Една малку поразлична диоптрија при опсервација на руско-украинската војна: Мегасудир на визии и концепции
Сегашниот конфликт, досега невиден во поновата европска историја, полека и сигурно добива атрибут на глобален и геополитички конфликт. Одамна почнаа да паѓаат и маските зад кои на почетокот се затскриваа засегнатите страни. Сега целосно е осветлена самата суштина на проблемот, односно скриената заднина на овој мегасудир на визии и концепции. Демаскирани се целите и методите за нивно постигнување, кои со децении наизменично се затскривале и појавувале низ разни идеолошки облици, под плаштот на хуманизам и морал. А сега е јасно е и зошто: Победникот зема сѐ! Не може и нема да има место за поразениот! Но рака на срце, сѐ уште виси прашањето дали некое пата-пата решение е во игра и дали апетитите на протагонистите би се заситиле со некоја „новобалансирана“ светска поделба на геостратегиските зони на интерес?
Како Западот, а како Русија ја перципира руско-украинската војна?
Руско-украинската војна, иако по воените теории претставува еден регионален конфликт (каде што Украина не е ни членка на НАТО), Алијансата зеде за обврска да се појави како украински протеже, дури и по цена да влезе во тотален, глобален судир? А и Русија ја прифати таквата фрлена ракавица. Зошто? Одговорот е: затоа што и Русија и Западот перцепцијата за овој судир си ја прифатија како – егзистенцијална!
Руски дискурс
Во руското општество, војната во Украина сѐ повеќе се доживува како војна за татковината, односно војна во која мора да се оди на победа, бидејќи во спротивно тоа би значело пропаст на земјата. Во исто време, преовладува верувањето дека Русија не војува со Украинците во Украина, туку со Западот во целина, односно дека води, како што велат, хибридна војна против неа. Има и многу чести изјави што одат во насока дека Западот се однесува кукавички и дека по никоја цена не сака да влезе во директен воен конфликт со Русите, туку тоа го прави со туѓи раце. За тоа сведочи и минатонеделната изјава на рускиот претседател Путин на средбата со претставниците на парламентарните партии што ја пренесе државната телевизија, кога изјави дека на Запад сѐ почесто се појавуваат изјави за потребата од нивна воена интервенција во Украина, односно за конфликт со руските сили, при што тој рече: „Нека се обидат“. Сепак, продолжи Путин, „со продолжување на воениот конфликт, преговорите со Русија ќе бидат сè потешки“. Истовремено, тој повторува дека сите цели поставени пред почетокот на „специјалната воена операција“ (СВО), како што Москва официјално ја нарекува оваа војна, ќе бидат спроведени. Кон нив се пристапува постепено, со цел „да се избегнат непотребни жртви на нивните војници и жртви меѓу цивилното население“, што е често изразениот став и на Путин и на руските воени и аналитички кругови.
Западен дискурс на војната
Од друга страна, Западот (првенствено администрацијата на Бајден, чија позиција беше усвоена од сите американски сојузници) исто така го дефинира украинскиот конфликт како егзистенцијален сам по себе. Тој не го стори тоа веднаш, но овој став еволуира во текот на војната. Примарната цел сега е отворено поставена не помалку од стратегиски пораз на Русија во Украина, за кој јавно зборуваат и Бајден и шефот на Пентагон, Лојд Остин. И, еве, што изјави, во оваа смисла, на 10 јули, Пол Масаро, политички советник на САД во Европскиот совет за безбедност и соработка, на Твитер: „На Украина треба да ѝ се дозволи да ги нападне воените објекти во окупирана Белорусија, окупиран Крим и Русија“.
Кон ова мора да се додадат изјавите од државниот и од воениот врв за продолжување на воената помош за Киев во уште помодерно оружје и испораката на ракети за мобилните повеќецевни системи ХИМЕРС, кои би имале дострел до 300 километри, се разговараше и за испорака на оклопни возила што ѝ недостигаат на украинската армија (и двете беа напуштени) за секој сериозен обид за веќе долго најавуваната контраофанзива на југот на земјата.
Очекуваниот брз колапс на Русија не се случи, но Западот сѐ уште ја „решава“ сериозната ситуација во своите економии со воведување нови санкции, како што е поставувањето горна продажна цена на руската нафта на светскиот пазар, наводно од декември оваа година, и седмиот пакет санкции на ЕУ, кој штотуку беше усвоен, а главно се однесува на забраната за увоз на руско злато, санкциите против Сбербанк и новите лични санкции. Но треба да се нагласи дека за првпат се укинуваат некои санкции, како оние за извоз на компоненти за рускиот авијациски сектор, а се укинува и забраната за извоз на руски земјоделски производи и вештачки ѓубрива.
Високи претставници на американското министерство за финансии, пред десетина дена изјавија дека се целосно свесни за економските проблеми што ги трпат САД и ЕУ поради антитурските санкции, но дека двете страни се согласуваат за потребата од нивно дополнително зајакнување, додека не се постигне конечната цел.
Лично Бајден, во пресрет на неговото неодамнешно патување на Блискиот Исток, одговори на новинарско прашање колку долго ќе трае американската поддршка за Украина, со оглед на растечките економски проблеми што ги создава во САД: „Колку што е потребно. Тоа е. До крајот“.
Со други зборови, Западот исто така ја означи украинската војна како егзистенцијална сама по себе и со тоа се стави во ситуација кога поразот на Украина де факто би значел нејзин пораз.
Дали ЕУ е најголемиот губитник од украинскиот конфликт?
Европската Унија е најголемиот губитник од украинскиот конфликт (Украина е жртва – стока за широка потрошувачка). Последиците од активното вклучување на Брисел во тој конфликт на страната на Киев и паралелното прекинување на сите негови врски со Москва сѐ повеќе доаѓаат до израз. Покрај енергетските, над континентот сѐ повеќе се собираат и црните облаци на социјална и политичка криза. Протестите на незадоволните луѓе стануваат сѐ почести и масовни, а владите на европските земји паѓаат една по друга: по бугарската, минатата недела оставка поднесе британскиот премиер Борис Џонсон, како и естонската премиерка Каја Калас, како и премиерот на Италија. Министерот Марио Драги, кој беше напуштен од коалициските партнери, го стори тоа поради несогласување со понатамошната испорака на оружје за Украина и несогласувањето со мигрантската политика и пристигнувањето на зголемен број бегалци од Африка. Пред тоа, францускиот претседател Макрон излезе со катастрофални резултати на парламентарните избори.
Во исто време со овие процеси, унгарскиот премиер Виктор Орбан прогласи вонредна енергетска ситуација во земјата и забрани секаков извоз на енергетски производи во други земји од ЕУ. Притоа, тој де факто го блокираше планот на Брисел за воспоставување заеднички пазар на гас во 2023 година, со кој земјите од ЕУ меѓусебно ќе си помагаат и ќе учествуваат еднакво во надминувањето на тешкотиите со снабдувањето со овој енергент, по купувањето руски гас дополнително се намалува и конечно се отфрла целосно. За илузорната природа на таквиот план на ЕУ минатата недела пишуваше и британски „Економист“.
Ништо чудно: зошто една земја сега треба да се откаже од придобивките добиени поради попаметното управување со енергетската политика од Брисел или некои други членки и да го сподели со нив товарот на нивната глупост и стратегиски заблуди, покрај ова во име на некоја апстрактна солидарност поврзана со воен конфликт со кој нема ништо, (покрај тоа, сите земји од ЕУ веќе му дадоа голема помош на Киев, воена и финансиска, додека доброволно се откажаа од голем дел од нивниот мирен живот што го имале претходно во замена за неизвесност). Поради сето ова, на Европската Унија набрзо ѝ се заканува вистинска внатрешна гасна војна, на што укажуваат споменатите британски медиуми.
Подготвил: Марјан Велевски
