Како Холандија стана земјоделски гигант
Малата Холандија стана генератор на напредок во земјоделството. По САД, таа е втор по големина извозник на храна во светот. Како го постигна тоа?
Во поле со компири во близината на холандската граница со Белгија, холандскиот земјоделец Јакоб ван ден Борн седи во огромен комбајн. Од неговата кабина, три метри над земјата, тој следи две беспилотни летала – трактор без возач што крстосува по полињата и квадкоптер во воздухот – кој врши детални отчитувања на хемикалиите, водата и хранливите материи во почвата, го следи развојот на посевите, мерејќи го напредокот на секоја садница од компири. Статистиката за производство на фармата „Ван ден Борн“ сведочи за супериорноста на ова „земјоделско прецизно производство“, како што го нарекуваат тие. Просечниот принос на компири по хектар е околу 22 тони. Во полињата на Ван ден Борн, тој број постојано е околу 52 тони.
Пред речиси две децении, Холанѓаните решија да се посветат на одржливото земјоделство под слоганот: „Двојно повеќе храна со употреба на половина од повеќе ресурси“.
Од 2000 година, Ван ден Борн и многу други земјоделци ја намалија зависноста од вода за клучни култури за дури 90 проценти. Тие речиси целосно ја елиминираа употребата на хемиски пестициди на растенијата во пластеници, а од 2009 година, холандските сточари и производители на живина ја намалија употребата на антибиотици за дури 60 проценти. Друга причина за восхит: Холандија е мала густо населена земја со повеќе од 500 жители на километар квадратен. Недостиг има во речиси секој ресурс што се смета за неопходен за сериозна земјоделска активност. Сепак, таа земја е втора по големина во светот според извозот на храна. Пред неа се само САД, кои имаат 270 пати поголема површина. Како успеаја Холанѓаните да бидат второпласирани?
Гледано од воздух, Холандија нема никаква сличност со другите големи производители на храна, но изгледа како незавршена крпеница на густо засадени полиња. Во најважните земјоделски области на оваа земја, речиси и да нема област што не е под компири, пластеници или штали што не се во сенка на облакодер, производствен погон или урбана зона. Повеќе од половина од површината на земјата се користи за земјоделство и хортикултура.
Објектите што личат на гигантски огледала се протегаат низ целата земја и сјаат под вештачко осветлување кога ќе падне ноќта. Ова се неверојатните холандски комплекси на стаклени градини, од кои некои зафаќаат дури 70 хектари.
Овие климатизирани фарми овозможуваат земја што се наоѓа на само 1.600 километри од арктичкиот круг да биде светски лидер во извозот на домати, кои бараат топлина. Во однос на материјалната вредност, Холанѓаните се исто така најголеми извозници на компири и кромид во светот, како и втори по големина извозници на зеленчук воопшто. Повеќе од една третина од семето со кое се тргува во светот доаѓа од Холандија.
