Системот за влез/излез (ЕЕС), кој ќе вклучува земање отпечатоци и фотографирање на граничните премини, технички е веќе воспоставен и подготвен за имплементација, а неговото активирање на ниво на Шенген зоната според најавите е закажано за крајот на 2025 година од страна на Европската комисија.
Ова за агенцијата „Анадолија“ го потврдија од Министерството за внатрешни работи (МВР) на Република Хрватска.
Со почетокот на примената на ЕЕС за земјите од Шенген зоната, начинот на влез на граѓани пред се од Западен Балкан како Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Македонија, Косово, Албанија, но и од Молдавија и Украина кога станува збор за европскиот континент значително ќе се промени.
– Во однос на етапното воведување на системот, имплементацијата зависи од одлуката на Европската комисија. Фазниот план за воведување ќе се усогласува со европските насоки, а прецизната динамика се уште не е формално соопштена – потенцираат од МВР на Хрватска.
Тие нагласуваат дека системот за влез и излез е тестиран на граничните премини на Република Хрватска за да се осигура дека сите технички аспекти и процедурални протоколи се целосно оперативни пред имплементација.
Во МВР на Хрватска се наведува дека полициските службеници за гранична контрола поминале детална обука за користење на системот, вклучително и технички и оперативни аспекти на новиот начин на вршење на граничната контрола, кој вклучува и обработка на биометриски податоци.
– Хрватска е целосно подготвена за почеток на работата на ЕЕС, но конечниот почеток и начинот на работа зависи од координирана одлука на ниво на Европската унија – ова е ставот на МВР на Хрватска.
Министерството за внатрешни работи на Хрватска посочува дека имплементацијата на овој систем на сите надворешни граници на Европската унија, вклучително и копнените, поморските и воздушните премини, ќе има клучна улога во следењето на влезот и излезот на државјаните на трети земји, кои значително ќе ги подобри безбедносните стандарди и ќе обезбеди поефективно регулирање на краткотрајниот престој.
Како што е наведено, секој патник од земји што не се членки на Шенген зоната ќе мора да ги обезбеди своите лични податоци секогаш кога ќе стигне до надворешните граници на европските земји користејќи го EEС.
ЕЕС собира, евидентира и складира податоци наведени во патните исправи (полно име, датум на раѓање…), датум и место на секое влегување и излегување, слика на лицето и отпечатоци од прсти (т.н. „биометриски податоци“), како и дали на патникот му е забранет влезот.
Врз основа на собраните биометриски податоци, биометриските шаблони ќе бидат креирани и складирани во заедничката служба за биометриско совпаѓање.
Граѓаните на земјите кои имаат краткорочна виза за влез во Шенген зоната, отпечатоците од прстите веќе ќе бидат зачувани во Визниот информациски систем (ВИС) и нема повторно да се чуваат во ЕЕС.
Секој патник кој ќе пристигне на надворешната граница на ЕУ, односно на Шенген зоната, ќе мора да ги даде своите лични податоци како што е наведено. Службениците за пасошка контрола ќе скенираат отпечатоци од прсти и ќе фотографираат поединци. Оваа информација ќе биде снимена во дигитална датотека.
Во исто време, пасошот на патникот (биометриски или небиометриски) нема да биде автентициран.
Овој процес на граница може да биде побрз доколку патникот однапред регистрира некои од неговите податоци. Тоа првенствено зависи од тоа дали има наменска опрема („систем за самопослужување“), дали е достапна на граничниот премин или дали има мобилна апликација – дали е достапна во земјата на пристигнување или поаѓање.
Сепак, во кој било од горенаведените случаи, патникот ќе сретне службеник за пасошка контрола на границата.
Важно е да се наведе дека доколку биометриските податоци се одбиени, на патникот ќе му биде забранет влезот на територијата на европските земји кои користат EEС.
Исто така, системот ќе бележи уште колку денови на патникот ќе му биде дозволен престој на територијата на европските земји. Тоа ќе биде можно да се провери со помош на EEС, односно преку онлајн алатката EEС.
