Историските натписи од ерата на Римското Царство често се тешки за читање и фрагментирани, но новата алатка со вештачка интелигенција од истражувачката единица на „Гугл“, „ДипМајнд“, би можела многу да им ја олесни работата на историчарите. Алатката, наречена „Енеј“ по митскиот тројански херој, се користи за да се предвиди каде и кога се создадени натписите и предлага зборови што би можеле да ги пополнат оштетените или изгубените делови од текстот.
– „Енеј“ им помага на историчарите да толкуваат, да атрибуираат и да реконструираат фрагментирани латински текстови – вели д-р Теа Сомерсхилд, историчарка од Универзитетот во Нотингем, која ја развила оваа алатка.
„Енеј“ не функционира како едноставен пребарувач што споредува зборови, туку бара подлабоки историски врски меѓу натписите, врз основа на речиси 200.000 познати латински натписи, кои заедно содржат околу 16 милиони знаци. Покрај текстот, тој понекогаш користи слики од титлови за да пронајде слични шеми и да предложи контекст.
– Она што ги прави римските натписи посебни е фактот што ги напишале луѓе од сите сфери на животот. Тоа не е историја напишана од победниците, туку од обични луѓе – рече Сомерсхилд.
Натписите се движат од монументални натписи на ѕидови до царски декрети, графити, љубовни стихови, деловни записи и секојдневни пораки. Но повеќето од нив се оштетени, нецелосни или без познато потекло, што им ја отежнува работата на истражувачите. „Енеј“ покажува импресивни резултати и го менува пристапот кон проучувањето на римските натписи. Во тестовите, „Енеј“ покажа импресивни резултати. Анализирајќи натпис на олтар од антички Могонтијакус (денешен Мајнц, Германија), „Енеј“ открил јазични сличности со поранешни локални натписи, што укажува на влијанието на постар извор. Програмата може да утврди и од која од 62-те римски провинции е натписот и да го датира во рок од 13 години. Иако функцијата за пополнување на празните места беше тестирана само на веќе познати натписи, се покажа како исклучително корисна.
Историчарите го тестирале „Енеј“ на различни латински натписи. Во 90 отсто од случаите, алатката обезбедила контекст што им бил корисен на истражувачите. Со учество на поширока заедница на истражувачи и достапност на алатки на интернет, „Енеј“ би можел целосно да го промени начинот на кој ги проучуваме римските натписи, едно од најважните директни сведоштва за античкиот свет.
