Стресот на работното место може да потекнува од различни извори, вклучувајќи високи работни оптоварувања, недоволна поддршка од страна на управата и конфликти со колегите. Предизвиците како што се невработеноста, несигурноста на работното место и недостигот од поддршка од страна на работодавците значително влијаат на психолошката благосостојба на работниците, вели проф. д-р Анета Јовковска, магистерка по психолошки науки и гешталт-терапевтка
ВО ПРЕСРЕТ НА 10 ОКТОМВРИ – СВЕТСКИот ДЕН НА МЕНТАЛНОТО ЗДРАВЈЕ
Десетти октомври е Светски ден на менталното здравје, а годинава темата е „Менталното здравје на работното место“. По овој повод разговаравме со проф. д-р Анета Јовковска, магистерка по психолошки науки и гешталт-терапевтка.
Менталното здравје на работното место
во Македонија низ призмата на
гешталт-психотерапијата
– Во современото општество, менталното здравје на работното место добива сè поголемо значење, особено во контекст на динамичните промени и предизвиците со кои се соочуваат работниците. Во Македонија, каде што економските услови и културните аспекти влијаат на работната средина, потребата за интеграција на психолошките концепти во управувањето со менталното здравје е итна – вели проф. д-р Јовковска.
Психолошки аспекти на менталното здравје
„Менталното здравје на работното место не се однесува само на менталните нарушувања, туку ја опфаќа и способноста на поединците да се справуваат со стресот, да се адаптираат на промените и да одржуваат позитивни односи со колегите. Стресот на работното место може да потекнува од различни извори, вклучувајќи високи работни оптоварувања, недоволна поддршка од страна на управата и конфликти со колегите. Предизвиците како што се невработеноста, несигурноста на работното место и недостигот од поддршка од страна на работодавците значително влијаат на психолошката благосостојба на работниците. Покрај тоа, културните и социјалните фактори играат важна улога. Во традиционалните македонски семејства постои нагласен притисок за постигнување финансиска стабилност, што често води до прекумерна оптовареност со работа и игнорирање на потребите за ментално здравје. Од друга страна, работниците можат да се чувствуваат стигматизирани ако ја изразат потребата за помош, што дополнително ја влошува нивната ситуација“.
Подобрувањето на комуникацијата и тимската динамика
Јовковска образложува дека во контекст на организацијата, гешталт-пристапот може да помогне во создавање атмосфера на отвореност и комуникација.
– Работодавците што ги прифаќаат овие принципи можат да поттикнат тимска динамика, која ќе води до подобра соработка и решавање на конфликтите. Обезбедувањето средина каде што работниците се охрабрени да ги изразат своите чувства и идеи не само што ќе го подобри менталното здравје на поединците туку и целокупната продуктивност на тимот.
Создавањето култура на поддршка и разбирање во рамките на организацијата е клучно.
Работодавците можат да имплементираат редовни тимски состаноци и работилници за развој на вештини, каде што работниците можат да ги споделат своите искуства и да учат еден од друг. Ова не само што ќе ја зголеми свесноста за менталното здравје туку и ќе создаде атмосфера на доверба и соработка – додава таа.
Потреба за свесност и едукација
Јовковска смета дека за да се подобри менталното здравје на работното место во Македонија, потребна е зголемена свесност за важноста на оваа тема.
– Образовни програми и работилници, кои се базираат на принципите на гешталт-психотерапијата, можат да помогнат во развојот на стратегии за справување со стресот и подобрување на меѓусебната комуникација. Работодавците треба да создадат поддржувачки околини во кои работниците се охрабрени да ги изразат своите чувства и потреби.
Едукацијата за ментално здравје треба да биде интегрирана во програмите за обука на работниците, со цел да се издигне свесноста за важноста на психолошката благосостојба. Работодавците можат да организираат семинари и предавања на теми како што се управување со стресот, комуникација и решавање конфликти – истакнува д-р Анета Јовковска.
Заклучок
Гешталт-психотерапијатаи нејзиниот придонес се во насока на подобрување на психолошката благосостојба на работниците
Проф. д-р Јовковска издвојува дека гешталт-психотерапијата, како интегративен пристап, се фокусира на свесноста и моменталното искуство.
– Овој модел на терапија може да биде од корист во контекст на работното место, бидејќи поттикнува поединците да ги истражуваат своите чувства и реакции во однос на работната средина. Применувањето на принципите на гешталт-психотерапијата може да помогне во развојот на свесноста за сопствените потреби и граници, што е клучно за одржување на менталното здравје. Гешталт-терапијата поттикнува индивидуите да се фокусираат на тоа што се случува во нивниот живот во моментот. Со тоа, работниците можат да развијат поголема свесност за своите емоции, потреби и ставови, што им помага да се справуваат со стресот и конфликтите на работното место – вели проф. д-р Јовковска.
– Менталното здравје на работното место во Македонија е сложен и важен аспект на современата работна средина. Примената на гешталт-психотерапијата може да понуди ефективни алатки за подобрување на психолошката благосостојба на работниците. Креирањето свесна и поддржувачка работна средина не само што ќе ја зголеми продуктивноста туку и ќе придонесе за општо подобрување на квалитетот на животот на работниците. Со акцент на развојот на свесноста и комуникацијата, работните организации може да направат значителен напредок во унапредувањето на менталното здравје на работниците. Само со интеграција на психолошките принципи во работната култура може да се создаде одржлива и здрава работна средина што ќе ја поддржи благосостојбата на сите вработени – заклучува проф. д-р Јовковска.
Живко Здравкоски
Проблемите со менталното здравје, како што се депресијата и анксиозноста, се распространети на работните места на глобално ниво, што влијае на продуктивноста, присуството и севкупните перформанси. Кога не се лекува, неверојатната економска цена се проценува на еден трилион американски долари годишно од страна на Светската здравствена организација
СВЕТСКА ФЕДЕРАЦИЈА ЗА МЕНТАЛНО ЗДРАВЈЕ:
Крајно време е да се стави фокус на менталното здравје на работното место
Избрана преку глобално гласање во кое се вклучени членови, засегнати страни и поддржувачи на Светската федерација за ментално здравје, годинашната тема „Време е да му се даде приоритет на менталното здравје на работното место“ е повик за акција што одекнува низ целиот свет, изјави претседателот на Светската федерација за ментално здравје, Цујоши Акијама.
Со над 2.000 учесници од 116 земји, процесот на селекција беше навистина инклузивен, а добиената тема ја одразува свесноста за итна потреба и длабока можност.
Проблемите со менталното здравје, како што се депресијата и анксиозноста, се распространети на работните места на глобално ниво, што влијае на продуктивноста, присуството и севкупните перформанси. Кога не се лекува, неверојатната економска цена се проценува на еден трилион американски долари годишно од страна на Светската здравствена организација.
Светскиот ден на менталното здравје во 2024 година ќе ги нагласи различните аспекти на менталното здравје на работа, од условите на работното место и управувањето со стресот до важноста на социјалната вклученост и зајакнување.
Целта е јасна: да се брани менталното здравје на работното место и да се изградат најдобри практики што создаваат култури каде што работниците имаат потенцијал да придонесат продуктивно и да напредуваат. Ж.З.
Светска здравствена организација
Работата да го штити и поддржува менталното здравје на работното место
На веб-страницата на Светската здравствена организација (СЗО), кон Светскиот ден на ментално здравје за 2024 година, објавен е текст со наслов „Менталното здравје на работа“.
„На овој Светски ден на менталното здравје, СЗО се обединува со партнерите за да ја истакне виталната врска помеѓу менталното здравје и работата. Безбедните и здрави работни средини може да дејствуваат како заштитен фактор за менталното здравје. Нездравите услови, вклучувајќи стигма, дискриминација и изложеност на ризици како вознемирување и други лоши работни услови, може да претставуваат значителни ризици, кои ќе влијаат на менталното здравје, севкупниот квалитет на животот и последователно учеството или продуктивноста на работа. Со оглед на тоа што 60 отсто од глобалното население работи, потребна е итна акција за да се осигури дека работата ги спречува ризиците за менталното здравје и го штити и поддржува менталното здравје на работа. Со вложување напори и ресурси во пристапи и интервенции при работата засновани на докази, можеме да обезбедиме секој да има можност да напредува на работа и во животот. Ајде да преземеме акција денес за поздрава иднина“. Ж.З.
