Овие градови ја немаат привилегијата на големите светски метрополи: Париз, Лондон, Њујорк или Рим – да бидат инспиративен предизвик за голем број, повеќе или помалку успешни, книжевни амбиции.
Тие не припаѓаат ниту на оние места и гратчиња како Маркесовиот Макондо, Фокнеровата Јокнапатавпа или Кукулино на Јаневски, што, дури и кога би им го виделе името на некоја детално зголемена географска карта, ни се чинат измислени.
Не, овие градови имаат своја јасна, препознатлива топографија. Сепак, само кога се во книгата на еден човек, разоткриени во огледалото на личното време, тие стануваат Даблин на Џојс, Трст на Звево, Александрија на Дарел, Лисабон на Песоа.
Градот му припаѓа на писателот, но не онака неприкосновено како што тој го поседува имагинарното место, туку, благодарение на уметниковата предаденост, постојниот град станува посложен, потаен, поразличен.
Во случајот на Скопје, претопувањето на фактумот во оазата на фантазијата, и спротивно – прасеќавањето за Атлантида трансплантирано во квазиполисот издолжен низ десетина километри со насадени небодери, смог и споменици на заканувачки коњаници со кубури, сабји и бомби, има своја кревка поткрепа: некогашниот град, градот на детството, поради исчезнувањето во земјотресот (точно по првата декада од мојот живот), прераснува во невидлив, калвиновски град-бајка. Текстот за Скопје може да биде создаван преку некој вид анимограф, кога судирот и збогувањата на двата града, оној некогашниот на детето и овој сегашниот на возрасниот – се оддолжуваат, имагинизираат или иронизираат низ непредвидливите меандрирања и раст на душата.
Таму каде што куќата исчезнала во зграда, мостот се престорил во друг мост, од улицата се искорнати дрвјата со мириси, шушкања и паднати лисја – меморијата ќе биде главен сведок. Тогаш сосем е можно, во сето чувствено таложење, она што некогаш било и да се случило. Ако пак не, градот е тука, опиплив, грд и раздвижен – scriptor ante portas!
