Европските членки на НАТО со забрзани чекори за зајакнување на својот воено-индустриски комплекс
Според реномираниот медиум „Франс 24“, членките на НАТО од Европа повеќе од двојно го зголемиле увозот на оружје во периодот од 2020 до 2024 година. Во увозот, уделот на САД е над 64 отсто. Но, сега, со промената на администрацијата во САД и со фундаменталните повеќеслојни несогласувања на релацијата Европа-Америка, Европа се обидува да ја намали својата воена зависност од Вашингтон и да преземе одговорност за реализирање на проектот за т.н. европска стратегиска автономија, и тоа со посебен осврт во делот од воено-одбранбениот сектор.
– Тоа е како спектар на зависности. На едниот крај ја имате француската одбранбена индустрија, која има импресивно ниво на суверенитет. На другиот крај ја имате Данска, која е понеподготвена за предизвици, а тоа се гледа од нејзините дипломатски тензии со САД околу иднината на Гренланд. Натаму, и Велика Британија е поблиску до Данска по спектарот на зависност од САД, бидејќи е значително зависна и „под контрола“ на американските системи и капацитети по брегзит – беше отворен за медиумот „Франс 24“ експертот за одбрана Ричард Абулафија, извршен директор на консултантската компанија „Аеродинамикс“.
На кои европски воено-индустриски капацитети смета европа за производство на оружје
ЕУ најави дека планира да ги зголеми трошоците за одбрана за 800 милијарди евра. Додека Европа планира да ја развие својата војска како подготовка за потенцијален свет без американска помош, некои од најголемите европски воено-индустриски капацитети е планирано да се стават во полн капацитет и да преземат поголема улога во повторното вооружување на Европа. Според листата што ја објави „Форчн“, тие капацитети од наменската индустрија би биле: „БАЕ системс“, „Талес“, „Рајнметал“, „Сааб“, „Ербас“ и други. Р.С.
1. „БАЕ системс“
Компанијата, со седиште во Кемберли, Велика Британија, под раководство на извршниот директор Бредли Медсен Грев, оствари приход од 26,3 милијарди фунти во 2024 година. Нејзините воени сектори вклучуваат авијација, копнени сили, сајбер-безбедност и разузнавање, електроника и поморски системи. Во рамките на воздушниот сектор, „БАЕ системс“ е партнер во конзорциумот за ловецот „еурофајтер тајфун“ и во производството на стелт-ловецот Ф-35, за кој „Локид Мартин“ е главен изведувач.
Во полето на електрониката, неговиот репертоар вклучува системи за контрола на летот и мотор, електронско војување, системи за ноќно гледање, сензори за надзор и извидување, мобилна мрежна и комуникациска опрема, системска интеграција и еколошки системи за управување со енергија.
2. „Талес“
Предводена од извршниот директор Патрис Кен, компанија во Меудон, Франција, специјализирана за воздушна одбрана, дигитален идентитет и копнен транспорт. Во 2024 година оствари приход од 20,58 милијарди евра. Иако е позната по своите вселенски системи, „Талес“ е вклучена во различни воени бизниси, како што се дизајнирање паметни сензори и поврзување војници на дигиталното бојно поле. Во јануари компанијата го објави своето лидерство во програмата SEACURE за подобрување на европските способности за подводна војна. Извршниот директор Патрис Кен во своето неодамнешно интервју за Си-ен-би-си рече дека „поплавата од воени трошоци на ЕУ треба да остане во Европа“.
3. „Рајнметал“
„Рајнметал“ произведува тенкови, системи за противвоздушна одбрана, автономни копнени возила, оружје, проектили и бомби. Нивниот најпознат производ е борбениот тенк „пантер КФ51“. Компанијата нуди и системи за надзор на летот и пиштоли за авиони и тенкови (особено 120 мм). Производителот на автомобили и оружје со седиште во Диселдорф, Германија, забележа приход од 8,83 милијарди евра под извршниот директор Армин Теодор Пејпергер. Поморскиот оддел на компанијата нуди оружје, сензори и системи за противвоздушна одбрана за бродови, заедно со воена симулација и обука. „Рајнметал“ е познат и по соработката со „Краус-Мафеи Вегман/КНДС“ од Германија, минхенска компанија со која го произведува својот најпознат производ, тенковите „леопард 1“ и „2A“ во сите верзии (вистински пиштол од 120 мм). Од друга страна, КНДС стана заедничко вложување помеѓу КМВ и францускиот „Некстер системс“, кој треба да развие нова заедничка германско-француска платформа за идните тенкови, но и други оклопни возила и артилерија.
4. „Леонардо“
Компанијата е најпозната по производство на хеликоптери, како што е повеќенаменската платформа „ТрекерМ“. „Леонардо“ е дел од Глобалната програма за борбена авијација (GCAP), која ги вклучува „БАЕ системс“ и „Мицубиши хеви индастрис“ во Јапонија. GCAP работи на производство на следната (6-та) генерација борбени авиони. Предводена од извршниот директор Роберто Чинголани, компанијата со седиште во Рим, Италија, генерирала повеќе од 20,9 милијарди евра во продажба во 2024 година. Во првата недела од март годинава, „Леонардо“ објави заедничко партнерство со турската компанија „Бајкар“ за производство на беспилотни летала (UAVs), како одговор на растот на воените трошоци во Европа. Двете компании проценуваат дека европскиот пазар на UAV ќе достигне 100 милијарди долари во следните десет години. Покрај авијацијата, „Леонардо“ е специјализиран и за сајбер-безбедност, електроника, вселенска технологија и аероструктури.
5. „Сааб“
Компанијата со седиште во Стокхолм, Шведска, опслужува и цивилни и воени пазари. Предводена од извршниот директор Микел Јохансон, приходите на „Сааб“ достигнаа речиси 6 милијарди долари во 2024 година. Компанијата произведува проектили, подморници, сензори, електроника, борбен авион „ЈАС-39 грипен“ и развива системи за беспилотни летала. „Сааб“ има и над сто години искуство во изградба на подморници. Во февруари, компанијата најави реконструкција на подморницата „ХМС халанд“ со подобрени сензори и командни системи.
6. „Ербас“
Компанијата е најпозната по нејзините авиони што се користат во цивилниот воздушен сообраќај, но служи и во воено-одбранбениот сектор. Воздухопловниот гигант, предводен од извршниот директор Гијом Фори, оствари приход од 69,2 милијарди евра во 2024 година, од кои 12,4 милијарди евра се од одбранбените активности.
Во рамките на воено-одбранбениот сектор, „Ербас“ ги опслужува копнените, воздушните, поморските, вселенските и сајбер-потребите. Компанијата, со седиште во Тулуз, Франција, е партнер во проектот „Еурофајтер тајфун“, додека другите авиони во нејзиното портфолио ги вклучуваат транспортниот „А400М атлас“ и танкерот за полнење гориво „А330 МРТТ“. Има и хеликоптери „суперпума“, „Х-145“ и други.
Таа исто така развива напредни технологии во области со екипаж и без екипаж, како што е идниот борбен воздушен систем во Европа.
7. „Сафран“
Под раководство на извршниот директор Оливие Андрис, компанијата со седиште во Париз оствари приход од 27,3 милијарди евра во 2024 година. „Сафран“ нуди навигациски технологии, електрооптички системи, системи за целење, падобрани, тактички патролни дронови и ракетни погонски системи.
8. „Дасо авиејшн“
Компанијата со седиште во Париз, Франција, под раководство на Ерик Трапиер, произведува воени авиони и деловни авиони. „Дасо“ оствари приход од 6,2 милијарди евра во 2024 година. „Дасо“ е најпозната по своите борбени авиони „мираж“ и „рафал“. Покрај тоа, таа е главен изведувач под договор со француската влада за беспилотниот борбен авион „нЕУРОн“.
9. „Финкантиери“, потенцијален партнер во воено-индустрискиот комплекс
Компанијата со седиште во Трст, Италија, е водечки бродоградител под водство на извршниот директор Пјероберт Фолиери. Компанијата сè уште нема пријавено годишни резултати, но проценува дека приходот во 2024 година ќе надмине осум милијарди евра. Додека европските влади се обидуваат да ги зајакнат своите одбранбени индустрии, „Финкантиери“ изјави за медиумите, на темата „наменска индустрија“, дека е „подготвена значително да го прошири своето присуство во поморската одбрана, вклучувајќи ги и подморницата и подводната технологија“.
– Инвестираме во системи без екипаж, донесување одлуки засновани на вештачка интелигенција за автономни подводни мисии и напредни комуникациски мрежи што ги поврзуваат подводните ресурси со површинските и вселенските системи – се наведува во соопштението на „Финкантиери“.
