Односите меѓу Кина и САД се најважните билатерални односи на 21 век, бидејќи тие влијаат на благосостојбата на луѓето од двете земји и ќе помогнат да се обликува иднината на светот. И иднината на односите меѓу Кина и САД може да биде
под влијание на новиот американски претседател Доналд Трамп, пишува Ли Јан, директор на Институтот за светски политички студии на кинескиот Институт за современи меѓународни односи, во колумна објавена во „Чајна дејли“
Додека светот се соочува со мноштво предизвици, вклучувајќи геополитички конфликти, слабеење на економското закрепнување, управување со вештачка интелигенција, реформи во глобалното владеење и климатски промени, судирите меѓу големите сили се интензивираа. За да се надминат овие предизвици, на светот му се потребни глобална стабилност и соработка, особено соработка меѓу Кина и САД.
Кина и САД работеа заедно на принципот на заемна корист и заемно почитување, четири децении од воспоставувањето дипломатски врски на 1 јануари 1979 година. Во 2001 година, Кина и САД се согласија да работат заедно за да се спротивстават на глобалниот тероризам. Во 2008 година, двете страни ги здружија силите за да се справат со глобалната финансиска криза и да развијат нов модел на глобално економско управување. Во 2015 година, тие заеднички помогнаа да се финализира Парискиот договор на Конференцијата на Обединетите нации за климатски промени во Париз, а со тоа ја зајакнаа глобалната борба против климатските промени.
Но тарифната војна меѓу Кина и САД од 2018 година и тригодишната пандемија на ковид-19 од 2020 година, им нанесоа удари на билатералните односи, како и на глобалната економија. Пред светот да закрепне од влијанијата на пандемијата, конфликтот меѓу Русија и Украина избувна во февруари 2022 година, по што следуваше израелско-палестинскиот конфликт во октомври минатата година. Да не зборуваме дека глобалниот раст останува слаб, а управувањето со климата стагнира.
Ниту една земја не може да биде имуна на последиците од глобалните прашања и ниту една земја не може сама да ги надмине сите предизвици. Глобалната соработка, особено соработката меѓу Кина и САД, е потребна за да се одговори на сите овие предизвици.
Кампањата за штотуку завршените претседателски избори покажа дека американскиот народ сè уште е најмногу загрижен за домашните прашања, како што се економијата, здравството, имиграцијата, криминалот и трговијата со дрога. Но на САД им е потребна соработката на Кина за да се реши проблемот со дрогата, односно со фентанилот – моќен опиоиден наркотички аналгетик, кој беше развиен за да се користи во неговата цитратна форма за лекување хронична болка, пред, за време и по операција. Но поради неговата голема зависност, некои луѓе во САД го користат како дрога. Злоупотребата на дрога стана главна причина за случајни смртни случаи во САД, а злоупотребата на опиоиди како фентанил е особено опасна.
Кина е пионер во глобалната контрола на дрогата и прва земја што формално ги наведе фентанилот и сите супстанции слични на фентанилот како наркотици. Како такви, САД можат да го решат проблемот со фентанилот во земјата само со соработка со Кина за зајакнување на регулативата за опиоидите.
Од почетокот на оваа година, Кина и САД постепено ги обновија размената и високата комуникација на сите нивоа. Двете страни продолжија да соработуваат во области како што се контрола на дрогата, спроведување на законот и репатријација на илегални имигранти и бегалци, климатски промени и вештачка интелигенција. Така, новата американска администрација треба да ја продлабочи соработката со Кина за да реши некои од своите домашни проблеми. Во последниве години, стратегиската заедница на САД почна да дебатира за „кинеската политика“ на земјата и за односите меѓу Кина и САД за време на претседателската кампања. А дебатата за некое прашање значи дека прашањето е контроверзно, двосмислено и потенцијално опасно.
Иако во изминатите години строгоста кон Кина и проверката на подемот на Кина станаа омилена активност на американската администрација, Конгресот и во стратегиските кругови, има некои рационални гласови во САД. На пример, Раш Доши, поранешен директор за кинески прашања, поврзан со Националниот совет за безбедност, рече дека директен конфликт со Кина не е препорачлив и дека САД треба преку „управувана конкуренција“ да го намалат ризикот од ескалација на тензиите во војна.
И Рајан Хас, висок соработник во институтот „Брукингс“, рече дека опседнатоста со мислата за соочување со Кина го поткопа глобалното лидерство на САД. И политиколози како Џесика Чен Вајс и Џејмс Стајнберг рекоа дека Кина и САД не треба да бидат заклучени во нулта сума, бидејќи соработката меѓу нив е клучна за решавање на билатералните и глобалните прашања.
Оттука, јасно е дека политиката на САД за Кина не е „изделкана во камен“, а нејзиното приспособување одвреме-навреме го одразува признавањето на американската стратегиска заедница за важноста на кинеско-американските односи.
Политиката на Кина кон САД отсекогаш била јасна, бидејќи Кина отсекогаш претпочитала дијалог и соработка наместо политика на нулта сума. Успехот и достигнувањата на Кина и САД се корисни за двете страни. Така, новиот американски претседател треба да им придава поголемо значење на кинеско-американските односи и да се вклучи во соработката меѓу двете страни.
Ли Јан, „Чајна Дејли“
