Децата учат побрзо во споредба со возрасните, нивниот мозок во развој собира информации со неверојатно темпо. Нивните неврони не само што полесно го инкорпорираат новото знаење, туку и цврсто се држат до него, дури и во постојан наплив од нови искуства.
Тим од невронаучници од Универзитетот во Регенсбург во Германија и Универзитетот Браун во САД можеби откриле што ги прави младите мозоци толку ефикасни, пишува „Сајанс алерт“.
Сè е сведено на мозочната хемикалија, т.е. соединение, познато како ГАБА (гама-аминобутерна киселина) која се зголемува кај децата за време и по учењето, претворајќи ги нивните млади мозоци во „неверојатни сунѓери“.
„Често се претпоставува дека децата учат поефикасно од возрасните, иако научната поддршка за оваа претпоставка, во најдобар случај, беше слаба“, вели коавторот на студијата Такео Ватанабе, когнитивен психолог од Универзитетот Браун.
Во потрага по вклучените механизми на мозокот, тимот користел напредна техника за неврослики наречена функционална МРС (fMRS) за индиректно мерење на концентрациите на ГАБА во визуелниот кортекс на децата за време на активноста на визуелно учење, за да се види како таа се разликува од возрасните.
Биле направени мерења кај 55 деца на возраст од 8 до 11 години и 56 возрасни на возраст меѓу 18 и 35 години, опфаќајќи три различни периоди: пред да започне задачата за визуелно учење, за време на процесот на учење и по завршувањето на активноста.
Резултатите покажале дека нивоата на ГАБА кај возрасните остануваат конзистентни во текот на целиот експеримент.
„Она што го откривме е брзо зголемување на ГАБА кај децата, поврзано со учењето“, вели Ватанабе. И не само за време на учењето – високите нивоа на ГАБА траеја и во периодот по учењето.
„Тоа е откритие“, вели Ватанабе.
ГАБА е хемиски „гласник“, невротрансмитер, во мозокот за кој е познато дека е важен во процесот на учење на нови информации. Тој, исто така, игра клучна улога во стабилизацијата, „период на разладување“ откако ќе се научи дека кревките нови невронски мрежи се консолидираат и информациите успешно се складираат.
Но, ако нешто ново се научи за време на „периодот на разладување“, се појавува феномен наречен „ретроградна интерференција“, при што претходно научените информации се отфрлаат или уништуваат – тие се лизгаат од нашиот мозок.
Со новото знаење за нивоата на ГАБА кај децата, тимот потоа спроведе експерименти во однесувањето за да види дали тоа е причина што овозможила побрзо стабилизирање на визуелното учење. Она што го пронајдоа беше неверојатно. На возрасните им требаше „период на ладење“ од еден час за да се овозможи стабилизација. Меѓутоа, децата можеа повторно да научат во рок од 10 минути без да го надминат она што претходно го научиле.
„Откривме дека отпорноста на ретроградна интерференција која е причина за стабилизацијата, навистина се случи во рок од неколку минути по завршувањето на обуката кај децата, додека учењето беше нестабилно кај возрасните најмалку еден час по тренингот“, велат истражувачите во нивниот труд.
„Оваа брза стабилизација на учењето кај децата им овозможува да научат повеќе предмети во одреден временски период и го прави учењето поефикасно кај децата отколку возрасните“, објаснува психологот и когнитивен невролог Себастијан Френк, коавтор на студијата на Универзитетот Регенсбург во Германија.
Истражувачите, исто така, открија дека последователните сесии на учење се чини дека дополнително ја зголемуваат концентрацијата на ГАБА кај децата, овозможувајќи уште побрза стабилизација на претходното учење.
„Затоа, нашите резултати укажуваат на ГАБА како клучен фактор за ефикасно учење кај децата“, вели Френк.
Иако, треба да се забележи дека оваа студија е направена во визуелно учење, Ватанабе верува дека овие наоди би можеле да се генерализираат и на други видови учење што вклучува меморија.
Возбудливо е, пишува „Сајанс алерт“, тоа што овие наоди би можеле да се искористат за да им помогнат на возрасните да учат поефикасно.
„На пример, може да се развие нова технологија или терапија за да се зголеми количината на ГАБА во мозокот на возрасните“, вели Ватанабе.
„Тоа е една од можните примени“, додава тој.
Истражувањето е објавено во „Карент бајолоџи“ (Current Biology).
Подготви: Софија Саздовска