ВО ЧЕСТ НА ФРАНЦУСКАТА ФИЛМСКА ИКОНА АЛЕН ДЕЛОН
Ликот и делото што легендарниот француски убавец го остави зад себе по неговата скорашна смрт долго ќе говорат за неговата величина, како на филмските платна така и пошироко. Делон ја прими почесната „златна палма“ на филмскиот фестивал во Кан во 2019 година, каде што можевте да го видите како зрачи од гордост за време на претставувањето на неговата ќерка, плаче на сцената и забележува дека секогаш ставал сè во својство на својата кариера, затоа наградата му значеше толку многу.
– Јас не сум ѕвезда. Јас сум актер. Десет години се борам луѓето да заборават дека сум само убаво момче со убаво лице. Тоа е тешка борба, но ќе победам – изјави тој за еден британски филмски магазин во средината на 1960-тите.
Делон беше еден од најстандардните актери во филмовите на францускиот режисер Жан-Пјер Мелвил. Стана бесмртен во „Самурај“. Но оствари и безброј други филмски улоги што филмските љубители не смеат да ги заборават.
По тој повод, следува мал осврт на еден од најпотценетите филмови во кои глумеше Ален Делон.
Да се каже дека кој било филм на Жан-Пјер Мелвил е потценет е можеби несериозно. Францускиот писател-режисер е добропознат по неговите класични ноар-филмови, како што се „Боб ле Фламбур“ и „Самурај“, како и „Леон Морин, свештеникот“ и „Армијата на сенки“, неговиот филм за францускиот отпор во Втората светска војна. Помеѓу 1949 и 1972 година тој режирал 13 играни филма, и иако неговата работа не му донесе многу награди, неговото наследство како првокласен филмски режисер е сигурно. Тогаш, што има да се потцени кај Жан-Пјер Мелвил?
Да почнеме од крајот. „Ун флик“, последниот филм што Мелвил го снимил, не е често во дискусии како едно од неговите ремек-дела. И не се спојува со другите ноар-класици што ги напиша и режираше – и покрај главната улога за актерот Ален Делон, и покрај тоа што е изградена околу истата рамка на полицајци и разбојници. Ова се екстремно несовршени метрики, но тешко е да не се насмееме на рејтингот на „Ун флик“ на „Ротен томејтос“ од 78 проценти, најнизок меѓу филмовите што ги режираше Мелвил. Исто така се случува да биде еден од само четирите филма на Мелвил што не добија место во колекцијата „Критериум“. Така што, иако е фер да се каже дека самиот Мелвил дефинитивно не е потценет, „Ун флик“ беше малку изоставен.
„Ун флик“, или „Полицаец“, познат и како „Валкани пари“, е во суштина кул филм за мачо-мажи што се полицајци или разбојници, кои пушат цигари, се дружат во барови, си играат со пиштоли и носат кул костуми. Тој плени со својата стилска суптилност и минимализмот во раскажувањето. Тој не е долгометражно музичко видео како филмовите на Гај Ричи или епска крпеница од референци како оние на Квентин Тарантино. Сосема е уверен во својата едноставност.
Познато е дека мајсторот на францускиот крими-филм, режисерот Жан-Пјер Мелвил го достигнал својот врв долго пред овој филм. Но „Ун флик“ одлично се справува со сета своја потценетост и како да ужива во неа и во строгите студени лица и мрачни бои. Кинематограферот Валтер Вотиц ги спојува мрачните мелодраматичните дијалози со челично сиви бои. Ликовите едвај зборуваат. Филмот прикажува два впечатливо конструирани грабежи, едниот во воз, а другиот во банка. Мелвил макотрпно го снима незаконскиот чин и како тоа оди наопаку.
Нерасположената оловна лебедова песна на Мелвил е аскетско навестување на младиот, иако очаен, тврдоглав началник на париската полиција, кој го игра нестабилниот Ален Делон, кој тргнува по ограбувачи на банки и синџир на шверц на дрога меѓу неговата секојдневна квота на злосторства на кои тој станува апатичен. Но, овие две злосторства, како што открива подоцна, се поврзани и влијаат на неговиот личен живот. Водачот на бандата е навистина неговиот колега Ричард Крена, прикриен сопственик на ноќен клуб, со кого се запознал додека имал врска со неговата прекрасна сопруга Кетрин Денев. Таа не покажува жар за ниту еден од нејзините љубовници, непробојната ледена кралица. Денев го игра својот лик како некој што не е заинтересиран да ги дели своите љубовници на добри и лоши, туку по тоа дали се шармантни или досадни. Делон полека станува заштитен знак на Мелвил.
„Ун флик“ е амбиентален неоноар-филм, кој ги поврзува ликовите со тивка панорама околу нив, сместена во неонски осветлен влажен град. Филмот е снимен во минималистички стил, при што дијалозите и сценографијата се оскудни и сиви. Идеалистички, филозофски и ревносен вкус.
