Мини-анкета за тоа како се чувствуваат граѓаните по менувањето на стрелките на часовникот еден час нанапред, според летното сметање на времето
- До кога Македонија ќе се префрла на летно сметање на времето, останува да видиме, бидејќи најверојатно ќе се приспособуваме на општите решенија во регионот и пошироко. Воведувањето на летното сметање на времето во Македонија, во рамките на поранешната Југославија, во 1983 година беше со цел да се искористи што поголем дел од дневната светлина, така што продуктивноста на работа се сметаше да биде поголема. Во меѓувреме се променија општествените околности, пред сѐ се сменија работните навики, а се промени и спиењето на луѓето
- Чувството на заборавност, неорганизираност, неконцентрираност, сонливост, заморот и главоболките се само дел од проблемите со кои се судираат луѓето што беа анкетирани во нашата мини-анкета од педесетина лица во текот на продолжениот викенд. Некои од испитаниците го истакнаа и проблемот на соочување со стрес поради новите промени. Менувањето на стрелките на часовниците е неизбежно, но се истакнува дека на многу од анкетираните лица им е потребно повеќе време да се навикнат односно да се адаптираат
Изгубивме еден час сон, но добивме подолги денови – барем на хартија. Летното сметање на времето е повторно тука, а со тоа и старата дебата: Дали тоа повеќе ни помага или повеќе ни штети? Додека некои тврдат дека подобро ги користиме дневните часови, други се жалат дека се под стрес, дека чувствуваат замор и расеаност и имаат видливо намалена продуктивност. А она што сите ги интересира е дали во иднина ќе престанеме со оваа практика или ќе најдеме ново решение.
Се сменија многу општествени околности, менувањето на стрелките -остана
Вецко Иванов, добро упатен во оваа проблематика, изјави дека воведувањето на летното сметање на времето во Македонија, во рамките на поранешната Југославија, во 1983 година било со цел да се искористи што поголем дел од дневната светлина, така што продуктивноста на работа би била поголема, но дека во меѓувреме се промениле околностите, пред сè се смениле и новите работни навики, се променило и спиењето на луѓето.
До кога Македонија ќе се префрла на летно сметање на времето, останува да видиме, бидејќи најверојатно сѐуште ќе се приспособуваме на општите решенија во регионот и пошироко.
– Проблемот со оваа препорака, која порано или подоцна ќе стапи во сила, е што се предлага да се укине летното сметање на времето, а се остава на секој да одлучи дали ќе се определи за летно или трајно летно сметање на времето. Па, тоа е она што предизвикува проблеми во најавата, бидејќи прашање е како различни земји ќе го приспособат своето читање на времето, што потенцијално би можело да биде незгодно, бидејќи од еден ред преминуваме во неуредна состојба – објаснува Симоновиќ.
Дали менувањето на часовникот влијае на луѓето: Расеаноста, сонливоста, заморот и главоболките се само дел од проблемите…
Промената на стрелките на часовникот најмногу влијае на луѓето што имаат хронични заболувања. Меѓутоа, многу истражувања потврдуваат и дека и оние што се целосно здрави ја чувствуваат оваа промена. Расеаноста, сонливоста, заморот и главоболките се само дел од проблемите што ќе го зафатат вашето тело, кое секако ќе биде под стрес поради новите промени.
Сепак, откриено е дека менувањето на стрелките на часовникот најмногу ги погодува метереопатите и хронично болните, но дека таа промена ја чувствуваат и оние што се целосно здрави. Чувството на заборавност, неорганизираност, неконцентрираност, сонливост, заморот и главоболките се само дел од проблемите со кои се судираат луѓето што беа анкетирани во нашата мини-анкета од педесетина лица во текот на продолжениот викенд. Некои од испитаниците го истакнаа и проблемот на соочување со стрес поради новите промени. Менувањето на стрелките на часовниците е неизбежно, но се истакнува дека на многу од анкетираните лица им е потребно повеќе време да се навикнат односно да се адаптираат.
– Секој организам е приказна сам за себе, па за некои луѓе адаптацијата може да потрае малку подолго – објаснува д-р Ирина Серафимова.
Покрај гореспоменатите проблеми, стресот е оној што најмногу се заканува, а факт е дека има и намалена продуктивност, па затоа е важно што побрзо да влеземе во ритам и да си легнуваме навреме за да се будиме поодморени.
Да се размислува за воведување „трет пат“?!
Постои дилема кое време е попогодно за човечкиот организам (биоритам) -зимското или летното сметање на времето. Меѓутоа, некои од соговорниците експерти издвојуваат дека не е на одмет да се размислува и за т.н. „трет пат“, односно да се префрлиме на времето од пред 1983 година.
Тоа решение вклучуваше читање на времето во зима и трајно останување во средноевропската временска зона, но и поместување на работното време еден час наназад, за подобро искористување на дневната светлина.
Меѓутоа во меѓувреме работите се искомпликуваа во однос на минатото, пред сѐ работното време, но и новите професии, кои во минатото не постоеја.
Според нашите соговорници, зимското отчитување на времето во овој случај е неповолно бидејќи спиеме неефикасно, односно спиеме во првиот дел од дневните часови во текот на годината, а малку од дневните часови остануваат во вториот дел од денот.
– Летното (постојано) читање на времето е поповолно во овој поглед бидејќи подобро ја користи дневната светлина, но нè поместува од нашата основна средноевропска временска зона во источноевропската временска зона, односно нѐ одвојува од поголемиот дел на Европа на кој му припаѓаме – вели Вецко Иванов.
Приспособување на работното време како алтернатива за анализа
Ако времето на читање се врати на она што беше пред 1983 година, според Симоновиќ, може да се приспособи и работното време – односно работното време ќе се помести, на пример, од седум на осум часа.
– Би додал уште една можност, а тоа е воопшто да не се допира часовникот, туку да се воведе фиксно работно време. На пример, може да се издаде декрет за наметнување временско ограничување на оние што зависат од него за нивната работа, а тоа се продавници, училишта, бизниси, а потоа само со декрет да се помести работното време – рече Вецко Иванов.
Според него, ова прашање зависи исклучиво од македонските институции, но една од можности би можело да биде референдум на кој граѓаните ќе бидат прашани за ова прашање. Но референдумското прашање би требало да биде формулирано прецизно и педантно.
– За да се излезе на референдум, еднакво е важно луѓето многу добро да разберат што добиваат, а што губат и како изгледа тоа во реалноста, бидејќи ако зборуваме од искуство, дискусиите што се водат по ова прашање во суштина се целосно погрешно врамени, така што сите треба да се информираме доволно добро за оваа тема и потоа да донесеме јавна одлука – велат нашите соговорници.
