Фото: Пиксабеј

Откриено како женските горили го формираат своето друштво

Женските планински горили го избираат чопорот кон кој ќе мигрираат врз основа на нивните пријатели во други чопори, покажува ново истражување за мрежите на женска солидарност меѓу приматите. Пријателството е постаро од човечкиот вид, покажува ново истражување објавено во зборникот на трудови на Кралското друштво, во кое авторите ги проучувале односите меѓу женските горили во различни групи и одделени со големи растојанија. Истражувањето од група автори, предводено од докторантката Викторија Мартињак, покажува дека женските планински горили го користат општеството за полесно да се движат од еден чопор во друг.

Модели на социјална поврзаност и миграција

Врз основа на податоците за движењето на стотици горили во Руанда, собрани во текот на 20 години, научниците се обиделе да утврдат модели на социјална поврзаност и миграција. Дури и кога чопорите се физички оддалечени, присуството на позната друга женка во нова група ја зголемува веројатноста дека женката ќе се пресели таму. Тоа не се роднински врски, туку произлегуваат од претходни контакти, живеење заедно во ист чопор во минатото, краткорочни интеракции меѓу чопорите итн.

Интеракции и преселби: социјални врски надвор од чопорот

Кај источните или планинските горили, женките често го напуштаат својот роден чопор, во форма на однесување наречено секундарна дисперзија. За разлика од видовите кај кои женката останува во својот чопор (филопатија – преференција за позната средина), дистрибуцијата на планинските горили се чини дека е скриена во флексибилни социјални мрежи што се протегаат надвор од границите на една група. Ова истражување покажува дека женските горили го планираат своето преселување врз основа не само на големината и составот на чопорот туку и на тоа дали имаат барем еден пријател во таа група, женка со која претходно имале блиска врска (визуелни, аудитивни или физички интеракции).
За секој случај на дисперзија беа евидентирани демографските карактеристики на чопорот, неговите димензии, бројот на возрасни женки и мажјаци и бројот на средби меѓу чопорите во текот на претходната година: колку често женките се среќавале – визуелно, аудитивно или преку физички интеракции – со женки од целната група. Моделите покажуваат дека колку е поголемо нивото на меѓугрупна интеракција со одредена женка толку е поголема веројатноста женката да ја избере таа одредена група за новиот домен. Дури и да била поблиску до стационарен чопор, но без познати контакти во друго чопор, дисперзијата во таа група била многу помала.

Зошто е важно женското пријателство?

Женките избираат чопори во кои претходно имале познаници; таквите врски ги намалуваат социјалните трошоци за интеграција, бидејќи имаат влез кај позната личност. Понатаму, социјалните врски кај горилите одат подалеку од врските на поединечните чопори. Овие долгогодишни меѓугрупни врски градат социјални врски што ги надминуваат строгите граници на чопорот.
Преселбата во ново стадо може да биде ризична: нова доминација, можни конфликти, непозната околина. Женките може да го намалат стресот од интеграцијата, да обезбедат заштита и емоционална поддршка и да го забрзаат прифаќањето во нова група. Иако кај горилите роднинските врски се главна основа на социјалната поврзаност, кај планинските горили женките често немаат роднини во истата група – дисперзијата ја нарушува родовата поврзаност. Поради тоа, тие веројатно градат подолготрајни врски со роднини (мајка, сестра), но и со лица што не им се роднини.
Авторите заклучуваат дека дисперзијата, меѓугрупните интеракции и социјалните врски можат да ги обликуваат динамиката и еволуцијата на популацијата и дека пријателството е „флексибилна стратегија“ клучна за опстанок. Во исто време треба да се нагласи дека во моментов има само околу 1.000 члена на видот планински горили во светот и тие се многу загрозени. Со оглед на тоа, научниците се заинтересирани како уште подобро да ги заштитат живеалиштата и чопорите. Но тие се заинтересирани и за компаративни анализи: дали и до кој степен слични процеси се присутни кај други примати, вклучувајќи ги и луѓето, особено кога зборуваме за миграции.
Така, женските планински горили примати избираат нов чопор не врз основа на потенцијални партнери, туку врз основа на други женки и социјалните врски што ги имаат со нив. Нивните пријатели потоа служат како „мост за интеграција“, ги намалуваат ризиците од новата средина и им помагаат полесно да се приспособат во новата заедница.