Начинот на кој ја доживуваме осаменоста варира од личност до личност, но таа може да има длабоки последици, особено врз нашето здравје.
– Осаменоста е чувство што сите ќе го доживееме во одреден момент од животот. Се чувствуваме осамено затоа што немаме доволно социјална интеракција – рече Лиза Ган, шефица за превенција на менталното здравје во најголемата здравствена добротворна организација во Велика Британија, „Нуфилд хелт“.
Според неа, осаменоста не е само да се биде физички одвоен од другите. Осаменоста е емоционална состојба што вклучува чувство на исклучување или ментална одвоеност. Тоа има смисла со оглед на тоа што сега повеќе од кога било ние сме обликувани од нашата социјална средина и природата на нашите односи.
Кои се различните начини на кои осаменоста може да влијае на вашето здравје?
Што може да предизвика осаменост? Ган вели дека можете да се чувствувате осамено затоа што не гледате доволно на другите.
– Зголеменото чувство на осаменост е вообичаено во летните месеци кога се чини дека сите уживаат во одморот со пријателите, а вие немате со кого да правите такви спомени – вели таа.
Понекогаш може да се чувствувате осамено и кога сте во друштво. Ган вели дека ова обично е придружено со чувство на празнина или исклучување.
– Одредени животни настани како што се раскинувањето, тагувањето или пензионирањето можат да бидат причина да се чувствувате осамено. Кога ќе изгубиме некого или нешто, одеднаш можеме да станеме помалку социјални – рече таа.
Има случаи кога времето поминато во друштво може да предизвика чувство на осаменост. На пример, да се има дете или да се започне нова работа може да значи нови социјални кругови, но тие не мора да ги задоволуваат нашите социјални потреби.
Срцеви заболувања и мозочен удар
Фармацевтката Каролина Гонкалвес вели дека осаменоста, особено хроничната осаменост, може да има негативно влијание врз нашето здравје.
– Истражувањата покажуваат дека осаменоста и лошите социјални односи се поврзани со зголемен ризик од срцеви заболувања и мозочен удар – рече таа.
Хроничната осаменост може да предизвика психолошки стрес, подигање на нивото на хормоните на стрес, што со текот на времето може да ги оштети артериите, што доведува до состојби како хипертензија и артеросклероза.
Гонкалвес вели дека истражувањата покажуваат дека стресот и социјалната изолација можат да го зголемат производството на воспалителни цитокини (сигнализирачки протеини што го контролираат воспалението). Поради зголемениот стрес предизвикан од осаменоста, многу луѓе преземаат навики како пушење и прекумерно консумирање алкохол за да се обидат да го блокираат чувството на осаменост. Овие навики имаат штетно влијание врз здравјето.
– Пушењето може да ги оштети крвните садови и тесните артерии, зголемувајќи го ризикот од срцев и мозочен удар. Хемикалиите во цигарите, како што се никотинот и јаглерод моноксидот, го зголемуваат крвниот притисок и го намалуваат кислородот во крвта, што го оптоварува срцето – вели Гонкалвес.
Пиењето алкохол исто така може да доведе до висок крвен притисок бидејќи го стимулира симпатичкиот нервен систем, што предизвикува срцето да чука побрзо и крвните садови да се стегаат.
Депресија и дијабетес
Ган тврди дека хроничната осаменост може да влијае на нашето физичко здравје, како и на менталното здравје, предизвикувајќи штета колку што е пушењето 15 цигари на ден.
– Тоа е поврзано со двојно поголем ризик од рана смрт во споредба со дебелината и со високиот крвен притисок, холестерол, срцеви и мозочни удари – рече таа.
Не може да се игнорира ниту социјалното влијание на осаменоста. Чувството на изолираност може да доведе до зголемен ризик од проблеми со менталното здравје, како што е депресијата. Истражувањата покажаа дека осаменоста може да го зголеми ризикот од развој на дијабетес тип 2.
– Истражувањето покажа дека чувството на осаменост е поврзано со 14 отсто поголем ризик од дијабетес тип 2. Ова може да се должи на повисоките нивоа на стрес поврзани со осаменоста – рече Гонкалвес.
Повисоките нивоа на стрес резултираат со покачени нивоа на кортизол, што може да ги зголеми нивото на шеќер во крвта и отпорноста на инсулин, што предизвикува дијабетес тип 2.
