Завиткана Триумфална порта во Париз, замислена пред 60 години од уметниците Кристо и Жан-Клод, конечно се реализира, а овој монументален проект ѝ беше претставен на јавноста неодамна, нешто повеќе од една година по смртта на Кристо, познат уметник со потекло од Бугарија, кој живееше и работеше во Њујорк, САД.
Францускиот претседател Емануел Макрон ја отвори завитканата Триумфална порта, нагласувајќи дека тоа е остварување на сон стар 60 години, „луд сон што стана реалност“. Поставувањето на сребрено-синиот материјал, со површина од 25.000 квадратни метри, како и 3.000 метри рециклирано црвено јаже, започна во јули. Конечно завршен, овој спектакуларен уметнички проект ќе биде достапен за јавноста до 3 октомври, кога ќе започне распакувањето, кое е закажано за 10 ноември. Може да се види од сите 12 авении што водат до плоштадот „Етоaл“, кој станува пешачка зона за време на трите претстојни викенди.
Кристо го замислил завиткувањето на Триумфалната порта со неговата сопруга Жан-Клод, која била и негова уметничка партнерка, уште во 1961 година, иако проектот не беше официјално предложен до 2017 година. Реализацијата на проектот требаше да се совпадне со нивната изложба во центарот „Жорж Помпиду“ во 2020 година, која беше одложена поради пандемијата на коронавирусот.
Во меѓувреме, Кристо почина во мај 2020 година, не дочекувајќи да го види завршениот проект, во кој беа инвестирани 14 милиони евра. Средствата беа обезбедени од фондацијата „Кристо и Жан-Клод“, без никаква поддршка од јавни фондови или спонзори.
Според фондацијата, средствата биле обезбедени од продажба на делата на Христо, вклучувајќи колажи, модели, литографии и други дела од 50-тите и 60-тите години од минатиот век. Конечната реализација на проектот ја надгледуваше внукот на славната уметничка двојка, Владимир Јавачев, во соработка со Националниот центар за споменици.
Како што сакаше да каже Кристо, нашиот проект е жив – рече Јавачев, истакнувајќи дека Кристо го одобрил секој сегмент од визуелниот аспект на проектот, што е еден вид споменик на животот и делото што го постигна со Жан-Клод во Париз и низ целиот свет.
По потекло од Бугарија, која ја напуштил за време на комунизмот, Кристо ја запознал Жан-Клод во Париз, во 1958 година.
Во Париз, каде што се запознаа, се родија нивната љубов и уметничка врска и тие направија толку многу уметнички проекти за Париз – рече француската министерка за култура, Розелин Башло Наркан.
Преполната Триумфална порта, како што истакна таа, претставува суштинска врска помеѓу културното наследство и современото уметничко творештво.
Би сакала сите посетители да бидат понесени од поетиката на ова лудо и величествено уметничко дело на таков иконски споменик – додаде министерката.
Првата интервенција во јавниот простор на Кристо и Жан-Клод беше на улицата Висконти во Париз, во 1962 година, како еден вид одговор на изградбата на Берлинскиот ѕид. Кристо и Жан-Клод, исто така, го завиткаа најстариот мост во Париз, „Понт Неуф“, пред 36 години.
Кога Жан-Клод почина во ноември 2009 година, Христо, длабоко потресен, објави дека ќе го исполни ветувањето што некогаш си го дале, дека ќе ја продолжи нивната уметност. Тие работеле заедно за да ги развијат проектите, а потоа Христо ги правел цртежите, моделите и другите подготвителни работи. Уметничката двојка продавала дела директно на колекционери, музеи и дилери на уметност.
Средствата за нови проекти, покрај продажбата на подготвителни работи, ги обезбедувале и со продажба на рани дела од 50-тите и 60-тите години од минатиот век. Тие не прифаќале донации и спонзорства од секаков вид, дури ни волонтерска помош. Исто така, тие не земале пари од продажба на постери, разгледници, книги, филмови, маици и други производи поврзани со нивната уметност. Одбивајќи финансиска помош од секаков вид, тие сметале дека со тоа ја чуваат својата слобода и обезбедуваат работа со целосна почит кон нивната естетика.
