Ако сè уште не знаеме дали владата претставена во саботата ќе може да опстои, нејзиниот состав, обоен десно, го илустрира конзервативниот пресврт што го направи францускиот претседател Емануел Макрон во последните години. Долговечноста на премиерот Мишел Барние ќе зависи од Националниот собир на Марин Ле Пен
Два месеца и две недели по оставката на Габриел Атал по вториот круг на парламентарните избори, генералниот секретар на Елисејската палата, Алексис Колер, во саботата вечер го објави составот на новата влада, која ќе биде предводена од премиерот Мишел Барние. Таа има 39 члена, 19 редовни министри, 15 делегирани министри и пет државни секретари. Најважните ресори се наоѓаат во рацете на најважните членови: Дидие Миго – министер за правда, Катрин Ватрин – министерка за територијално партнерство и децентрализација, Бруно Ретајло – министер за внатрешни работи, Ан Генетет – министерка за национално образование, Жан-Ноел Баро – министер за Европа и надворешни работи, Рашида Дати – министерка за култура и наследство, Себастиен Лекорну – министер за вооружени сили и ветерани, Ањес Пание-Рунаше – министерка за еколошка транзиција, енергија, клима и превенција од ризици, Антоан Арман – министер за економија, финансии и индустрија, и Женевјев Дариесек – министерка за здравство и пристап до нега.
Владата се најде во рацете на тие што ги загубија изборите
Или кога ќе се погледне политичката обоеност, владата се најде во рацете на тие што ги загубија изборите, односно партијата на Макрон, Ренесанса, и на конзервативците од редовите на републиканците. „Републиканската бариера“ поставена од левицата, која во голема мера им користеше на макронистите, имаше цел да ги одбие промоторите на ксенофобичните теории за „големата замена“. Туку, за да ги заштити својата пензиска реформа и политиката на понудата, Емануел Макрон прифаќа коалиција преговарана со десницата.
Макрон сакаше да „револуционизира“, да ги отвори вратите и прозорците за да вдише свеж ветер во политичкиот свет, кој стана седиште на јавната импотенција, што нè води директно кон авторитарни решенија. Тој сакаше да ги собере умерените од секој табор за да најдат прагматични решенија и да ги деполаризираат дебатите. Тој сакаше оние на теренот, оние што се најблиску до проблемите, да бидат слободни да ги применат своите решенија засновани на искуство што ниту еден технократ не можеше да го најде. Тој сакаше да создаде средина што ќе ги промовира економските и социјалните иновации. Тој сакаше неговиот втор мандат да биде „еколошки или не“, за секој, на сите делови на територијата, а особено во работничките населби, да може да ја земе својата судбина во свои раце.
Големите зборови на макронизмот беа (потсетува Тома Леранд во „Либерасион“), не е толку далеку „еманципација“, „добронамерност“ и методот: „нов жирондизам“, односно нова фаза на децентрализација и чин на доверба во териториите. Срцето на проектот и на предлогот беше да се понуди светла и оптимистичка алтернатива на она што изгледаше неизбежно: авторитарното решение на Марин Ле Пен. За да го реактивира овој републикански рефлекс што левицата, спречена од нејзините економски тотеми, и десницата, парализирана како зајак на фаровите на РН, повеќе не можат да го активираат, Емануел Макрон се обиде да го преформулира „прогресивниот“ предлог дека е соодветно да се спротивстави на затворениот национализам, деклинизмот, накратко крајната десница.
Макрон подготвен за прифаќање на десницата заради заштита на неговите политики
Составот на изборното гориво на Емануел Макрон за време на двата претседателски и трите парламентарни избори во текот на овие седум години е мешавина од сè што го сочинува таканареченото „отворено“ општество (левица и политички либерализам). Без многу илузии, но со голема републиканска одговорност, масата левичарски гласачи, кои знаат дека се во малцинство овие денови, за време на вториот круг од овие пет избори честопати го фрлаа во урната гласачкото ливче на Макрон или на макронистите. „Републиканската бариера“ поставена од левицата и која во голема мера им користеше на макронистите (и за среќа, бидејќи во спротивно РН (крајната десница) денес, без сомнение, ќе имаше апсолутно мнозинство) имаше цел да ги одбие промоторите на ксенофобните теории за „голема замена“ на „Французите преку документи“. Денес Емануел Макрон, за да ја заштити својата пензиска реформа и да спречи да се доведе во прашање архитектурата на неговата политика за снабдување, не прифаќа присилна кохабитација со десницата, туку преговара за коалиција со десното крило на десницата. Министерот за внатрешни работи Бруно Ретајло во 2022 година објасни дека одбивањето да се зборува за „голема замена“ е практикување политичка коректност. Терминот „Французин преку документи“ е дел од вообичаениот речник на можеби новиот полициски шеф. Затоа, макронизмот се приклучува без скрупули или обѕир кон оние што го избраа на брегот на идеологијата со која сакаше да се бори.
Премиерот првично потсети дека „не се тркалал на земја“ за да оди во Матињон и дека ја прифатил функцијата за „да ѝ служи на својата земја“. Потоа беше испрашуван за сите жешки прашања во моментот при телевизиско гостување
Даноци, пензиски реформи и имиграција меѓу приоритетите на Барние
Во неделата вечер Мишел Барние се вклучи во суштинска вежба: презентација на неговиот проект на телевизија во ударните телевизиски вести, само еден ден по откривањето на неговиот министерски кастинг. Премиерот првично потсети дека „не се тркалал на земја“ за да оди во Матињон и дека ја прифатил функцијата за „да ѝ служи на својата земја“. Потоа беше испрашуван за сите жешки прашања во моментот.
Во врска со рекордниот дефицит на Франција, премиерот вети дека нема „понатамошно зголемување на даноците за сите Французи“, објаснувајќи дека сака да ги заштити „најскромните луѓе, луѓето што работат, средната класа“ од зголемувањата. Но „најбогатите мора да учествуваат во напорите за солидарност“, инсистираше тој, одбивајќи да коментира за можното повторно воспоставување на ИСФ, побарано од левицата.
Во врска со многу контроверзната пензиска реформа, која стапи во сила пред една година и чие укинување бараат левицата и Националниот митинг, наследникот на Габриел Атал посочи дека сака да „одвои време за подобрување“.
– Имаме закон што предвидува финансиска рамка и мислам дека оваа финансиска рамка мора да се зачува – изјави Барние, додавајќи дека сепак ќе „им верува на социјалните партнери да го подобрат овој закон, односно да го реформираат“.
Барние беше запрашан за ова горливо прашање веднаш по назначувањето на Бруно Ретајло, од редовите на ЛР, најприврзаните кон оваа тема.
– Ќе направиме практични работи за да ја контролираме и ограничиме имиграцијата, која често станува неподнослива и која, згора, нѐ доведе до тоа да не ги пречекаме оние што ги поздравуваме во нашиот дом. Нема да има идеологија, секташтво. Ќе има практични мерки какви што преземаат сите наши соседи и ќе се обидеме да ги преземеме во добро разбирање со нив – заклучи тој, осврнувајќи се на затворањето на границите во Германија од понеделникот, 16 септември.
„Главните закони“ на „социјалниот или општествениот напредок“, како што се оние за доброволно прекинување на бременоста (ИВГ), брак за секого или медицински потпомогнато раѓање (AMP или ПMA) ќе бидат „целосно зачувани“, увери премиерот Мишел Барние во неделата вечер на „Франс 2“.
– Јас ќе бидам бедем за да ги зачуваме сите овие стекнати права во однос на слободите, општествениот напредок. Нема нејаснотии – изјави тој дента по претставувањето на неговата влада, во која беа вклучени неколку конзервативни министри.
Неговиот наследник Габриел Атал го повика малку порано да ги отстрани сомнежите за овие теми „јасно во неговата генерална политичка декларација“, закажана за 1 октомври.
Мишел Барние исто така објави дека сака да го направи „менталното здравје“ „голема национална кауза“ за 2025 година, додека психијатријата минува низ сериозна и постојана криза во Франција. Тој дури го спомна и своето семејство.
– Имам мајка што 35 години беше претседателка на здружението УНАФАМ (Национален сојуз на семејства и пријатели на болни и/или ментално хендикепирани лица – н.з.) – рече францускиот премиер.
Во пресрет на Олимписките и Параолимписките игри, Барние исто така увери дека сака да го направи спортот „голема децентрализирана национална амбиција, насекаде“.
Тој се осврна и на безбедносни прашања, односно на израелско-палестинскиот конфликт.
– Прашањето за безбедноста на Израел не може да се преговара – изјави од самиот почеток новиот премиер, за да не сее никаков сомнеж во неговиот табор.
Во врска со израелско-палестинскиот конфликт, Мишел Барние, кој некогаш беше министер за надворешни работи (пред дваесет години), не го доведува во прашање „капацитетот на Израел да се брани“. Но застапниците, додека се обидуваат да се оправдаат („долго време размислувам за тоа“), „дека ќе најдеме начин, кога оваа ескалација конечно ќе биде запрена, да понудиме перспектива за палестинска држава за палестинскиот народ“. Според неговите зборови, ова решение за две држави е единственото што ќе му овозможи на регионот да живее „во мир“: „преку трајно, дефинитивно признавање на безбедноста и територијалниот интегритет на Израел“.
Всушност не треба да се очекува некоја поголема промена во надворешната, европската и одбранбената политика на Франција, бидејќи таа е во резервираниот домен на претседателот, за што сведочат и имињата на министерот за одбрана Лекорну, кој е еден од ретките што остануваат на својата функција, и на новиот шеф на дипломатијата Ман-Ноел Баро, релативно непозната личност, како во Франција така и во Европа и светот. Т.Г.
Реакции за владата на Мишел Барние
За левицата, „демократијата е таа што е понижена“
Објавувањето на новата влада, главно составена од министри од ЛР и макронисти, предизвика гнев кај личностите од левицата. Оливие Фор потврди дека социјалистите ќе поднесат предлог за гласање недоверба во Собранието.
„Реакционерна влада во форма на покажан среден прст за демократијата. Се гледаме за дебатата за цензура“. Во концизен твит, првиот секретар на ПС, Оливие Фор, во саботата вечер го сумира ставот на левицата за составот на владиниот тим на Мишел Барние. Мора да се каже дека со десет министри од најтешките рабови на републиканците, десетина ресори за Заедно за Републиката и една единствена „левичарска гаранција“, ветувањето за „балансирана, репрезентативна, плурална“ влада е далеку да се одржи.
„Хартиена неизвесност“
Луцидно, Франсоа Оланд го осуди на Франс Блео Лимузан „тимот што веќе изгледа несигурно“ и „го одржува својот опстанок до Националниот собир“. За пратеникот од Корез и поранешен француски претседател, левицата не смее да одолжува: „Мораме да ја цензурираме владата на Барние и социјалистичката иницијатива за оцена ми се чини вистинското решение за да има што е можно повеќе парламентарци таму“. Поранешниот претседател, сепак, се надева дека маневарот ќе биде „корисен“ за да се овозможи „подготовка за иднината“ и „да се има решение да се предложи“ доколку владата на Барние падне.
Што се однесува до Дидие Миго, „левиот гарант“ на оваа десничарска влада, Оланд појаснува: „Тој одамна ја напушти секоја поврзаност со Социјалистичката партија и левицата“. Оливие Фор пред микрофонот на „Франс 3“ ја осуди „најдесничарската влада на Петтата република“. Пратеникот за Сена и Марн потврди дека социјалистичката група ќе поднесе предлог за гласање недоверба во Националното собрание.
„Ни беше ветена влада на хармонија, имаме тешко десна влада. Демократијата е таа што е понижена оваа вечер со крајот на оваа хартиена неизвесност“, реагира Луси Кастес, кандидатката на НФП за Матињон. „Барние нема иднина“, рече Жан-Лук Меланшон. И да увери дека „неговата ветена судбина е дека ќе биде поразена во Народното собрание, несомнено за нејзиниот предлог-буџет, и дека ќе се заложи за предлог за недоверба, ако тие што велат дека се од опозиција продолжат да бидат такви. Ова е вистината“. „Отидовме од републиканскиот фронт кон републиканската навреда“, се жалеше Марин Тондлиер за белгискиот дневен весник „Ле соар“.
Кај новите министри, личноста и особено позициите на ЛР Бруно Ретајло го кристализираат гневот на тенорите на левицата. За Оливие Фор, сенаторот од Ванде „отсекогаш бил вклучен во сите борби против бракот за сите, против забраната за конверзивна терапија или против конституционализацијата на абортусот“. Матилда Пано, водач на бунтовничките пратеници во Собранието, го критикува новиот станар на Бово за „користење зборови на екстремната десница кога зборува за ’Французи на хартија’ и ’етничка регресија’ во работничките населби“.
Останува фактот дека левицата не може сама да ја цензурира владата, иако може да смета на поддршката од групата „Лиот“, која во саботата вечер најави „да остане во опозиција“, што е далеку од гарантирано. Само поддршката на Националниот собир за оваа иницијатива за оцена може да ја урне владата на Барние. Екстремно десничарската партија останува господар на играта.
Во меѓувреме во Националното собрание започна постапката за разрешување на претседателот Емануел Макрон, иницирана од ЛФИ, која сепак нема никакви шанси да успее. Т.Г.
Сепак, треба да се извлечат политички лекции од составот на владата. Макронијата се обидува уште од реизборот на шефот на државата, дури на половина од првиот петгодишен мандат, да го прикрие својот десничарски тропизам. Денес таа се спријателува со цврстата десница, многу конзервативна за општествените прашања, отелотворени од Бруно Ретајло
„Либерасион“: Потврдена лежерноста со која францускиот претседател си поигрува со институциите
Макрон ја ослабна француската демократија, која и така беше во лоша состојба
При неуспехот да се предвиди иднината или да се шпекулира за талентот на групата непознати функционери што наследиле министерски ресор, од суштинско значење е да се запамети дека оваа влада, пред сè, е „бебе“ на загрижувачки демократски тек. Одлуката за распуштање, како и начинот на кој францускиот претседател Емануел Макрон ја менаџира настанатата политичка ситуација, ја потврди лежерноста со која шефот на француската држава си поигрува со институциите, до степен на оштетување еден од темелите на француската демократска рамнотежа, остро коментира париски „Либерасион“. Надвор од партизанските последици што произлегуваат од ова (левичарската коалиција секако не е без укор, но таа е големиот губитник на парламентарните избори. Иако беше прва, десничарска формација, обратно, големиот губитник на изборите, но која наследува неколку почесни места во владата, конечно, крајната десница делегитимирана со гласањето на Французите за практикување на власта, која се наоѓа во позиција на арбитер), ова е главната лекција од низата: Емануел Макрон ја ослабна француската демократија, која и така беше во лоша состојба.
Сепак, треба да се извлечат политички лекции од составот на владата. Макронијата се обидува уште од реизборот на шефот на државата, дури на половина од првиот петгодишен мандат, да го прикрие својот десничарски тропизам. Денес таа се спријателува со цврстата десница, многу конзервативна за општествените прашања, отелотворени од Бруно Ретајло. Ова очигледно е главна причина за загриженост, а дотолку повеќе што владата ќе биде под строг надзор од екстремната десница.
На владиниот список стои и дека за Емануел Макрон започнал „почетокот на крајот“. Поточно оние што отсуствуваа од оваа листа: Едуар Филип, Габриел Атал, Жералд Дарманин, Лоран Вокие, сите дојдоа до заклучок дека е подобро да ги зачуваат своите претседателски амбиции, да останат надвор од владиниот тим. Јупитер (прекарот на Макрон) е толку беспомошен што претендентите за неговото наследство веќе му го покажуваат излезот. Ова нема да биде без последици за Мишел Барние, кој ќе мора да маневрира со овие амбициозни луѓе. Со други зборови: таканаречената рамнотежа на владата ќе зависи од односите на моќ надвор од самиот тим, но внатрешни за мнозинството што го поддржува. Колку ќе тежат министрите, во најголем дел лесни коњаница, наспроти горенаведените тешки категории на политичари? Не многу, и тоа само ќе се влоши со текот на времето.
И бидејќи сè дефинитивно се врти, во оваа низа, околу овој поим за време, последната лекција се однесува на левицата. Помеѓу стратегијата на ЛФИ, која – да резимираме – требаше да направи сѐ за да не се најде себеси во владата, и слабоста на другите групи членки на НФП, се покажа дека на левицата ѝ треба време. Дали ќе го искористи за да се распарчи или да ги убеди Французите, кои сериозно се сомневаат во тоа, дека е способна да владее?
Тони Гламчевски, дописник на „Нова Македонија“ од Стразбур
