Добре дојдовте во Македонија, земја на волшебни предели, богата историја и уникатни знаменитости. Во овој фељтон ќе ви ги претставиме природните ресурси, културното наследство и туристичкиот потенцијал на Република Македонија
Мистична Македонија: Музеј под отворено небо
Фељтон на „Нова Македонија“ според документарните серии и филмови на продукцијата „Аристон“ и книгата „Mystical Macedonia: An Open Air Museum“, објавена на „Амазон“ од Никола Ристевски, магистер по маркетинг-менаџмент, публицист и продуцент
Македонија е сцената на светот бидејќи е единствената земја во Европа што носи име слично на името на земја од пред нашата ера и е место каде што се спојуваат Истокот и Западот. Името „Македонија“ е најстарото преживеано име на земја на европскиот континент. Уште за време на Архелај I, македонскиот владетел што владеел во последната деценија на 5 век пр. н.е., македонскиот двор привлекувал голем број уметници. Некои современи научници го нарекувале „просветлен владетел на Македонија“. Македонија е позната по своето влијание врз развојот на театарот во античкиот свет. Поврзаноста на Македонците со нивните големи предци од божествено потекло, како што е Херакле, се памети и се слави со векови пред ерата на драмите на Еврипид, кој ги поминал последните години на македонскиот кралски двор. Македонската земја била и сцена за политички манипулации, контрадикторни толкувања на историските факти и плодна почва за пропаганда.
Од римската окупација на Македонија пред нашата ера и Македонско-римските војни во наредниот период до денес, Македонците и нивната земја се поделени на четири држави. Римјаните не само што ги уништиле антички градови и храмови и ги ограбиле светилиштата туку и ја забраниле комуникацијата меѓу македонскиот народ преку вештачките граници што ги воспоставиле по окупацијата. За жал, најпромовираните археолошки локалитети во Македонија во 20 и 21 век се од времето на римската окупација. Наследството од времето на античкото македонско кралство е толку видливо во Македонија што не може да се игнорира, привлекувајќи уште поголемо внимание отколку римската, средновековната и другите културни епохи од минатото. Откриените антички театри во Република Македонија имаат значење не само за Македонија туку и за Европа и светот. На територијата на Република Македонија има видливи остатоци од четири антички театри: во Охрид, Битола, Градско и во Скопје. Во антиката, овие локации биле дом на старите градови Лихнидос, Хераклеја, Стоби и Скупи.
За време на Првата светска војна, војските ископале голем број значајни локалитети во Македонија, откривајќи остатоци не само од антички театри туку и од други артефакти, населби, патишта, гробници и храмови. Првиот театар откриен во Македонија е оној во близината на Градско, во античкиот град Стоби. Стоби бил стар пајонски град во рамките на македонското кралство, кое било окупирано од Римјаните во 2 век пр. н.е. Веднаш до денешниот главен град на Република Македонија, Скопје, се наоѓа античкиот град Скупи. Таму се наоѓа најголемиот антички театар во Македонија, кој е најновиот од овие четири антички театри што е откриен. Скупи бил римски град изграден на урнатините на стара пајонска населба. Се верува дека овие театри биле изградени во 2 век од нашата ера.
Античкиот театар на локалитетот Хераклеја Линкестис, во близината на градот Битола, бил откриен и истражуван во минатиот век. Сепак, не треба да се заборави дека за време на Отоманската Империја, турскиот султан дозволил археолошки истражувања на античкиот локалитет. Хераклеја Линкестис бил град посветен на Херакле, во близината на денешна Битола, блиску до Линкестидите. Но како да знаеме дали можеби постоел антички театар во градот Хераклеја, изграден од легендарниот македонски крал Филип II Македонски?
Речиси сите промовирани локалитети во минатото и почетокот на овој век во Македонија биле од раниот неолитски период, јасно игнорирајќи ги палеолитското наследство и археолошките локалитети од вековите кога Македонија паднала под римска окупација. Античките локалитети на легендарната Пајонија и Македонија во денешна Република Македонија се многубројни, повеќе од населбите од римската окупација. Ова е затоа што Римјаните се обиделе да ги уништат или да ги трансформираат старите градови, храмови и региони што биле важни за локалното население – Македонците во Македонија. Затоа, секогаш мора да имаме на ум дека не само за време на Римјаните туку и потоа, локалното население во Македонија памети дека живее на своја земја од непознати времиња, од времиња што им биле непознати дури и на нивните предци.
Најстариот театар во Македонија е оној во денешен Охрид, стариот Лихнид. Театарот датира од античкиот македонски период, се верува дека е изграден пред Македонско-римските војни, за време на античката македонска империја. Постоењето на античкиот театар во Охрид се претпоставувало од раните години на 20 век, а самиот театар бил откриен децении подоцна кога Македонија повторно била под окупација, во 1935 година. Археолошките истражувања продолжиле во втората половина на минатиот век, а театарот бил целосно откриен во втората половина на 20 век. Присуството на докази за трансформација на античките театри во брутални гладијаторски арени е уште еден показател дека театарот бил почитуван и негуван на македонските територии од најраните времиња. Прекрасните градби на македонските мајстори, кои ги изградиле овие монументални градби во антиката, преживеале повеќе од два милениума. Само Бог знае уште колку антички театри се скриени под македонските ридови.
продолжува
М-р Никола Ристевски
(Авторот е долгогодишен истражувач на македонските природни ресурси и културно наследство)
