По победата на Филип Втори кај Херонеја во 338 година пред нашата ера, Македонците подигнале монументална скулптура на лав на бојното поле, гест што се повторувал во Амфипол и на други места. Овие камени лавови ја прогласувале македонската доминација над освоените земји и служеле како видливи предупредувања за непријателите, интегрирајќи го лавот во самата географија на нивната растечка држава. Дури и откако дивите лавови исчезнале од Балканот, нивниот лик опстојувал во македонската хералдика. Кралските гробници, штитовите и подоцнежните средновековни грбовници го прикажувале лавот – златен на црвено – за да ја евоцира славата на античкото кралство. Овој континуитет на симболиката на лавот го поткрепувал македонскиот идентитет од антиката преку хералдичките традиции на јужнословенските држави
Лавовите во минатото талкале низ македонскиот пејзаж, што ги правело и вистинска закана и моќен симбол на нескротената дивина. Раните ловци и сточари го гледале лавот како врвен противник, а неговото убивање станало симбол за лична храброст и вештина. Со текот на времето, оваа практична средба со врвен предатор се споила со Хомеровиот мит за немејскиот лав на Херакле, трансформирајќи го животното во обележје на херојска доблест и идентитет. Македонските кралеви го прифатиле лавот како ознака на суверенитет и симбол за потекло на македонската династија Аргеади од полубог на Херакле. Секој македонски приказ на лавот ја пренесувал пораката дека македонскиот крал поседувал храброст и наклонетост на боговите за да го заштити и води својот народ.
Ловот на лавови бил симболичен ритуал и
културен идентитет кај македонските кралеви
Ловот на лавови меѓу античките македонски кралеви и аристократија бил длабоко симболичен ритуал вкоренет и во културниот идентитет и во политичките пораки. Лавовите некогаш талкале низ делови од Балканот, вклучувајќи ја и Македонија. Античките историчари го забележале нивното присуство, правејќи го ловот на лавови вистинска и опасна потрага – не само митски театар.
Праксата веројатно црпела инспирација од претходните традиции на Блискиот Исток и Балканот, каде што хероите како Херакле познато носеле лавовска кожа. Македонските кралеви ја усвоиле оваа симболика за да се поврзат со божествената сила и херојското потекло. Носењето лавовска кожа или прикажувањето како се убива лав означува доминација, храброст и кралска доблест. Александар Велики често бил прикажуван со лавовска кожа на главата, одразувајќи го Херакле и зајакнувајќи го неговиот полубожествен статус.
Познат мозаик од Пела од крајот на 4 век пред нашата ера ги прикажува Александар и неговиот генерал Кратер како ловат лав. И двајцата се херојски голи, освен хламидата што се веела, а Александар се одликува со својата каусија, традиционална македонска шапка. Овие сцени се визуелна метафора за лидерство, храброст и другарство меѓу македонските елити. Некои научници веруваат дека можеби дури и прикажуваат вистински настан, како што е лов во близината на реката Граник, каде што Кратер наводно го спасил Александар од напад на лав.
Македонскиот лав како симбол
Лавот стана траен симбол на македонската моќ. Скулптури на лавови биле подигнати на бојни полиња како Херонеја, а сликите на лавот опстојувале во македонската хералдика долго по падот на кралството. Македонското кралско семејство многу позајмило од хомерските и блискоисточните дворски традиции во кои кралевите ги имитирале полубожествените херои. Исто како што Херакле бил познат по тоа што го дерел немејскиот лав, така и аргеадските владетели се усогласиле со тој митски статус. Во исто време, персиските и асирските монарси организирале лов на животни за да ја покажат кралската доминација – идеја што Македонците лесно ја прифатиле.
Додека македонските кралеви организирале лов за престиж, локалните заедници организирале смртоносни средби за да го држат под контрола бројот на лавови. Како што се ширело земјоделството, лавовите им се заканувале на стадата и населбите, па затоа спојувањето на неопходноста со кралскиот спектакл имало политичка, како и еколошка смисла. Со текот на времето, реткоста на лавовите го претворила секој лов во уште попосакуван – и симболичен – настан.
Александар Велики е претставен како носи глава од лав
Сребрените тетрадрахми на Александар често го прикажуваат како носи кожа и глава од лав – всушност лавовската кожа на Херакле, префрлена преку неговото чело како украс за глава. Оваа иконографија директно го поврзува Александар со полубогот Херакле, чија немејска лавовска кожа беше негов препознатлив атрибут. Со усвојувањето на оваа слика на своите монети, Александар се претставил како најголемиот антички херој, нагласувајќи ги силата, непобедливоста и полубожествениот статус. Носењето на лавовската глава служело и за политичка цел – го зајакнало тврдењето на династијата Аргеади за потекло од Херакле и го потврдувало правото на Александар да владее. Како што овие монети циркулирале низ новоосвоените персиски територии, секоја трансакција станала потсетник за неговото херојско потекло и легитимитетот на неговото владеење – претворајќи ја обичната трговија во империјална пропаганда.
