Макрон и парламентарните избори во Франција
Вториот круг од парламентарните избори во Франција, кои се одржаа во неделата, е само последен пример за сиот сјај на изборниот инженеринг, кој вклучува манипулација со тоа свето право на глас како еден од централните прогласи на т.н. демократија.
Но зарем злата намера (според Библијата) не е поголем грев од самото зло?
Автор: Зекеријах Смајиќ, Брисел
Европскиот господар на хаосот, Емануел Макрон, во неделата го доби токму она на што неодговорно повикуваше во изминатиот месец – постизборен хаос со многу поголеми неизвесности отколку по одржаниот прв круг од парламентарните избори на 30 јуни, во кој убедлива победа извојува таканаречената „екстремна десница“ (што не е одамна), обединета околу Марин Ле Пен. Што всушност се случи во неделата?
Пропаганда против свеста и совеста на гласачите
Единаесет дена пред првиот круг на француските парламентарни избори, истакната хрватска аналитичарка на европската политика, Инес Сабалиќ, побара од мене „оцена за претстојните избори во Франција“. Во пораката, меѓу другото, лаконски ѝ напишав дека „Бардела нема да биде новиот француски премиер… затоа што на крајот левицата ќе ја совлада десницата“. На нејзиниот коментар „Ох, би сакала да го видам тоа“, возвратив: „Војни започнуваат, се водат и се добиваат со пропаганда, а камоли избори!“
За да ги мобилизира француските гласачи за само една недела помеѓу двата изборни круга, францускиот претседател употреби политички пропагандни методи познати до денес, вклучувајќи и сеење страв од потенцијална граѓанска војна „со несогледливи последици за француските граѓани и за цела Европа“.
Разбирливо. Потребно му беше, без да се запраша за цената, да го запре растечкото движење на десницата, која на невиден начин го понижи во првиот изборен круг. Реално, тоа (на Макрон) не му беше особено тешко со оглед на најмалку три олеснителни околности:
– објективниот страв на „обичните“ Французи и мигрантското население од нескриениот редукционизам во сферата на мигрантската политика на Марин Ле Пен;
– историска можност за француската левица и лично Жан-Лук Меланшон да ја добијат премиерската фотелја; и
– фактот дека е неспоредливо полесно да се отфрлат владините места со некохерентна левица отколку со цврстата десница на Ле Пен.
И покрај гореспоменатите олеснителни околности, Макрон во неделата не можеше да спречи три други многу негативни процеси за него:
– тој не успеа да го врати адреналинот на личниот нарцизам;
– тој не го спречи падот на неговото „лидерство на европската и глобалната сцена“; и
– тој не успеа да ја спречи демократизацијата на Франција и Европската Унија!
Во сите овие области тој изгуби неповратно: имајќи предвид дека секој поединечен нарцизам според психијатриските стандарди се смета за патологија на секоја специфична личност, на овој фронт, во случајот со Макрон, сè ќе остане како порано; падот на „дејствувањата“ на францускиот претседател на европската и светската сцена непоправливо ќе продолжи; демакронизацијата на Франција и на целата Европска Унија е исто така процес што нема да може да се запре и покрај несомнениот мандат на Макрон на чело на државата до 2027 година.
Кој и како ќе владее со Франција?
Иако конечните резултати од изборите во недела сѐ уште се бројат, познат е клучен факт: Политичкиот хаос во земјата продолжува бидејќи ниту еден од трите главни политички блока не освои доволно места за мнозинство во францускиот парламент!
Со победата на левичарско-центристичко-радикалниот блок на Новиот народен фронт (НФП), кој нема монолитен став за ниту едно од виталните прашања за Франција, политичките превирања во Франција би можеле да траат со месеци, со можност дури и да се приближуваат до белгиското сценарио за рекордни 589 дена без новоизбрана влада. Точно, рекордот на Гинис, кој го држи Кралството Белгија од 2010 година, не може да се повтори, па дури и да се надмине во Франција поради уставното барање дека нови избори мора да бидат распишани една година по првиот обид за формирање влада.
Иако лидерот на најсилната левичарска партија, Непокорна Франција (ЛФИ), Жан-Лук Меланшон, доцна во неделата прогласи победа на левичарската коалиција со вкупно 182 освоени мандати, најавувајќи ја личната „подготвеност да ги преземе должностите на францускиот премиер“, на сите, вклучувајќи и на самиот Меланшон, им е јасно дека изборната победа не е доволна за мнозинската влада. Освен тоа, францускиот претседател, охрабрен од делумниот раст на неговата партија во вториот изборен круг, во неделата значајно изјави дека „резултатите од парламентарните избори сè уште не покажуваат кој ќе управува со земјата“.
И навистина, кој ќе управува со Франција во следните четири години?
Новиот народен фронт (НФП) беше комплетиран „со влог и јаже“ дури по првиот изборен круг кога стана сосема јасно дека „десницата може и мора да се запре“. Клучната улога, кој друг, и во оваа крајно ризична епизода ја имаше истиот „господар на хаосот“ – Емануел Макрон, нудејќи му рака на помирување на малку помалку омразен противник за заеднички да го победиме „главниот непријател на Франција“ – неспорно контроверзната коалициска група на таканаречената екстремна десница предводена од Марин Ле Пен.
Политичкиот конгломерат на социјалисти, комунисти, зелени и партијата на Меланшон, Непокорна Франција, е широк идеолошки фронт и се протега од левиот центар и умерените социјалдемократи, преку класичната лева политика и тврдокорните антикапиталисти, до екстремната левица. Претходно нивните лидери со години се расправаа, се навредуваа и уценуваа, бидејќи идеолошки и стратегиски де факто се поклопуваа како рогови во вреќа.
Нивната предизборна програма е резултат на неприродни отстапки и уште понеприродни компромиси и како таква го доведе овој сојуз до идеолошка безличност, што би можело многу да ја отежне претстојната битка за довербата на Макрон. Ваквата хаотична предизборна програма истовремено на самиот претседател му дава политичка и искуствена предност при изборот на белите фигури за составот на идната влада.
Што е поважно – владината програма или името на идниот премиер?
Познато е дека заедничката програма на НФП се базира главно на социјален пакет мерки, како што се намалување на старосната граница за пензионирање, зголемување на платите во јавниот сектор и проширување на опсегот на приматели на социјална помош, зголемување на минималната плата за сите категории и замрзнување на цените на основните прехранбени производи и енергија. Буџетот за овие цели би се обезбедил со воведување данок на богатство, укинување на даночните поволности и зголемување на данокот на доход за оние што најмногу заработуваат.
На полето на надворешната политика, приоритети се останување во „реформираната“ Европска Унија; напуштање на идејата за напуштање на НАТО; признавање на државата Палестина; и континуирана поддршка за Украина под услов да се воздржи од испраќање француски војници на бојното поле.
Имајќи предвид дека од вкупно 182 освоени мандати (засега), Непокорна Франција освои 74 места, социјалистите 59, зелените 28 и комунистите девет, јасно е зошто лидерот на ЛФИ, Меланшон, се гледа себеси во фотелјата на новиот француски премиер. Во исто време, овој „старомоден“ левичарски лидер ја заборава објективната непопуларност и кај француската јавност и кај коалициските партнери. Ова може да биде нов камен на сопнување што може да ја доведе Франција до нова критична неизвесност или да ја врати на нови избори, имајќи предвид дека ниту малцинство ниту техничка влада никогаш никаде не биле решение.
Затоа, без разлика дали е избрана програмата на идната влада или само името на идниот премиер, Франција се соочува со тешки предизвици и голема неизвесност. Можеби многу поголеми отколку што се гледа денеска, првиот ден по заглавената изборна трка одржана во неделата. Секако, за ова повторно придонесува и самиот „господар на хаосот“, кој по изборната трка в недела, според угледниот портал „Политико“, блескаво изјавил дека идеите на неговата партија „сè уште се живи“ бидејќи „француските гласачи не се изгубени“.
Кој и да биде нов премиер во следните четири години и кој и да биде француски претседател по Макрон по 2027 година, француската република, во која се создаде идеолошката биполарност меѓу левицата и десницата, никогаш повеќе нема да има јасни идеолошки полови, ниту пак ќе има да биде толку нарцисоидно персонализирано како во времето на Емануел Макрон.
Парадоксот, сепак, е што демократизацијата на Франција и на целата Европска Унија беше востоличена од Емануел Макрон по неговиот пораз на европските избори на почетокот на јуни. Самодетронирањето на Макрон сега е незапирливо!
Би било многу важно да се извлече историска поука од неговиот пример.
Авторот е надворешнополитички
аналитичар, новинар и соработник на „Геополитика“
