Фото: ЕПА

Извештај на парламентарната истражна комисија на француското собрание за психолошките ефекти на Тикток врз малолетниците

По шест месеци работа, парламентарната истражна комисија ги достави своите наоди за „психолошките ефекти на социјалната мрежа Тикток врз малолетниците“, при што даде 43 препораки.
Но сега се поставува прашањето дали и овој извештај и препораки се дел од мозаикот на (домашните и надворешните) политики на Елисејската палата (за смислено сценарио за ескалација на конфронтацијата со источните земји) и како ќе се спроведат препораките во неизвесната политичка состојба во земјата опфатена во голема општествена криза

Тони Гламчевски, наш постојан дописник од Франција

„Една од најлошите социјални мрежи што ги напаѓа нашите млади“, „одметник“, „повеќекратен престапник“, „мрзливец“… Извештајот на парламентарната истражна комисија на француското собрание за психолошките ефекти на Тикток врз малолетниците, поднесен во четвртокот, нема доволно силни зборови за да ги опише негативните мислења за платформата. По сослушувањето на 178 експерти, засегнати страни и сведоци и собирањето на повеќе од 30 илјади одговори како дел од јавна консултација, известувачката Лор Милер (Ренесанс, Марн) извлекува осудувачки заклучок.
– Ова е компанија на која не ѝ е грижа за менталното здравје на нашите млади луѓе. Иако тие во Тикток велат дека му придаваат големо значење, тие не вложуваат напори, кои лесно би можеле да ги направат – изјави пратеникот за француските медиуми.

Прашањето за Тиктокстигна до француското обвинителство

Во својот предговор, претседателот на комисијата Артур Делапорт (Социјалистичка партија) се согласува: „Пресудата е конечна: оваа платформа свесно ги изложува нашите деца, нашите млади луѓе, на токсична, опасна и зависна предизвикувачка содржина“. Пратеникот исто така објави дека го упатил прашањето до јавниот обвинител во Париз за „загрозување на животите“ на корисниците на Тикток.
Целта на овој комитет беше особено да ги процени психолошките ефекти на Тикток врз малолетниците. Тие се „разорни“, заклучува овој долг извештај, едногласно усвоен од 28-те члена на комисијата. Сепак, тие се тешки за процена, признава Лор Милер, поради недостиг од научни студии.
– Експертите што разговараа со нас велат дека влијанието е тешко да се квантифицира. Од друга страна, сите ни кажаа дека пристапот до социјалните медиуми може јасно да поттикне несреќа – посочува Милер.

Така, „феноменот на засилување на постојните психолошки ранливости се чини дека е широко препознаен“, се наведува во извештајот. Тикток, на пример, ги изложува малолетниците на содржина поврзана со депресија, самоубиство, самоповредување или нарушувања во исхраната. Но употребата на Тикток „не само што ги нагласува постојните психолошки нарушувања: се чини дека, сама по себе, го поттикнува нивното појавување“, се нагласува во извештајот, и „го забрзува преминот кон акција“.

Пратениците исто така го обвинуваат Тикток дека е место за „нормализирање на насилството“, каде што младите луѓе можат да пристапат до расистичка, антисемитска, сексистичка или маскулинистичка содржина. И каде што, „порок по порок“, изобилува дезинформација за менталното здравје. Се вели дека девојчињата се „многу повеќе изложени на негативни ефекти“ од момчињата. Недостатокот на сон што произлегува од времето поминато онлајн е исто така вектор на анксиозност, раздразливост, когнитивни дефицити и тешкотии во учењето.

Иако комисијата го поздравува „зачудувачкото предвидување на некои малолетници“ на оваа тема, таа забележува дека дури и најлуцидните се борат да се одвојат од Тикток и дека „првично разумната употреба може многу брзо да се претвори во прекумерна, проблематична и на крајот опасна потрошувачка“.

Тикток ги негира обвинувањата за недоволна, нееднаква и небрежна модерација

Самото функционирање на апликацијата е доведено во прашање: „Алгоритамот за препораки на Тикток е дизајниран да ја истакне најекстремната и најрадикална содржина на платформата, секогаш со цел да се привлече максимално внимание на корисниците“, вели комисијата. Модерацијата на Тикток, од своја страна, се смета за „недоволна, нееднаква и небрежна“. Членовите на комисијата исто така жалат што не добиле никаков одговор во врска со буџетот наменет за модерација.

Општиот недостиг од транспарентност беше остро критикуван од пратениците, како Артур Делапорт во неговиот предговор: „Интервјуиравме неколку раководители на компанијата седум часа и триесет и пет минути, кои се следеа меѓусебно, еден по друг во вежба на двоен говор и негирање“. Особено затоа што, како што се наведува во извештајот, „Тикток има долгогодишно и документирано знаење за ризиците што платформата ги претставува за менталното здравје на малолетниците“, но „не презела доволно мерки“.

Компанијата остро реагираше на овие обвинувања. „Категорично ја отфрламе лажната презентација направена од комисијата, која се стреми да ја направи нашата компанија жртвено јагне за прашања што ги засегаат целиот сектор и општеството“, се наведува во соопштението на Тикток испратено до медиумите. „Тикток долго време води политика на барања во однос на безбедноста и заштитата на своите корисници, со повеќе од 70 функции и поставки специјално дизајнирани за да се обезбедат безбедноста и благосостојбата на тинејџерите и семејствата на нашата платформа“.

Несогласување за забраната за лица под 15 години

По шест месеци работа, известувачот даде 43 препораки, „наменети да се применат на сите социјални мрежи“. Првата од нив е да се забрани пристапот за лица под 15 години. Желба што ја сподели и претседателот Емануел Макрон, но не беше едногласно поддржана во рамките на истражната комисија: „Артур Делапорт верува во својот предговор дека ова е еднакво на „признавање дека сме се откажале од регулирање на дигиталните гиганти“. „Прво би го ставиле товарот на одговорноста врз младите луѓе, а не врз приватната компанија што е коренот на проблемот: не можам да го прифатам тоа“, пишува пратеничката, која исто така го доведува во прашање изборот на возрасната граница од 15 години.
– Не се откажувам од регулацијата. Но додека чекаме подобра регулатива, која се спроведува на европско ниво, мора, како прашање на принципиелност и претпазливост, да усвоиме забрана за лицата под 15 години. Ако еден ден имаме етички социјални мрежи, можеме да ја укинеме оваа забрана – одговори Лор Милер за париски „Ле монд“.

Известувачката исто така сака да ги регулира алгоритмите на платформите, со „наметнување диверзификација на препорачаната содржина, како и задолжителен елемент на случајност“. Таа исто така сака да бара од нив да „се борат против пропагандата или рекламирањето што промовира методи на самоубиство“ и се залага за зголемување на ресурсите на Европската Унија и на Регулаторната управа за аудиовизуелни и дигитални комуникации (Арком) за спроведување на обврските што им се наметнуваат на платформите.

Сега се поставува прашањето како ќе се спроведат препораките во неизвесната политичка состојба во земјата опфатена во голема општествена криза.
– Ова е прашање што влијаеше на општеството пред оваа политичка криза и ќе продолжи да влијае на него и потоа. Нашето Национално собрание е фрагментирано, но ако има едно прашање за кое десницата, левицата, па дури и крајната десница и крајната левица можат да се согласат, тоа е ова, бидејќи станува збор за заштита на најмладите, најранливите на интернет. Ова би можело да биде тема што би му ја предложила на новиот премиер Себастијан Лекорну и би можела да биде дел од неговиот план – одговара Лор Милер.


Се бараат кампањи за издигање на свеста и информирање

Пратеничката Милер смета дека се потребни кампањи за „масовна свест“ за да се информираат Французите за ризиците, но и да се преземат мерки за ограничување на употребата од страна на младите: дигитален полициски час за лица на возраст од 15 до 18 години од 22 до 8 часот, забрана за употреба на телефони во средните училишта и намалување на употребата на дигитални телефони во училиштата на „минимум“. Таа дури размислува и за создавање „прекршок за дигитална небрежност за казнување сериозни неуспеси од страна на одредени родители да ги исполнат своите обврски за заштита на здравјето и безбедноста на своите деца при користење дигитални алатки“. Т.Г.