Во продолжение, за читателите на „Нова Македонија“, економската рубрика ќе претстави една компилација на забележени и анализирани актуелни интересни движења на глобалниот финансиски систем, на кои се осврнуваат повеќе светски економски аналитичари. Економската рубрика смета дека читателите треба да бидат во тек со ваквите аналитички опсервации за да го пополнат базенот информации од областа на финансиите и економијата и да создадат целосна и појасна глобална слика за актуелните трендови
Актуелни и интересни движења на глобалниот финансиски систем
Деновиве БРИКС повторно упати повик до земјите од Блискиот Исток постепено, но со сѐ позабрзана динамика да престануваат да го користат американскиот долар за плаќање нафта, а, наместо тоа, да ги користат своите (локални) валути, додека не се воспостави нова заедничка валута на БРИКС. Во тој контекст актуелно е тоа што БРИКС ги интензивира своите подготовки за проширување на своето членство, во насока да ги приклучи како свои членки земјите производители на нафта: ОАЕ, Египет, Етиопија и Иран. БРИКС исто така работи на модели зајакнување на економските врски на Кина и Индија, кои претставуваат два најголеми трговски партнери на Емиратите.
Патиштата и крстопатите на БРИКС за преоѓањето на плаќањата за нафта од
долари во некоја друга валута
Одлуката на БРИКС да се откаже од американскиот долар за плаќањето нафта е дел од поширокиот напор да се намали зависноста од американскиот финансиски систем и да се промовира употребата на локалните валути. Овој потег има голема веројатност за значителен импакт на глобалната трговија со нафта и поширокиот меѓународен финансиски систем. БРИКС, кој поседува поголем дел од глобалниот БДП од земјите од Г7 кога се приспособува на паритетот на куповната моќ, се очекува да добие зголемено економско и политичко влијание преку формално учество во алијансата.
Сепак, транзицијата од американскиот долар за плаќања за нафта претставува и одреден сериозен предизвик, кој БРИКС се обидува што поефектно да го реши. Јасно е дека американскиот долар сѐ уште е широко прифатен како средство за плаќање нафта и гас, додека локалните валути сочинуваат само мал дел од целата трговија и трансакции. Понатаму, сложената иницијатива за воспоставување заедничка валута на БРИКС, за подобрување на опциите за плаќање би наложила едногласна согласност (консензус) меѓу сите членки во врска со девизниот курс и сеопфатен пакет од финансиски регулативи.
И покрај тие пречки, БРИКС не запира со своите напори за дедоларизација, што може да има значителен импакт врз глобалниот финансиски систем и влијанието на САД.
Доминацијата на доларот и импликациите од тоа
Доминацијата на американскиот долар во глобалната економија имаше значителни импликации за пазарите во развој. Според повеќе западни економски аналитичари, „позитивната страна е што стабилноста на доларот и прифаќањето како резервна валута им овозможија на пазарите во развој да пристапат до поевтино финансирање и да ја намалат својата изложеност на ризици од девизниот курс“. Но, сепак, тие истакнуваат и битни недостатоци, како што е „потенцијалот за недискриминирачко трошење и економски дисбаланс, што очигледно доведуваше до економска нестабилност и конфликти“. Сепак, едно од најзначајните влијанија на доминацијата на доларот е „зголемената ранливост на пазарите во развој на глобалните економски шокови“! Имено, земјите во развој или помалку развиените земји често се потпираат на меѓународните финансии, како што се странската помош и странските директни инвестиции, што ги изложува на зголемена ранливост на флуктуации на глобалните финансиски пазари, промени во расположението на инвеститорите или економски падови во големите економии.
Пазарите во развој дефинитивно се соочуваат со предизвици со валутниот ризик. Силата на локалната валута, нивото на економски развој и потпирањето на меѓународната трговија и финансии се фактори што го одредуваат влијанието на дедоларизацијата врз една земја. Земјите во развој може да доживеат нестабилност на валутата и инфлација, што може да влијае на трговските и инвестициските текови, што го прави поголем предизвик за пристап до меѓународните пазари.
Натаму, доминацијата на американскиот долар во глобалната економија има негативни ефекти врз пазарите во развој, особено кога доларот е силен. Зголемениот долар може да резултира со зголемена економска нестабилност на пазарите во развој поради депрецијација на девизниот курс, ограничена достапност на кредити и намалени приливи на капитал. Влијанието на силниот долар е посериозно на пазарите во развој во споредба со напредните економии, бидејќи овие нации имаат ограничена флексибилност во монетарната политика и можеби немаат потребни ресурси за да се спротивстават на негативните последици од силниот долар. Издвојуваме некои примери од светот што ги истакнуваат економските аналитичари.
Имено, неодамнешниот пад на тајванската валута на најниско ниво во речиси осум години ги нагласува предизвиците со кои се соочуваат пазарите во развој во справувањето со силниот долар. Слично на тоа, рекордно ниското ниво на индиската рупија означува значителна девалвација на валутата во однос на американскиот долар. Дополнително, малезискиот рингит се приближува до својата најслаба точка од азиската финансиска криза во 1998 година, нагласувајќи ја подложноста на пазарите во развој на влијанието на силниот долар.
Според БРИКС, дедоларизацијата ќе поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички во споменатиот процес
Неодамнешниот предлог на алијансата БРИКС за земјите од Блискиот Исток да престанат да го прифаќаат американскиот долар за плаќања за нафта и наместо тоа да ги користат локалните валути може да има далекосежни последици за потпирањето на глобалната економија на американскиот долар. Американскиот долар е широко признаен како резервна валута и средство за размена, при што земјите чуваат резерви за различни цели, вклучувајќи и управување со економски шокови, финансирање увоз, сервисирање долгови и регулирање валутни вредности. Доминацијата на американскиот долар првенствено се припишува на неговата клучна улога во цените на нафтата, бидејќи повеќе од 90 отсто од трансакциите на девизните пазари се деноминирани во долари.
Напорот на БРИКС за дедоларизација на меѓународниот финансиски систем има потенцијал да ја намали ефикасноста на американските санкции, кои се клучни алатки во областа на надворешната политика на САД. Доколку повеќе земји прифатат локални валути за плаќања за нафта, учеството на американскиот долар во официјалните девизни резерви би можело дополнително да се намали, што потенцијално ќе го ослаби неговиот статус како примарна резервна валута во светот.
Сепак, дедоларизацијата не е без свои предизвици. Доминацијата на американскиот долар е длабоко вкоренета, а транзицијата кон алтернативни валути би наложила безброј извозници, увозници, заемопримачи, заемодавци и трговци со валути низ светот независно да одлучат да користат други валути. Понатаму, алијансата БРИКС опфаќа различни нации со различни економски, политички и географски разлики, што донесувањето одлуки засновани на консензус го прави огромна задача.
И покрај овие пречки, алијансата БРИКС останува непоколеблива во својата потрага по дедоларизација, што може да има значителни последици за глобалниот финансиски систем и влијанието на САД. Иако оддалечувањето од американскиот долар може да ја поткопа ефективноста на американските санкции, исто така може да поттикне поголема економска и финансиска автономија за земјите учеснички, потенцијално придонесувајќи за глобалната економска стабилност.
Како заклучок, предлогот на алијансата БРИКС партнерите од Блискиот Исток да престанат да тргуваат со нафта во американски долари има глобални економски импликации. Според аналитичарите, доколку се случи оваа промена, тоа би можело да ја оспори доминацијата на доларот како светска резервна валута, што ќе влијае на американските санкции и на глобалната финансиска состојба. Пазарите во развој сѐ уште силно се потпираат на доларот, а доминацијата на доларот ја ограничува флексибилноста на монетарната политика и негативно влијае на трговската конкурентност и економскиот раст на земјите во развој.
Ова се некои од актуелните и интересни движења на глобалниот финансиски систем со кои читателите треба да бидат во тек за да го пополнат мозаикот на информации од областа на финансиите и економијата и да создадат целосна и појасна глобална слика за актуелните трендови. К.М.
