Универзумот се шири сѐ побрзо и побрзо. Научниците знаат дека зад сè се крие невидлива сила што ја предизвикува оваа експанзија – темната енергија, клучна компонента што го обликува нашиот универзум. Додека темната материја дејствува како гравитациска сила што ги држи галаксиите заедно, темната енергија дејствува како одбивна сила што го забрзува ширењето на универзумот. Сè уште не знаеме зошто е тоа така, но речиси 70 проценти од енергијата во универзумот е темна енергија, а тој процент расте секој ден. Постоењето на темна енергија значи дека количеството на материјата во универзумот не ја одредува неговата судбина. Наместо тоа, темната енергија ја контролира вселената со забрзување на нејзиното ширење. Иако овие сили сè уште се мистериозни и недоволно истражени, тие играат клучна улога во обликувањето на вселената каква што ја знаеме.
Во поголемиот дел од 20 век астрофизичарите не можеа да се договорат за тоа кое од четирите можни сценарија е за крајот на нашиот универзум. Сè се смени кога два ривалски тима астрофизичари во 1998 година утврдија дека универзумот се шири и забрзува! Четирите можни судбини на нашиот универзум сè уште се предмет на истражување и дебата меѓу научниците.
1. Големото замрзнување
Големото замрзнување е едно од најприфатените сценарија за крајот на универзумот. Според ова сценарио, универзумот ќе продолжи да се шири сѐ додека не стане премногу студено за да поддржи каква било форма на живот. Галаксиите ќе се оддалечат една од друга, ѕвездите ќе изумрат, а температурата на универзумот ќе се приближи до апсолутната нула (0 келвини или -273,15 Целзиусови степени). Дури и радиоактивните честички ќе се распрснуваат, а вселената ќе стане еднакво ладна, мртва и празна.
2. Големото собирање
Големото собирање е спротивното сценарио од големото замрзнување. Според ова сценарио, проширувањето на универзумот ќе престане и тој ќе почне да се собира поради гравитациската сила. На крајот, целиот материјал во универзумот ќе се собере во една точка, што ќе резултира со колапс на универзумот во себе. За универзумот што содржи нормална материја и светлина, повеќе материја значи повеќе гравитација, која повлекува сè назад и го забавува ширењето. Сè додека количеството на материјата не ја надмине критичната точка, универзумот ќе продолжи да се шири засекогаш, додека не замрзне до смрт. Меѓутоа, ако има премногу материја во универзумот, проширувањето ќе забави и ќе престане. Универзумот ќе почне да се собира и ќе станува сè помал и помал, погуст и пожежок, завршувајќи со неразбирлив компактен пекол.
3. Големиот расцеп
Големиот расцеп е сценарио во кое темната енергија, која предизвикува забрзано ширење на универзумот, станува сѐ посилна. На крајот таа ќе стане толку силна што ќе ги надмине сите гравитациски сили, предизвикувајќи галаксии, ѕвезди, планети, па дури и атоми да се раскинат. Иако големиот расцеп во моментов е поверојатното сценарио, научниците сè уште ги истражуваат природата на темната енергија и нејзините ефекти врз универзумот. Како што ќе напредуваат во разбирањето на оваа мистериозна сила, тие ќе бидат во подобра позиција да ја предвидат крајната судбина на универзумот.
4. Големиот отскок
Големото отскокнување е теорија што сугерира дека универзумот поминува низ циклуси на проширување и контракција. Според ова сценарио универзумот би можел повторно да се прошири во нова голема експлозија. Овој циклус може да се повторува бесконечно.
