„Никогаш не научив ништо од никого. Бев многу млада кога го снимав тој филм, а и Роми Шнајдер беше млада, но многу голема ѕвезда. Сите тие луѓе беа многу топли и пријатни. Тоа е навистина споменот што го чувам. Тие навистина ми дадоа толку позитивни идеи што ме натераа да продолжам понатаму
Интервју на „Гардијан“ со легендарната француска актерка Изабел Ипер по повод 50 години на филмското платно
Франсоа Озон е одличен режисер, а „Осум жени“ беше фантастичен филм. Што Ве натера повторно да работите со него во „Злосторството е мое“?
Го видов неговиот последен филм во Сан Себастијан и навистина мислам дека е одличен. Тој е многу флуиден и разновиден. Оди од еден стил во друг. „Злосторството е мое“ е филм во рангот на „Осум жени“. Тоа е комедија, адаптација на стара претстава што тој ја претвори во посовремен материјал. Нешто пофеминистичко и поажурирано. Тој е многу актуелен и е многу, многу, многу брз, па кога работите со него тој ви дава голема енергија.
Настапувајќи во толку широк спектар на филмови, што Ве привлекува при изборот на нови проекти? Дали е тоа улогата, приказната или можноста да се работи со одреден режисер?
Најмногу ме привлекува работата со режисерот, бидејќи секогаш верувам дека тоа е клучното парче на ансамблот. Ако го земете за пример „Учител по пијано“ или „Ел“, да не беа Михаел Ханеке или Пол Верховен, што ќе беше тоа? Пресуден е ансамблот. Снимањето филм навистина е колективна уметност.
Со сценариото, мислам дека атрактивниот дијалог може да ве натера да имате желба да снимате филм, бидејќи како актер навистина се проектирате себеси низ дијалогот, преку начинот како ќе го кажете тоа. За мене тоа е една од најважните работи.
Дали некогаш сте почувствувале дека е завршена ерата на киното како креатор на мислењето? Дали и денес се снимаат филмови што имаат моќ да ѝ го трансформираат животот на една личност?
Мислам дека киното му дава престижна вредност на снимањето филмови. Не сум сигурна дека може да промени нечиј живот, но можеби може некому да му го промени денот. Да се биде неколку часа во кино е задоволство, начин на размислување, забава. Тоа е она што го прави киното.
Во минатото киното беше исклучиво за забава, но со текот на времето ја прошири својата моќ врз луѓето. Тоа е моќно оружје.
Се чини дека Михаел Ханеке е главниот режисер на нашето време. Сте работеле со него четири пати. Што мислите за работата со него?
Со него е прекрасно да се работи. Некој очекува од него да биде особено тежок, а тоа е обратно. Сè е многу едноставно и тој е приврзан за конкретни, практични работи. Многу малку кажува. Тој ви дозволува да го правите тоа точно како што сакате, но тој сака тоа да биде навистина реално.
Вашата филмска кариера беше плодна. Дали би истакнале Ваш омилен филм?
Да, тоа е „Рајски порти“, бидејќи целата приказна е толку моќна, толку необична. Беше одличен филм. Кога првпат беше објавен беше окарактеризиран како катастрофа, но сега е иконично ремек-дело.
Дали беше можно за време на снимањето на „Рајски порти“ да се посомневате дека ќе биде разочарување?
Не, немавме поим, се разбира, затоа што Мајкл доби пет „оскари“ за „Ловец на елени“ и затоа тој навистина беше на врвот на својата креативност. Но седејќи на премиерата, можевме да видиме како луѓето ја напуштаа просторијата.
Уживавте во извонредна кариера. Меѓутоа, ако се земе предвид фактот дека ништо во животот не е совршено и со оглед на моќта на ретроспектива, што би направиле поинаку следниот пат?
Ништо.
Без оглед на провокативната намера на Верховен, „Ел“ изгледаше сосема веродостојно поради вашата изведба. Колку бевте насочени кон овој проект?
Бевме целосно усогласени, а исто беше и со „Учител по пијано“. Се чувствував многу заштитено, никогаш не се чувствував во опасност, никогаш не почувствував дека морам да одолеам на нешто. Се сеќавам дека Пол цело време велеше: „Немам што да ти кажам, бидејќи ти си жена и знаеш повеќе од мене што треба да правиш“. Ова беше целосна заемна доверба. Значи, во основа, го направив она што сакав да го направам и тоа беше во ред.
Поминаа 14 години од смртта на Клод Шаброл. Работевте со него на седум филма. Што најмногу Ви недостига кај него?
Ми недостига. Беше многу паметен, високообразован. Можеше да разговараш со него за сѐ. Беше смешен, но и многу сериозно ги правеше работите. Шаброл не беше идеалистичка личност. Тој само сакаше да ги покаже работите онакви какви што се – не премногу романтични, со одредена доза иронија. Навистина ми недостига овој вид истражување.
Дали некогаш сте одбиле да играте улога или сте имале несогласување со режисерот?
Не. Многупати ме прашувале дали е тешко или ризично. Она што навистина е ризично е да се направи филм со лош режисер. Тоа никогаш не ми се случило. Мора да е кошмар да го поминете сето тоа време со некој со кој не се согласувате.
Што мислите, кои се главните разлики помеѓу американската и европската кинематографија?
Тоа е повеќе прашање на економија. Филм со огромна сума пари и стотици луѓе или многу мал филм. Никогаш не направив некој комерцијален проект од типот на „Марвел“ или Холивуд и, всушност, сите американски филмови што ги направив беа повеќе во линијата на филмовите што би ги направила во Европа.
Кога бевте млада и надежна актерка во 1970-тите, дали некогаш се почувствувавте исплашени од Роми Шнајдер или од Ив Монтан при снимањето на „Сезар и Розали“, на пример, или од кои било други добро познати актери? И дали нешто научивте од нив?
Никогаш не научив ништо од никого. Бев многу млада кога го снимав тој филм, а и Роми Шнајдер беше млада, но многу голема ѕвезда. Сите тие луѓе беа многу топли и пријатни. Тоа е навистина споменот што го чувам. Тие навистина ми дадоа толку позитивни идеи што ме натераа да продолжам понатаму.
Дали сте имале можност да режирате? Дали е тоа нешто што би сакале да го правите?
Не, навистина. Претпоставувам дека ме прашале неколкупати и знам дека многу актери го прават тоа сега. Јас сум многу исполнета со она што го работам како актерка, бидејќи секогаш успевам да создадам свои мали светови. Ако некогаш режирам филм, тоа ќе биде повеќе од љубопитност отколку што навистина го сакам тоа. Би сакала само да видам што ќе излезе од мојот мозок.
