Актерот Петар Арсовски и композиторот Љупчо Константинов, за својата предадена работа во театарот, добија награди за животно дело на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“
Драги наш сине,
Се надевам дека вака обемното писмо пријатно ќе те изненади, иако ќе бев многу порадосна да го прославиме роденденот заедно со тебе. Страшно ми е мака што моето планирано доаѓање не се оствари. Ретко кога сум била олку настината, долготрајно со ангина и кивавица. Не помогнаа ни „сина сек“, ни „бактрим“, па сега ќе морам да се лекувам со „народни“ лекови. Тетка ти ќе ми стави финдузи, убаво ќе се затоплам и дисциплинирано ќе почекам да оздравам. Писмото ќе ти го дополнувам секој ден до твојот роденден, и тоа нека ти биде барем малечок подарок од нас (со уште нешто, а што? Тоа го оставам за крајот на писмото!)
19 февруари
Со татко ти, како и секогаш, разговараме за тебе. Тоа ти би го нарекол „посесивност“, но нашите чувства кон тебе, нашата поврзаност со тебе се дел од нашата личност. Ние сме така создадени, оној што го сакаме, го сакаме со целото срце и тоа тешко може да се измени. Такви сме по емотивна конституција – а и ти, иако можеби како моментален однос тоа не ти се допаѓа, си ја наследил таа особина. Ако тоа го прифатиш како отворено, искрено чувство кон најблиските може само да те прави среќен. Во овој забревтан, механизиран свет, многу значи кога околу тебе постојат луѓе што несебично те сакаат и во кои секогаш можеш да најдеш поддршка. Би била среќна некој да покаже таква „посесивност“ кон мене. Многу патетично го почнувам писмото, но верувај дека сѐ она што тебе те прави задоволен и спокоен и за нас претставува задоволство.
Ние сме добро. Снегот постепено се повлекува, но со тоа не се намалуваат моите обврски во градината. Ја чистам, по малку ја окопувам. Не оди без офкање – се тешам дека е добро за линијата. Татко ти е подобро, поподвижен е, па се надеваме дека ќе му биде уште полесно со стоплувањето на времето. Иако понекогаш ми се чини дека во него самиот, внатре, е искината мембраната што го спојуваше со светот, тој, и кога има најголеми болки, размислува со надеж. Сношти, кога влегов во собата, беше темно, речиси ноќ. Тој седеше до прозорецот, темна силуета, и гледаше надвор. Се уплашив: „Што прави таму?“ Се насмеа: „Го гледам снегот на гранките. Мала светлина што блеска и издржува“. Мораш да признаеш дека во него има нешто големо.
20 февруари
Роденденот ти се наближува. И како секогаш во овие денови, ми се преплетуваат секакви чувства – и радосни, зашто веќе си зрел човек, со многу драг карактер, а во исто време и носталгичен. Денес се потсетивме на твоето најрано детство. Тетка ти забележа дека си бил ретко убаво детенце – со црна кадрава коса и црни насмеани очи. Потоа, додека татко ти беше во војска – во морнарско костумче и бели хулахопки, веќе понежен на изглед, зашто почна да јадеш со сила. Интересно е дека во своите спомени те повикуваме од годините кога беше најнезаштитен. Со почетокот на училиштето, сеќавањето е веќе и твое, стануваше свој и спомените од тоа време се дел од твојот живот. Можеби ти се чини себично, но преземањето на сопственото сеќавање го чувствувам како ново наше одделување.
Времето ни минува вообичаено – претпладне обајцата на работа, кога ќе дојдеме дома, мене ме чекаат сите обврски, од чистење, готвење ручек, до секојдневни покупки. Татко ти, и покрај најдобрата волја да помогне, може само да легне изморен од работата и да собере сили за следниот ден. Последниве денови често си правам биланс на мојот однос кон животот: иако и татко ти и ти постојано зборувате како е сѐ онака како што јас сакам да биде, дека јас ви се наметнувам, всушност, јас отсекогаш сум ви се потчинувала. Ми се чини дека сосем погрешно сум ја искажувала својата љубов – како потреба да направам сѐ што би им помогнало на моите најблиски, и во тоа покажував толку голема уредност што вам ви изгледало принудно, дури насилнички. Ако се споредам со тетка ти, која е „покревка“, „понеспособна“, а на која маж ѝ и децата и ја исполнуваат секоја желба, гледам колку погрешно сум се поставила кон вас. Зашто, ако му кажам на татко ти дека за неговиот артритис е потребно движење, јас сум здодевна, ако тебе ти речам дека мораш побргу да го организираш својот самостоен живот, нервозно реагираш дека сум неподнослива. Постојат два вида љубов – една што се дава, друга што се прима. Никогаш не сум била во ситуација да припаѓам кон втората категорија.
21 февруари
Утрово, татко ти, сосем обично, ми кажа дека сум згрешила во датумот на твојот роденден: „Зарем не се сеќаваш дека е роден наесен, кон крајот на септември?“ Бев вџашена. Јас да не се сеќавам кога сум те родила! Се плашам дека болеста почна сериозно да го нагризува. Мислите му стануваат чудни, неповрзани со стварноста. Кога ќе помислам колку би ни било средено да останеше на факултетот. Сега ќе беше професор, со голема плата, тримесечен годишен одмор и, што е најважно, здрав. Но тој отсекогаш си терал по свое. Сега го плаќа данокот на својата доследност. И покрај огромниот восхит што го чувствувам кон него, стравувам од она што нѐ чека. Ти си далеку, веќе девет родендени далеку од дома, и измените што се случуваат во нас ги гледаш само надворешно, на фотографиите. Но, погледај се во огледалото – од 18-годишно момче стана млад човек, жеден за свој живот и полн амбиции. Минливоста, но во поинаква смисла, нѐ разниша и ние – од луѓе во најубави години, сега веќе пловиме низ шестата деценија. Вака напишано и не се чини многу, но што сѐ се случи за тој период – твоето заминување, болеста на татко ти, новите згради околу. Брезите што ги посадивме пролетта пред да заминеш, одамна ја надвишуваат куќата.
Но сега, најважен си ти. Убаво помини си го роденденот со пријателите. Во пакетот имаш доволно соленки и слатки за неколку дена, така што можеш да јадеш и по роденденот, посебно јајцата и кашкавалот. Претходно исчисти ја собата (сето нечисто стави го во двата куфера), дотерај се, суреди си ја косата, облечи го костумот. Сигурно тоа и самиот ќе го сториш, но преку овие „совети“ барем сме делумно со тебе. Да беше подобро времето, а јас помлада и поздрава ќе дојдев кај тебе, и на два дена ако не можам повеќе. Но, како што ти реков: „Ou sont les temps d’antant“.
(продолжува)
