Оспоруваната финансиска шема за замрзнатите руски средства сѐ уште во неизвесност
- Поранешната белгиска министерка за надворешни работи Хаџа Лахбиб предупреди дека сè уште е потребна многу работа за да се обезбеди минимизирање на правните ризици и нивна правична распределба меѓу Белгија и другите 26 земји од ЕУ, па дури и Г7, пред да може да продолжи спроведувањето на планот
Европската Унија не е подготвена да преземе невиден чекор со неосновано одземање на замрзнатите руски средства од 140 милијарди евра за да испрати огромен заем за Украина, изјави деновиве белгиската европска комесарка. Во разговор за угледниот медиум „Политико“, поранешната белгиска министерка за надворешни работи Хаџа Лахбиб предупреди дека сè уште е потребна многу работа за да се обезбеди минимизирање на правните ризици и нивна правична распределба меѓу Белгија и другите 26 земји од ЕУ, па дури и Г7, пред да може да продолжи спроведувањето на планот.
Таа посочи дека другите земји од ЕУ каде што се чуваат средства не прават доволно за да ослободат средства за Украина, истакнувајќи дека Белгија, која ги држи повеќето средства во финансискиот депозитар „Евроклир“, веќе уплатила камата од средствата за да им помогне на воените напори на Киев против Русија.
Коментарите на Лахбиб следуваа по пропаѓањето на планот за одземање на суверените средства на Русија, кои беа блокирани во ЕУ од почетокот на војната во Украина. Според предлогот, парите би биле испратени во Киев како „кредит за репарација“, кој треба да се врати само во малку веројатниот случај Русија да плати воена отштета во иднина. Белгискиот премиер Барт де Вевер го блокираше планот на самитот на лидерите на Европскиот совет во Брисел во четвртокот вечерта, бидејќи се плашеше дека неговата земја ќе се соочи со правна и финансиска одмазда од Русија. Клучните членови на петпартитната коалиција на Де Вевер го поддржаа неговото одбивање да се откаже од комплицираната шема за користење руски средства во Европа за Украина.
Лахбиб рече дека нема да ги „именува и засрамува“ другите земји од ЕУ каде што се депонирани руски средства, но праша дали тие ја играат својата целосна улога во користењето на каматата од овие средства за да ѝ помогнат на Украина на начинот на кој тоа го направи Белгија. Депозити се чуваат и во Франција, Луксембург и во Германија, меѓу другите земји.
Европската комисија, извршната власт на блокот, сега ќе изработи детални предлози за тоа како да ѝ помогне на Украина да го пополни недостигот од средства. Доколку 140 милијарди евра руски средства на крајот бидат испратени во Киев, тоа ќе ги задоволи потребите на Киев барем за следните две години.
Дури и доколку планот се реализира, сè уште не е одлучено како Украина ќе може да го користи заемот. Некои земји, особено Германија, предложија парите да бидат наменети за набавка на оружје. Но украинскиот претседател Володимир Зеленски предложи тие да бидат достапни и за други буџетски потреби.
Европските земји би можеле да обезбедат гаранции за заем за да ја смират Белгија, но не е јасно како би биле структурирани тие гаранции. Дали сите 27 земји на ЕУ би имале влијание? Дали гаранциите би вклучувале каков било вистински капитал? Белгија сака Г7 исто така да го поддржи планот, но не е јасно дали Вашингтон ќе се согласи.
Финансиските експерти истакнуваат дека извршната власт на ЕУ мора да има правен план за да осигури дека средствата ќе останат замрзнати долго време, бидејќи доколку замрзнувањето треба редовно да се обновува, како што е случај сега, одредени членки на ЕУ би можеле да одбијат согласност и да го оневозможат планот.
Лидерите на ЕУ ветија дека повторно ќе разгледаат кои опции ги предлага комисијата – вклучително и користењето на средствата – кога ќе се состанат следниот пат во декември. Р.С.
