Лидерите на земјите од Западен Балкан на Самитот за планот за раст на Западен Балкан што се одржува во Котор денеска изразија очекување дека ќе бидат дел од поголем пазар и ја истакнаа својата посветеност на реформите и процесот на европска интеграција.
Премиерот на Црна Гора, Милојко Спајиќ на отворањето на третиот регионален самит за Планот за раст за Западен Балкан рече дека очекуваат големи работи.
Самитот ги собира сите лидери од Западен Балкан и дополнително ќе го операционализира Планот за раст за Западен Балкан.
– Планот за раст претставува шанса и сигнал дека регионот ќе биде дел од поголем пазар. Често велам дека Црна Гора е пазар од половина милион луѓе, но како дел од заедничкиот пазар е пазар од 500 милиони луѓе – изјави Спајиќ.
Планот за раст на Западен Балкан, кој Европската комисија го усвои во ноември и ЕУ пред две недели, предвидува финансиска поддршка од шест милијарди евра, од кои две милијарди се грантови, а четири милијарди се поволни заеми што ги дава ЕУ.
Услов за добивање средства е спроведување на реформите, пред сѐ во делот на почитување на демократските механизми, владеењето на правото и основните права. Планот го опфаќа периодот од 2024 до 2027 година и предвидува секоја влада на шесторката од Западен Балкан да добива одредена сума пари на секои шест месеци, во зависност од реформите што ги има спроведено во тој период.
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, изјави дека учесниците на состанокот биле воодушевени од Планот за раст.
– Верувам дека досега имавме добри дискусии и се договоривме за повеќето работи… Имаме неколку работи за кои треба да се грижиме и ќе го направиме тоа – рече тој.
Вучиќ рече дека тоа е нешто што ќе донесе добри резултати во регионот.
Косовскиот премиер Албин Курти ја потврди посветеноста на реформите што му ги постави Европската унија, велејќи дека е важно да се спроведат за да се спроведе Планот за раст.
– Барам Србија да го процесуира Милан Радојичиќ и неговата паравоена структура, за да се реши случајот со терористичкиот напад во Бањска, кога загинаа четири лица – вели Курти во врска со разврската на таа ситуација.
Курти се осврна на војната во Украина и посочи дека војната во Украина е клучна закана за Европската унија и безбедноста.
Албанскиот премиер Еди Рама го изрази својот ентузијазам и му се заблагодари на еврокомесарот Оливер Вархеи и на Комисијата за нивната посветеност и рече дека не треба да чекаме да се спроведат сите реформи за ЕУ да ги отвори вратите за земјите од Западен Балкан.
– Напредокот што го постигнавме од последната средба во Скопје говори сам по себе. Подготвивме индивидуални планови за реформи, и многу повеќе напредок. Подготвени сме. Време е нашиот регион да стане дел од дигиталниот монетарен пазар. Интеграцијата на нашиот регион во ЕУ е сигурна, верувам, бидејќи ја покажавме нашата посветеност на тој пат – истакна Рама.
Тој рече дека не е потребно да се чека да се спроведат сите реформи за ЕУ да ги отвори вратите за земјите од Западен Балкан, туку, вели, неопходно е тој регион да биде дел од Унијата пред да се спроведат сите реформи за да се види како тоа се спроведува во пракса и со цел земјите полесно да се привлечат на пазарот на кој припаѓаат.
– Земјите кои преговараат со Европската унија треба да бидат дел од политичкиот простор на ЕУ за полесно да се разбере за што се работи и како реформите се спроведуваат во пракса – тврди Рама.
Претседавачот на Советот на министри на БиХ, Борјана Кришто, рече дека на 30 април официјално и испратиле на Европската комисија список на реформи со чекори за спроведување на Планот за раст.
– Активно работевме на усогласување со претставниците на ЕК и делегацијата на ЕУ во БиХ. Од 113 реформи кои беа првичниот предлог на ЕУ, усогласивме 110 реформи – посочи таа и додаде дека успешно ги исполниле сите поставените рокови, рече Кришто и додаде дека европскиот пат е главната надворешнополитичка цел за која има консензус во Босна и Херцеговина.
– Се надевам дека сите заедно ќе успееме и ќе ги постигнеме нашите заеднички цели – заклучи таа.
Помошникот државен секретар на САД за европски и евроазиски прашања, Џејмс О’Брајан рече дека целта на Планот за раст е да се создаде единствен пазар на циркулација на пари, што во практична смисла значи дека земјите ќе имаат помали трошоци. секој пат кога испраќаат пари во банка што, додаде, е од голема корист за граѓаните и стопанството. Како резултат на Планот за раст ќе има повеќе работни места и полесно движење на пазарот.
