Мрачната слика „Смртта на Бруз Санс Пите“ на прерафаелитскиот гигант Данте Габриел Росети е дел од колекцијата на починатиот историчар на уметност Џон Кристијан. Делото, кое беше изгубено, е достапно за јавноста во Британскиот музеј. Оваа слика никогаш не била изложена, бидејќи е насликана кон крајот на 1850-тите години, а со децении за неа се знаело само од пишаните описи.
Таа е вистински бисер во големата приватна колекција на Џон Кристијан. Сликата неодамна му беше доделена на Британскиот музеј, откако е воведена практиката да се понудат уметнички дела и колекции како надомест за данокот на наследство. Вчудовидувачкиот акварел прикажува два витеза, Динадан и Бруз, во борба со ножеви. Зад нив, мртов човек виси од дрво, а до него преплашена стои врзана жена, со јамка околу вратот.
– Сосема е различно од она што очекувавме да го видиме од Росети. Обично од него очекуваме љубовници и убави жени, бајковита естетика. Ова е многу невообичаена слика – вели Сузана Вокер, кураторка на изложбата во Британскиот музеј.
Ова дело е едно од седумте акварели инспирирани од средниот век што ги купил пријателот на Росети, Вилијам Морис, кон крајот на 1850-тите години. Морис подоцна ги продаде сликите, а пет од нив завршија во колекцијата на „Тејт“. Оние акварели романтични визии за еден витешки свет, како што се „Синиот плакар“ и „Мелодијата на седумте кули“ – се многу поблиски до она што очекуваме да биде Росети.
Веројатно токму затоа што беше толку различна и необична, „Смртта на Бруз Санс Пите“ продолжи по различен пат. Таа била регистрирана како дел од аукција во Њујорк во 1926 година, кога всушност ѝ се изгубила трагата во светот на уметноста. Не постоеле никакви фотографии од неа, сè додека не се појавила на аукција во Лондон во 1993 година. Тоа е фасцинантна слика, баш затоа што е толку различна. Еден редок опис за неа се наоѓа во книгата на Х.К. Марилиер од 1899 година, кој ја нарече „еден од најсуровите и најмалку успешни акварели на Росети“. Мрачната сцена, вели тој, има „одвратен и непријатен ефект“, а композицијата е „гротескна и затегната“.
Сликата ја споменува и братот на Росети, Вилијам, во биографијата на уметникот објавена во 1889 година. Тој пишува дека Росети ја доживеал „Смртта на Бруз“ како „тешка работа што треба да се заврши со помалку труд“. Вокер вели дека воопшто не е едноставно да се открие што се случува на сликата.
– Тоа е слика од која навистина треба да се дистанцирате за да ја дешифрирате. Не е непосредна и не е она што го очекувате од Росети, напротив, тоа е нешто што полека ве опседнува – вели тој.
Делото е едно од 900-те предмети во колекцијата на Кристијан, водечки авторитет за викторијанската уметност, кој ги штитеше прерафаелитите во 1960-тите и 1970-тите, кога тие не беа во мода, а нивната резерва беше мала. Тој е особено познат по тоа што организира важна изложба на Едвард Брн-Џонс во галеријата Хејворд во 1976 година и перформанс наречен „Последната романтика во Барбикан“ во 1989 г.
Росети е дел од мал изложбен салон во музејот, кој се отвори на 3 септември, во кој беа прикажани најзначајните делови од колекцијата, вклучувајќи и цртежи од Чарлс Хаслвуд Шенон, Бенџамин Роберт Хајдон, Дороти Хаксли и Калман Кемени.
– Тоа е голема аквизиција што нуди огромен увид во викторијанската уметност и е вистинска ризница за секој што сака да научи повеќе за печатарството и цртањето – истакнува Вокер.
