Огромни стада од уникатните пашмински кози шетаат по ледените пространства на Хималаите, придружени од номадски овчари, во потрага по свежи пасишта. Фотографот Ендру Неви поминал две недели со номадите Чангпа во областа Ладак, во Кашмир, Индија, и ја истражувал нивната приказна.
– Тешко е да се поверува дека на надморска висина поголема од 4.200 метри, каде што зимските температури може да паднат до минус 40 Целзиусови степени, некој или нешто би можело да преживее на висорамнината Чангтанг – објаснува фотографот.
Сместено помеѓу планинските масиви на Хималаите и Каракорум, тоа е највисокото трајно населено плато во светот и е дом на исклучително издржливата и ретка раса на кози – чангра, или пашминска коза.
– Висината, ниските температури и острите ветрови во овој немилосрден планински регион се неопходни за раст на извонредното меко влакно од коза – објаснува Неви.
Тој вели дека влакната се широки само од осум до десет микрони – десет пати потенки од човечката коса.
– Ова луксузно влакно е познато како пашмина, најмекиот и најскап вид кашмирска волна во светот – додава Неви.
Номадите од Чангпа со векови талкаат на „покривот на светот“, движејќи стада овци и кози низ оваа пустина на секои неколку месеци, во потрага по свежи пасишта. Овој антички начин на живот сега е под голема закана поради климатските промени, увозот на лажни раси од Кина, потребата за подобро образование и желбата за полесен и поудобен живот. И номадите и научниците сметаат дека климатските промени се најголемата закана за производството на пасишта во регионот. Вообичаено нема многу снег на висорамнината Чангтанг, а ако се случи тоа, обично е во јануари или февруари. Сепак, последните неколку години стануваат сè потешки, бидејќи врнежите почнуваат во декември, па дури и во ноември.
Затоа животните мора да добијат дополнителна храна за да не умрат од глад. Исто така, зимите станаа потопли, што ги намали квалитетот и квантитетот на скапоцената пашминска волна.
– Кашмирот е скап, и тоа со право. Влакното од козите внимателно се чешла во текот на пролетната сезона за да се отстранат мешунките од руното, а потоа добрите влакна се одделуваат од лошите со рака – истакнува тој.
Кога влакната се рачно подредени, исчистени и откачени, може да започне процесот на ткаење, кој е еднакво баран и макотрпен. Потребни се од неколку месеци до една година за високообучени занаетчии да исткаат ремек-дело, кое ќе се извезува низ целиот свет и ќе се продава за огромни суми во луксузни продавници. Друга грижа за овчарите е зголемениот број леопарди во регионот, кои се крајно опасни за козите. Намаленото одгледување кози би значело длабока криза за околу 300.000 луѓе што се директно или индиректно зависни од расата. Исто така, тоа би бил крајот на уникатната култура на Чангпас.
