Дури и за еден миротворец како Џо Бајден, враќањето на единството во САД ќе биде исклучително тежок потфат. Но тој заслужува шанса да ѝ стави крај на ерата на американскиот популизам, коментира германскиот неделник
Повеќе нема сомнеж. Нов претседател на САД ќе биде Џо Бајден. Изборите се одржаа во невидени услови и најавуваат крај на една од најнеславните епохи во американската историја.
Како претседател, Доналд Трамп предизвика досега невидени штети за демократијата во Америка. Тој предвреме се прогласи за победник и зборуваше за „измама“, повикувајќи се на нула докази. Пребројувањето беше уредено и мирно, исто како што треба да се очекува од цврсто втемелена демократија како САД. Сега Трамп користи пропаганда во обид да го уништи легитимитетот на претседателскиот мандат на Бајден и ги мобилизира своите гласачи. За жал, ова е веројатно само најава на она што следува. Трамп ќе стори сѐ за да го направи престојот на Бајден во Белата куќа што е можно потежок.
Кога Бајден ќе ја преземе функцијата во јануари, тој ќе го преземе кормилото на САД, кои беа сериозно трауматизирани четири години под водство на Трамп и од оваа изборна кампања. Бајден би сакал да ги врати САД во својата нормалност пред Трамп, но во тоа се соочува со тешка битка.
Навистина, трампизмот веројатно ќе остане деструктивна сила во САД. Трамп доби повеќе гласови на овие избори отколку што имаше во 2016 година. Околу половина од американското гласачко тело го поддржа, наспроти фактот што повеќе од 234.000 луѓе починаа од пандемијата на коронавирусот, бројка на жртви за која претседателот не признава делумна одговорност поради катастрофалното справување со кризата.
Овој претседател секогаш го следи инстинктот и ги игнорира фактите, што е токму она што го сакаат неговите гласачи кај него. Кога едно општество е поделено како Америка, чувството на политичка верност може да има опоен ефект, претворајќи ги гласачите во навивачи што ќе му дозволат на својот тим да се извлече со што било. Во таков контекст, двата табора само ќе продолжат жестоко да се борат, гледајќи само пријатели или непријатели околу себе.
Но овие избори имаат последици и во Европа. Германците беа особено опседнати со претседателскиот мандат на Трамп. Тоа е одраз на длабоко емотивната врска што многу Германци ја имаат со САД. Во нивниот пристап кон Америка, Германците имаат тенденција да осцилираат помеѓу идеализацијата и демонизацијата, производ на германската историја и на фактот што САД честопати биле сидро и водечка светлина на западниот свет.
Сепак, САД се откажаа од тоа лидерство. Старата сигурност дека САД ѝ се сојузник на Германија на кој може да се смета кога е потребно, без оглед на какви било разлики, повеќе не постои. Затоа, Германија и остатокот од Европа треба да го искористат ова следно американско претседателство како време да се подготват за свет во кој тие самите ќе демонстрираат сила. Тие треба да научат да зборуваат едногласно за важната надворешна политика и да ја консолидираат својата моќ во заедничката одбранбена политика.
Џо Бајден е веројатно најпроевропскиот претседател што САД го нудат во моментот. Сепак, трупите може да се вратат на власт по само четири години. Оваа поларизирана и непредвидлива Америка веројатно ќе биде насочена кон себе и кон Кина уште некое време.
Без оглед на сѐ, се надеваме дека Бајден ќе најде успех во обидот да ѝ се стави крај на ерата на американскиот популизам. Исто така се надеваме дека тој не само што ќе успее да предводи компетентна влада туку и дека е способен да го заздрави општеството и да донесе мир во земјата. Сепак, ќе биде потребно вистинско чудо за да се случи тоа. На крајот на краиштата, Трамп не беше причина за длабоката поделба во земјата, туку само нејзин симптом.
Сепак, би било погрешно да се потцени Бајден. Имаше многу шеги за Бајден за време на предизборната кампања, дека е премногу стар и премногу досаден, дека има проблеми со говорот на моменти, дека е извор на минатото. Но тој опстои и победи, бидејќи многу гласачи го гледаа како совршен противотров по четиригодишниот мандат на Трамп. Уште еднаш се докажува точно тврдењето дека во Америка во последните децении речиси секој претседател е наследен од кандидат што претставува негова дијаметрална спротивност. Затоа секогаш постои шанса за нов почеток.
