за „Нова Македонија“ објаснува дека во нашата земја од една страна има граѓани што не можат да си дозволат да купат сопствен стан, а од друга страна има граѓани што имаат и по неколку стана и ги зголемуваат цените бидејќи вишокот средства се инвестираат во станови.
Економистите истакнуваат дека нашите сограѓани практикуваат да вложуваат во недвижности, бидејќи немаат идеи за инвестирање, а становите важат за сигурна инвестиција што не губи од вредноста. Поради ниските камати на депозитите, многу граѓани, наместо да ги оставаат парите во банки, купуваат станови, кои потоа ги изнајмуваат или ги чуваат за членови од семејството. Според експертите, оние граѓани што немаат доволно за плаќање на становите комбинираат со кредити, а сето тоа придонесува за раст на цените на недвижностите.
– Добивме средства од денационализација, не станува збор за голема сума, но сакавме да ги инвестираме во стан. Сега сме искрено во недоумица што е попаметно. Се интересиравме за стан во центарот на Скопје, но откако еден инвеститор ни кажа дека за стан, кој е во изградба, ќе треба да платиме четири илјади евра дури се гради, се разочаравме. Со таква цена немаме ни за учество, па сега бараме нов начин за инвестирање – вели еден педесетгодишен скопјанец.
Податоците на Народната банка на Македонија постојано покажуваат раст на цените на недвижностите во земјава. Само во третиот квартал цените на недвижностите се зголемија за 8 проценти, што беше за нијанса пониско од вториот квартал, кога поскапувањето достигна 11,5 проценти. Во првиот квартал цените се зголемија само за 4,6 проценти, но од вториот квартал повторно има голем раст на цените на недвижностите.
Сопственик на една агенција за недвижности во главниот град вели дека побарувачката е задоволителна и дека не се забележуваат знаци за намалување.
– Побарувачката е голема. Малите станови се продаваат веднаш, а поголемите може да почекаат некој месец. Но, сепак, нема стан што подолг период е непродаден, затоа не очекувам намалување на цените. Можеби цените се превисоки, особено ако се земе предвид дека има станови што се продаваат по цени од над 2.000 евра, но и тие се продаваат, поради што не очекувам трендот да се промени – вели нашиот соговорник. Е.Р.
