Фото: Пиксабеј

Ако некогаш сте се прашувале колку чини еден вселенски костим, одговорот можеби ќе ве изненади. Цената на вселенската облека што ја носат астронаутите на НАСА достигнува дури 12 милиони долари. Најголемиот дел од таа сума, всушност, не е за самиот костим што им овозможува на астронаутите да живот во вселената. Дури околу 70 проценти од вкупната цена се наменети за ранецот и контролната единица, кои се буквално линија на живот за патниците во вакуумот на вселената.

Оваа софистицирана опрема не е само парче ткаенина и пластика

Оваа софистицирана опрема не е само парче ткаенина и пластика, туку минијатурна вселенска станица во форма на ранец. Во него се наоѓаат системи за дишење, за регулација на температурата, за исфрлање јаглерод диоксид и за електронска контрола на сите функции што му овозможуваат на астронаутот безбедно да престојува надвор од вселенскиот брод. Ранецот содржи и резервни системи за случај на дефект, со што се обезбедува двојна безбедност во екстремни услови.
Преостанатите 30 проценти од цената се однесуваат на самиот скафандер – слоевите на отпорен материјал што штитат од микрометеорити, зрачење и температурни осцилации, кои во вселената можат да достигнат и 250 Целзиусови степени. Развојот и подобрувањето на вселенските скафандери трае со децении и бара огромни инвестиции во тестирање, материјали и инженерство.
Иако звучи дека оваа сума е голема, вселенскиот скафандер е всушност технолошко чудо што му дава на астронаутот услови слични на оние на Земјата – кислород, стабилна температура, притисок и комуникација со базата. Високата цена, всушност, ја одразува огромната работа на тимови научници, инженери и техничари што стојат зад секој шев и вентил. Без овој ранец и контролен модул, како што тврдат експертите од НАСА, астронаутот не би можел да преживее ни неколку минути во отворен вселена. Тоа значи дека секој долар вложен во вселенскиот скафандер не е луксуз, туку инвестиција во безбедноста и опстанокот на човекот надвор од нашата планета.

НАСА развива нови вселенски костими

Астронаутот Алан Б. Шепард на 5 мај 1961 година беше првиот Американец испратен во вселената. Тој носеше Меркурово одело, кое го користеле уште шест астронаути пред него. Во следните децении следувале повеќе типови на вселенски костими – сите биле подобрени во дизајнот и функционалноста. Во 1974 година, еден вселенски костим наводно чинел помеѓу 15 и 22 милиони долари, што е еквивалентно на 83 до 122 милиони долари во денешната валута.
НАСА планира уште мисии на Месечината и на други планети, а новите вселенски костими мора да се направат според идните барања.
НАСА развива нови вселенски костими, а некои предвидуваат дека тие ќе чини дури и околу милијарда долари. Тоа би можело да ги одложи мисиите, бидејќи НАСА има тешкотии со финансирањето. Следната генерација на вселенски костими во развој се нарекува xЕМУ (Единица за истражување и мобилност надвор од возилото) и се фокусира на безбедноста на астронаутите. Оваа единица исто така има најсовремени комуникациски технологии и заменливи механизми за да може да се користи за различни вселенски дестинации. Поради високата цена на вселенскиот костим xЕМУ, НАСА нема доволно средства за да ја достигне својата цел. НАСА сега се обидува со различен пристап и разгледува премин кон приватниот сектор за да ја создаде следната генерација вселенски костими.