Кина постави нов план за свое светско лидерство

Претседателот Си Џинпинг пред повеќе години го напушти советот на највисокиот лидер Денг Сјаопенг „скријте ја силата и одвојте време“ и го ажурира пристапот кон домашната политика и меѓународните односи. На минатонеделните состаноци на т.н. „Две сесии“, Си Џинпинг и раководството на Комунистичката партија открија повеќе детали за нивниот нацрт за да го истуркаат кинескиот развој во следната фаза. Светот е во очекување како ќе се одвива планот, пишува Џон Картер, виш уредник за политичка економија на „Саут Чајна морнинг пост“

„Двете сесии“ на кинеското раководство утврдија нејзина водечка улога во светот

Годишниот состанок на Националниот народен конгрес (НПЦ) и Политичката консултативна конференција на кинескиот народ (ЦППЦЦ) – т.н. „Две сесии“ – се најважниот политички состанок на годината, кога се рафинираат политиките за следната година и се заклучуваат притоа, вели во својот коментар Џон Картер, виш уредник за политичка економија на „Саут Чајна морнинг пост“.
Годинашниот состанок всушност беше еднонеделна низа состаноци, особено важни затоа што тие го воведоа новиот петгодишен план за 2021-2025 и подолгорочна визија за 2035 година, а и ги воспоставија првите политики за исполнување на целите на овие два плана. Покрај тоа, официјални претставници на кинеската Комунистичка партија ја искористија можноста помпезно да го најават подемот на нацијата пред 100-годишнината на партијата во јули оваа година.
Состаноците започнаа со читање на годишниот извештај за работа на премиерот Ли Кечијанг, кој ги опишува активностите на Владата во изминатата година и нејзините планови за следната година. Би било интересно да разгледаме некои од клучните работи што се истакнати во извештајот.

На последниот ден од еднонеделните состаноци, Ли го помина најголемиот дел од своето време на неговата традиционална прес-конференција ветувајќи натамошно создавање работни места и подобрување на животниот стандард пред 100-годишнината на Комунистичката партија во јули. Тој рече дека се надева оти американските и кинеските власти ќе најдат „заеднички јазик“ во нивните разговори во Алјаска следната недела, дури и ако останат големите несогласувања, иако американските власти го предупредија Пекинг да се подготви за тешки дискусии. Ли, исто така, рече дека Пекинг е подготвен да разговара со тајванските власти сѐ додека тие прифатат дека постои една Кина.
Во четвртокот, НПЦ ја презеде својата најконтроверзна акција, усвојувајќи план за изборни реформи за Хонгконг, со кој ќе се осигури дека „само патриоти“ можат да управуваат со градската власт и да воспостават „демократија со хонгконшки карактеристики“. Официјален Пекинг тврди дека имало патриоти меѓу членовите на опозицијата во Хонгконг. Во услови на критики за потегот на Пекинг од страна на САД и Европската Унија, првиот човек на Хонгконг ги предупреди странските влади да не се мешаат во внатрешните работи на Кина. Пекинг ќе користи „легални комбинирани удари“ во ремонтот на правниот систем на Хонгконг и е подготвен да ги прифати проблемите за да го „поправи“ Хонгконг. Вицепремиерот Хан Женг рече дека реформата не е насочена кон елиминирање на гласовите на опозицијата.
На економски план, Владата постави скромна цел на раст од „над 6 проценти“ за оваа година, под очекувањата за реален раст од над 8 проценти, за да ѝ се даде простор да ги реши неизвесностите во економските изгледи, да ги намали економските стимуланси што Пекинг го воведе минатата година за борба против пандемијата и повторно ја воведе кампањата за искористување на Законот за намалување на долгот и финансиските ризици.

Но тој не постави цел на бруто-домашниот производ за новиот петгодишен план да си даде флексибилност да го смени курсот за да одговори на новите предизвици во периодот. Владата исто така рече дека ќе продолжи со реформа на системот за регистрација на домаќинства во системот хоку, за да им се овозможи на повеќе работници мигранти да станат урбани жители во обид да го зголемат растот.
Буџетот на Владата предвидува зголемување на воените трошоци за 8,6 проценти оваа година, но вториот во командниот синџир на армијата повика на уште поголеми трошоци за да се одговори на предизвикот од САД. Претседателот Си ја повика Народноослободителната армија да биде подготвена да се бори во секое време со оглед на сѐ понеизвесното надворешно опкружување. Наедно, новиот петгодишен план вети и подобрување на придобивките за воените ветерани.
Пекинг исто така ги спроведе политиките за да го постигне ветувањето на Си дека нацијата ќе биде неутрална во создавањето јаглерод до 2060 година, вклучувајќи нов акцент на нуклеарната енергија и обновливите извори на енергија. Сепак, критичарите обвинија дека политиките наведени на состаноците не отишле доволно далеку. И силниот смог во Пекинг за време на состаноците го покажа тешкиот чин на балансирање на Владата помеѓу индустрискиот раст и заштитата на животната средина.
Владата постави амбициозни цели за развој на нова технологија и промовирање на напредно производство, како дел од нејзините целосни напори да ја намали зависноста од странски извори и така да ја зголеми националната безбедност. Седум клучни сектори би добиле повеќе пари за истражување и развој. Кина ќе треба да привлече странски технолошки талент за да ги исполни своите цели, но Тајван веќе реагира на обидот за одлив на мозоци. Употребата на блокчејн-технологија исто така ќе има голема улога во развојот на нацијата во следните пет години. Но поранешниот министер за индустрија на земјата предупреди дека Кина сѐ уште е 30 години далеку од соодветната индустриска моќ на САД или Германија. Додека Владата ветуваше еднакви услови за приватни и странски фирми, таа истовремено ја зголеми поддршката на државните фирми.

Кинескиот министер за надворешни работи Ванг Ји одржа масовна прес-конференција за време на двете сесии, на која ги предупреди САД за преминување на „црвените линии“ на Тајван и Хонгконг, нарекувајќи ги обвиненијата за геноцид во Синџијанг „лажни вести“. Тој рече Кина и Русија треба заеднички да им се спротивстават на „шарените револуции“, вети дека Пекинг ќе го исполни зборот за договорот за инвестиција во Европската Унија да стигне до Африка, Латинска Америка и Југоисточна Азија, како одговор на напорите на САД за изградба на нови сојузи и да стигне до Индија и Јапонија во пресрет на состанокот на четири народи. Приоритетите во надворешната политика на Кина се менуваат во постпандемиски свет. Фокусот на двете сесии на поморското право ја одразува неговата загриженост за Јужно Кинеско Море. НПЦ, исто така, го ратификува трговскиот договор за РЦЕП пред предвидениот рок. Со годишните парламентарни состаноци на Кина познати како „Двете сесии“ во полн ек, земјите од Југоисточна Азија будно го следат она што Пекинг го кажува за своите економски цели, вклучувајќи ја и стратегијата за „двојна циркулација“, која се фокусира на домашната потрошувачка и внатрешниот развој за да се обезбеди самостојност. Првпат искажан во мај минатата година, планот става поголем акцент на домашниот пазар или внатрешниот циркулација, а помалку на странските пазари и технологијата – иако не ги напушта овие две последниве во целост. Со ремонт на изборниот систем во Хонгконг може да се создадат вистински услови подоцна да се отвори системот, па дури и да се отвори патот за универзално право на глас, спротивно на стравувањата на омаловажувачите дека обновувањето е регресивно, изјави во саботата поранешниот лидер на градот Леунг Чун Јинг.

Предлогот на Пекинг да го зајакне Изборниот комитет, кој го избира главниот извршен директор, со проширување на своето членство, давајќи му моќ да ги номинира сите кандидати и да испрати некои свои членови до Законодавниот совет, исто така, ќе го направи логичен политичкиот систем и ќе помогне да се намали дисхармонијата. Кина спроведува измени за да ги надгледува судиите, да ги насочува судските процедури и да го зајакне судскиот кредибилитет што може да резултира во првиот интегриран правен систем во светот на вештачка интелигенција (АИ). Ваквите амбициозни технолошки напори, како што се анализа на големи податоци и АИ, се сметаат за почеток на трансформирање на работата на судскиот систем, што беше истакнато во извештајот за работа на Врховниот народен суд, објавен за време на годишните седници на парламентот во Кина во понеделникот.