Наша обврска кон нашите предци и деца е да се залагаме за мир, добрососедски односи и за дипломатско решавање на конфликтите меѓу државите и народите во меѓународните односи. Ова не е наивност, не е предавство на западните политички сојузи, тоа е борба за сопствени интереси. Ова секако не е предавство на западните и европските вредности, колку и да е нејасно кои се тие вредности и кој ги застапува. Војната е најдлабокото и најотровно можно општествено нарушување и нема ништо полошо. Не за џабе велат дека победата е втората најлоша работа во војна. Ќе го цитирам Кенеди: „Никогаш не смееме да преговараме од страв, но никогаш, никогаш, не смееме да бегаме од преговорите“
Обраќањето на претседателот на Хрватска, Зоран Милановиќ, по свечената заклетва остави силен впечаток на хрватската, но и на пошироката јавност
Старо-новиот претседател на Република Хрватска во вторникот положи свечена заклетва пред претседателот на Уставниот суд, Мирослав Шепаровиќ. Со тоа новиот претседател официјално го започна својот втор последователен мандат.
Претседателот на Република Хрватска во својот инаугуративен говор допре не само до срцата на своите сонародници туку и до срцата на многу наши Македонци што живеат и работат во Хрватска, а и мои роднини и пријатели во Македонија. Разговарајќи со повеќе од нив, не може, а да не го издвојам впечатокот дека во говорот на хрватскиот претседател имаше многу елементи во кои се пронајдовме самите, и како индивидуи и како колектив. Во еден таков контекст се обидов да го пренесам изворно, можеби не интегрално, но во еден најголем дел, инаугуративниот говор на претседателот на Хрватска, Зоран Милановиќ, и да ја пренесам неговата порака уште посилно во јавноста, преку страниците на нашиот весник „Нова Македонија“, со надеж дека пораките за универзалните човечки вредности, почитување на својот интегритет, сувереност, традиција, јазик и култура ќе бидат запаметени и од нашите читатели и граѓани, а ќе се отвори пат на широка комуникација и соработка со хрватскиот народ и држава.
Обраќањето на претседателот Милановиќ непосредно по заклетвата како да се однесуваше за сите држави во регионот
– Почитувани граѓани и гости, во животот на еден народ или држава, како и во животот на поединец, потребно е наизменично да се менуваат добри и лоши времиња, мрачни и светли денови. Мора да пловиме со свесност дека животот не е само пловење по мирни мориња и ветер во едрата. Оваа свест нека ни биде водич. Тоа е солидна гаранција за исправност и смиреност, без разлика на правецот и без разлика на јачината на ветровите и брановите. Основна задача на државните институции е да го зачуваат мирот на граѓаните, а не мислам само на мирот и безбедноста во најелементарна смисла. Втората, речиси еднакво важна цел е да се осигури дека тешките времиња нема да станат драматични времиња. Исто така, за да не се крши најмногу на грбот на најслабите, а од добрите години да не профитираат само оние најблиските до центрите на моќ, најагресивните, најкомпетентните. Нееднаквоста и корупцијата го нагризуваат општественото ткиво, како порочна болест. Неопходно е да се изградат и да се унапредат механизмите што ќе овозможат да не попуштаме материјално или духовно во лоши времиња, а во време на просперитет да ги одржуваме реалноста и контактот со цврстото тло.
Последниве години често повторувам дека само ние и никој друг не се грижи за нашата земја. Верувам дека сите добронамерни луѓе ја сфатија таа изјава онака како што мислев и чувствував. Другите држави и нации генерално не ни посакуваат штета и не работат против нас, но кога ќе се соочат со избор помеѓу нивните сопствени интереси и нашата благосостојба, тие секогаш ќе се одлучуваат за своите интереси, вклучувајќи ги и нашите пријатели и сојузници. Ова не е ниту жалба, ниту критика, ниту повлекување од каков било вид. Ова е реалноста на светот во кој живееме. Ова е повик да престанеме да нè занесуваат илузии дека некој однадвор ќе се грижи за нас, кога ни е тешко или кога навистина ни е потребно. Можеби малку, но реално никогаш не било и никогаш нема да биде. Никогаш ништо не ни е дадено. Сè што постигна Хрватска е заслуга на Хрватите, рече претседателот и додаде: „Пред сѐ оние што ги дадоа своите животи и своето здравје во одбрана на нашата слобода. Засекогаш ќе им бидеме должни. И колку и да се трудиме, а се колнам дека ќе се трудиме, никогаш не можеме целосно да го вратиме тој долг. Само ние, повторувам, и никој освен нас, не се грижи за луѓето што со својата храброст, пожртвуваност и умешност нѐ спасија од потчинување на агресорот. Нашата трајна благодарност кон овие луѓе не е ниту слава во војна, ниту триумфализам, ниту уживање во несреќата на другите, поразените. Тоа е ода на слободата и потсетување на што сме способни како народ, кога сме водени од благородни побуди и обединети од највисоките идеали.
Единственото нешто што навистина ни е важно е какво е нашето образование на сите нивоа, какви се нашето јавно здравство и нашето судство, како се спроведува правдата. Единственото нешто што нѐ засега е како живее нашиот народ. И покрај растот на БДП, ниската невработеност, па дури и зголемувањето на кредитниот рејтинг, премногу наши луѓе денес живеат на работ на достоинството или трпат некој облик на понижување. Единствено што нѐ засега е како живее нашиот народ.
Ние се грижиме само за какво образование се работи. Единствено што нѐ засега е како живее нашиот народ. Премногу наши луѓе живеат на работ на сиромаштија. Наш интерес е само институциите да бидат независни. Ова е основата на функционалноста на нашата нарачка. Тоа е штит против самоволието и тиранијата. Кој се грижи за Хрватите во Босна и Херцеговина? Кој ќе се грижи за тоа, освен ние – рече Милановиќ, потсетувајќи нѐ дека тоа е наша должност.
– Клучно е да бидеме критични како општество. Силата лежи во познавањето на сопствените слабости и признавањето на сопствените погрешни чекори. И речиси нема поголема слабост од омразата, шовинизмот или недовербата кон оние што се различни од нас во кој било од многуте слоеви на идентитет што сите ги имаме, кон оние што се послаби. Во наш интерес е нашите институции да бидат независни, професионални и одговорни, како што се медиумите, или како што звучи подобро, новинарството. Ова е, меѓу другото, предуслов за стабилноста и функционалноста на нашиот уставноправен поредок и нашиот демократски систем. Тоа е, на едноставен јазик, штит против самоволието и тиранијата. Денешниот свет е непрепознатлив во споредба со пред пет години. Едно исчезнува, а нешто друго се појавува на хоризонтот. Се појавуваат нови гравитациски центри на моќ. Наше е да дизајнираме национална политика што ни одговара. Не смееме да имаме премногу работа во овој бизнис. Нема потреба да брзаме во првите редови во работите што не можеме да ги промениме – рече Милановиќ.
– Политичкиот авантуризам и слепото придржување кон Хрватска беа вообичаени во минатото. Наша обврска кон нашите предци и деца е да се залагаме за мир, добрососедски односи и дипломатско решавање на конфликтите меѓу државите и народите во меѓународните односи. Ова не е наивност, не е предавство на западните политички сојузи, тоа е борба за сопствени интереси. Ова секако не е предавство на западните и европските вредности, колку и да е нејасно кои се тие вредности и кој ги застапува. Војната е најдлабокото и најотровно можно општествено нарушување и нема ништо полошо. Не за џабе велат дека победата е втората најлоша работа во војна. Ќе го цитирам Кенеди: „Никогаш не смееме да преговараме од страв, но никогаш, никогаш, не смееме да бегаме од преговорите“. Да им дадеме до знаење на нашите најблиски дека не се сами. Со верба дека нема да се напуштиме во клучните моменти, да живее нашата Хрватска – го заврши својот инаугуративен говор Милановиќ. Р.С.
