На судењето за аферата за либиското финансирање на кампањата на Никола Саркози во 2007 година, кое започна на 6 јануари, на обвинителна клупа се напаѓаат водечки француски политички фигури, но и личности што се искусни во геополитичките игри. На прво место е поранешниот претседател на републиката, неколку негови поранешни министри или блиски соработници, банкар, адвокат, извршен директор од аеронаутичката индустрија, посредници, екстремно богати саудиски братучеди… Аферата со либиското финансирање на кампањата на Никола Саркози во 2007 година има навистина „шарена актерска група“
Во Париз е во тек судење на поранешниот француски претседател Никола Саркози за либиско финансиско замешателство во француските избори во 2007 година
Никола Саркози е главен обвинет во овој досега невиден судски процес. Поранешниот претседател на републиката, значајна фигура на француското политичко небо чие влијание сѐ уште е големо, Никола Саркози (69), веќе дефинитивно во таканаречениот случај „Бизмут“ се соочува со „десетгодишна затворска казна“. Тој се појавува пред судот како првообвинет за „прикривање проневера на јавни средства, пасивна корупција, незаконско финансирање изборна кампања и злосторничко здружување“.
Од резултатите од истрагата, истражните судии Од Бурези и Вирџини Тилмонт добија несоборливи докази дека неколку официјални лица (Брис Хортефе, Клод Геант – поранешни министри) или неофицијални (Зиад Такиедин, Александар Џухри) како посредници примиле тајно либиско финансирање наменето за претседателската кампања во 2007 година, со целосно знаење на Никола Саркози.
– Ова сознание беше утврдено и со приближните сведоштва според кои засегнатото лице побарало и склучило договор со Моамер ел Гадафи – додаваат двајцата судии во нивниот налог за упатување до Кривичниот суд. Никола Саркози, од своја страна, тврди дека не бил информиран за повеќекратните средби во кои се инкриминирани неколку негови најблиски соработници и тврди дека нема доказ за исплата на неколку милиони евра од Либија за финансирање на неговата кампања.
Судењето се наоѓа речиси на половина и одбраната на поранешниот претседател е на линијата дека не бил информиран за она што го правеле неговите најблиски соработници
Страшно е кога си претседател на републиката: не те информираат за ништо, зајадливо коментира известувачот на париски „Ле монд“ од јавното судење. Веќе кога Никола Саркози беше министер за внатрешни работи, неговиот шеф на кабинет и еден од неговите советници, неговиот најдобар пријател Брис Хортефо, не сметаше дека е соодветно да му каже дека и двајцата дискретно го запознале, во 2005 година, Абдала Сенуси, диригентот на либиските терористички напади во Европа. Затоа што, според нив, тој не кажал ништо важно.
И кога француските служби го ексфилтрираа од Франција, во 2012 година, за присуството на големиот финансиер на полковникот Гадафи, не го информирале ниту неговиот пријател, бизнисменот Александре Џухри, кој неформално (барем телефонски) разговараше со него и го бакнуваше, ниту Бернард Скварчини, централниот директор на внатрешното разузнавање (ДЦРИ), кого тој самиот го назначи. Никола Саркози, на судењето поради сомневањата за финансирање од Либија на неговата кампања во 2007 година, со голема енергија, во средата на 5 февруари, ја одржа одбранбената линијата што си ја постави: тој не знаел ништо и нема докази за спротивното. Процесот е во тек.
Тони Гламчевски, специјален дописник од Франција
Интересни детали од судењето на Саркози
Улогата на поранешниот шеф на кабинетот на Моамер Гадафи во релацијата со Саркози
На 3 септември 2011 година, Бечир Салех побара неговото семејство да може да се засолни во Франција. Имено, споменатиот Салех, поранешен шеф на кабинетот на Моамер Гадафи и шеф на колосалниот „Либиски суверен фонд“, не е непознат за шефот на државата.
– Имав три средби со него, но само една средба, на 2 јуни 2011 година, во „Ла лантерн“ (резиденцијата на претседателот во „Версај)“. Се обидовме да најдеме со министерот за надворешни работи Ален Жипе мирен исход на војната: Гадафи да ја напушти власта и да се повлече со семејството во Либија, но тој одби – објаснува Никола Саркози.
Бечир Салех потоа побара да го донесе неговото семејство: „Не бев јас тој што управуваше со ова прашање, рече поранешниот шеф на државата. Но ако некој ме прашаше, ќе кажев да, особено што имаа куќа во Париз – прекрасен стан во близината на плоштадот ’Де л’етул‘ (околу Триумфалната порта). Веќе во 2008 година, првата сопруга на Либиецот сакаше да биде натурализирана, иако не исполнуваше никакви критериуми. Борис Бојон, поранешен советник на министерот за внатрешни работи, сега на Елисејската палата, инсистирал до скромниот потпрефект за важноста на досието“.
– Ако можеме да бидеме од корист, ние сме на услуга. Тоа се вика човечки односи – рече филозофски Никола Саркози.
Тогаш Бечир Салех бара пак да дојде во Франција. На Никола Саркози му е тешко да каже дека не бил свесен: Салех патувал по пат во Тунис каде што францускиот амбасадор, незаменливиот Борис Бојон, му издал виза по инструкции од Елисејската палата. Александре Џухри го враќа во Франција со неговиот приватен авион – „претседателот на републиката не се грижи за приемот“, очигледно подвлече обвинетиот. Особено откако шефот на државата ја посети Либија во септември 2011 година, каде што беше „пречекан како херој“, а новото раководно тело на земјата, Националниот преоден совет (ЦНТ) му даде согласност да го пречека Бечир Салех.
Работите се влошија во 2012 година.
– Имаше промена во ставот на ЦНТ во февруари, кој бараше Бечир Салех да престане со сите политички маневри – објаснува Никола Саркози. Либијците испратија барање за апсење на бегалецот, осомничен за проневера. Шефот на државата не знае детали: Канар Аншене навистина напиша, на почетокот на април 2012 година, дека Салех добил дозвола за престој во Франција и дека се бара. Но Никола Саркози „не е информиран за тоа“. Ле Канар одамна не го чита, кога е позитивно никогаш не е доволно позитивно, кога не е тоа го „депримира“.
Тој, сепак, знае за белешката од 2006 година од Муса Куса, тогашен шеф на либиските служби за странство, упатена до Бечир Салех, кој планира да плати 50 милиони евра за неговата кампања, објавена од Медиапарт на 28 април 2012 година. Веднаш поднесов тужба за клевета и употреба на фалсификувани документи, тоа беше во предвечерието на вториот круг на претседателските избори „ме чекаа 10.000 луѓе во Клермон-Феран“ – неговата жалба беше отфрлена во 2019 година. Тој беше интервјуиран на радио на 1 мај 2012 година и увери дека ако навистина се бара Бечир Салех, „тој ќе биде предаден на Интерпол, природно“.
– Имав други грижи, 120.000 луѓе очекуваа на „Трокадеро“ на 1 мај, прашувајќи се дали ќе врне дожд и 22 милиони гледачи следниот ден за дебатата со Франсоа Оланд – тврди Саркози, како што пренесуваат известувачите од судот.
На 3 мај 2012 година, Бечир Салех конечно беше вклучен во досието за барани лица, а неколку часа подоцна беше ексфилтриран во Нигер, потоа во Јужна Африка, од Александар Џухри, кој изнајми авион преку екран-компанија (94.700 евра без даноци, подоцна вратени од Либиецот). Во присуство на Бернард Скварчини тој ден, информира шефот на ДЦРИ, кој скрупулозно го чува Хјуг Муту, советник од МВР.
– Не одиграв апсолутно никаква улога во ова заминување. Дознав за заминувањето на Бечир Салех кога тој веќе замина – уверува Клод Геан, тогашен министер за внатрешни работи. Информациите циркулираат слабо внатрешно. И во Елисејската палата исто така.
– Ниту директно ниту од далечина не сум информиран за ова заминување. И зошто сакате да отстранам некој што беше целосно убеден дека текстот на Медиапарт е лажен? Ова е апсурдно, спротивно на здравиот разум! – се колне Никола Саркози. Можеби затоа што Бечир Салех ризикуваше да одговори на одреден број прашања на суд, се ризикува еден од обвинителите.
– Бечир Салех сакаше да замине затоа што се плашеше да биде екстрадиран во Либија, каде што веројатно ќе беше измачуван – одговара обвинетиот.
За поранешниот претседател останува мистеријата за улогата на Бернард Скварчини.
– Не можам да замислам дека тој свесно се спротивстави на меѓународната потерница – се загрижува Никола Саркози. Ако го направи тоа, би било грешка. Не, грешка. И да нападне: „Зошто не се слушна во досието?“ Замислувам ако Скварчини го направеше тоа, ќе беше на обвинителна клупа? Хјуг Муту, сегашниот десничарски префект на Приморските Алпи, исто така, но навистина, полицаецот не беше сослушан; ниту службениците во Ле Бурже (Сена-Сен Дени), кои го пуштија бегалецот да си замине.
Никола Саркози, кој одлично го познава случајот – ризикува, всушност, десет години затвор – има стратегија. Со секое прашање од претседателот, тој оди во долг развој, секако едукативен, кој дискретно го задушува проблемот.
– Да се обидеме да ги вратиме работите во ред – пресекува обвинетиот. А не да се создаде нешто што никој не го разбира. Смеа во судницата, „Никој ништо не разбира“ е насловот на филмот на Медиапарт за аферата „Гадафи.“ Вознемирен адвокат на граѓанската страна го прекинува: „Вие читате, не е во ред!“
– Точно е дека недостига спонтаност – забележува претседателот. Разбирам дека ја подготвувате својата одбрана. Но кога одговарате на прашања, секогаш започнувате со долга изјава.
– Но делата се враќаат тринаесет години наназад! И онака имам право да го погледнам досието, го гледам досието – одговара обвинетиот Саркози.
– Соочен сум со снимки што за единаесет години не ги најдовме, ако кажам: Имам снимки што непобитно покажуваат дека сум невин. Би рекле: „Покажете ни ги!“ – се брани тој. Т.Г.
