Во „Колибри“, во десет продолженија, ќе можете да ја прочитате серијата раскази насловени „Од детството на Блаже Конески“ на писателот и публицист Мишо Китаноски, кои, пред да бидат објавени во книга, први ќе ги објавиме на нашите страници. Во годината кога прославуваме 100 години од раѓањето на овој великан на македонската култура, творец и кодификатор на македонскиот литературен јазик, ќе можете да се запознаете со детските години и растењето на Конески
ЕКСКЛУЗИВНО ВО „КОЛИБРИ“: СЕРИЈА РАСКАЗИ „ОД ДЕТСТВОТО НА БЛАЖЕ КОНЕСКИ“ НА ПИСАТЕЛОТ МИШО КИТАНОСКИ (5)
Сестра му на Јордан, таткото на Блаже, се викала Вета. Но таа, за жал, останала прерано вдовица и без пород, зашто сопругот ѝ загинал во Првата светска војна, далеку од селото Небрегово и од Македонија. Поради тоа, таа за внукот Блаже велела дека тој ѝ е нешто најмило што го има во животот. А Блаже, пак, за неа велел дека му е „втора мајка“, точно поради тоа, но и за уште многу други работи… Впрочем, Блаже со истата љубов ја сакал својата стрина Вета, затоа многу често одел кај неа да ѝ помага. Таа знаела и убаво да раскажува, а песните не ги пеела, туку ги кажувала… А Блаже поради тоа редовно останувал кај неа да спие, додека таа долго во ноќите му раскажувала приказни за разни јунаци и самовили, но и за Крале Марко од Прилеп.
Ова посебно било зимно време, зашто тогаш водата во селската река замрзнувала, а требало да се пои коњот што таа го чувала, секое сабајле и вечер. Блаже го водел коњот да се напие вода од замрзнатата река, а зад нив одела стрина му Вета. Коњот што го водел Блаже низ снегот му дишел на вратот и на главата, топлејќи го од студот… Стрина му Вета, секогаш носела мотика со себе со која го кршела мразот во реката и кога ќе се појавела водата, тогаш коњот се напивал. Потоа, по истата изгазена патека во ноќите осветлени од месечина и од фенерот на стрина му Вета што го носела со себе, се враќале во куќата. Откога двајцата ќе го врзеле коњот во пондилото, се повлекувале во топлата одаја.
Во собата секогаш ги чекала мижурква светлост од газиената ламба, а стрина му Вета откога ќе го нагостела Блаже, потоа ќе го покриела добро во креветот и ќе почнела со своите раскажувања. Блаже со часови во долгите зимски студени ноќи го слушал убавиот глас на стрина му Вета, која му раскажувала сѐ нови и нови приказни, додека надвор ветерот свирел и си играл со снегулките… Така, Блаже имал можност не само да ги слуша приказните што му ги раскажувала стрина му Вета туку и да другарува со коњот, да го води и милува по гривата, да го јава во ливадите…
Но една вечер, Јордан по вечерата, кога сите биле собрани крај синијата, обраќајќи му се на својот татко Коне, рекол:
– Татко, време е да се преселиме во градот, во Прилеп. Блаже таму ќе го продолжи школувањето, а и неговите сестри треба да почнат да одат на училиште. Јас во градот најдов работа.
Дедото Коне и бабата Дунавка веднаш и радосно го прифатиле предлогот на синот Јордан, а Блаже станал од триножното столче и му се фрли во прегратка на татка си, радувајќи му се и бакнувајќи го…
По радоста, останале дедото Коне и татко му Јордан заеднички да се договорат кога семејството ќе го напушти своето Небрегово. А кога дошол денот за селидба, Блаже истрчал кај стрина му Вета и ѝ кажал дека сѐ е подготвено за тргнување во градот. Стрината Вета долго време го држела прегрнат во своите поли внукот Блаже, сронувајќи солзи по лицето и галејќи го по косата… Пред да тргнат со стрина му, Блаже истрча во пондилото и долго време го галеше и го милуваше коњот којшто му дишеше во лицето и во рацете. На разделба, Блаже го прегрна и го бакна неколкупати коњот на челото, а во мислите му вети дека секое лето ќе доаѓа во Небрегово да го шета по ливадите, но и да ѝ помага на својата стрина Вета…
Денот изминал во товарењето на двете коли со она што мислеле таткото Јордан и мајка му Зака дека треба како покуќнина да го понесат со себе во Прилеп, за и таму да им се најде… А кога се спуштила тивко приквечерината, сите почнале да се поздравуваат со роднините, соседите и со пријателите што беа дошле на испраќање, меѓу нив и стрината Вета. Откога го прегрнала Блаже, таа бакнувајќи го прво во челото, а потоа и во косата, му рекла:
– Сине Блаже, можеш да ме заборавиш некогаш и мене, но никогаш не заборавај ги моите приказни и песни што ти ги раскажував. Сине, никогаш нив да не ги забораваш! Тие се наши и твои…
Кога Блаже го слушнал ова, му надошле солзи и липајќи ѝ вратил на стрина му Вета со овие зборови:
– Стрино сите нив ги запаметив и ќе ги запишам, ти ветувам стрино, дека тоа веднаш ќе го направам, зашто тебе и премногу те сакам, ти ми беше „втора мајка“ и остануваш засекогаш во моето срце како таква. И уште ти ветувам дека секое лето ќе доаѓам кај тебе на гости во Небрегово!
Ноќта полека се спуштала над Небрегово, кога таткото Јордан го качи Блаже над сѐ што беше товарено во првата кола и убаво го покри за да не му студи, а на коларите им рече да тргнат кон градот…
Патувањето до Прилеп траело цела ноќ, а Блаже гледајќи од колата во темнината кон небото многупати ги пребројувал ѕвездите што трепереле и во себе постојано повторувал дека штом ќе стигне во градот Прилеп, тој веднаш ќе почне да ги запишува приказните и песните што му ги кажуваше стрина му Вета, неговата „втора мајка“. Така и заспа, а кога се разбуди од некаква врева, виде дека дошле во Прилеп. Најпосле, Блаже го виде градот за кој толку многу копнееше…
За авторот
Мишо Китаноски е роден во Вевчани. Бил новинар, уредник и главен и одговорен уредник на весници, ревии и списанија. Ги објавил книгите: „Сите деца се исти“ и „Џамлии и лифтови“ (песни за деца), „Потпис: Сандра“ (поезија за возрасни), „Летописи за македонските села“ (приказни и рецензии), како и публицистичките изданија. „Бела книга – црно писмо: македонски индекс на забранети дела“, „Пиринска историска вистина“ и „Децата бегалци од Егејска Македонија во Југославија“, а приредил и неколку зборници. Последно негово објавено дело е збирката раскази „Прстен и парфем“.
Негови прилози се застапени во буквари, читанки, прирачници и антологии, а неговите дела се преведувани на англиски, руски, бугарски, романски, албански, словенечки, српски и на други јазици.
Според негови сценарија се снимени и емитувани повеќе од десет ТВ-документарни филмови. Живее и пишува на релацијата Скопје – Вевчани и обратно.
