Во ексклузивно интервју за „Нова Македонија“, амбасадорот Џанг Ѕуо говори за најактуелните стратегиски геополитички теми, за навлегувањето на НАТО во Азископацифичкиот Регион и провокациите кон Кина, за големите предизвици со кои во моментов се соочува човештвото, за темните сенки од Студената војна што се надвиснуваат над него, за украинската криза и можните излези од неа, како и за кинескиот колосален проект „Појас и пат“ за поврзување на Азија со Европа и Африка и, секако, вклучувањето и соработката со Македонија. Суштинската карактеристика на економската и трговската соработка на Кина со европските земји, вклучувајќи и со Македонија, е да се постигнат заемна корист и победнички резултат. Сите страни треба да гледаат на инфраструктурната соработка со Кина од објективен поглед и не треба да ги политизираат економските и трговските прашања, порачува амбасадорот Џанг Ѕуо
ЕКСКЛУЗИВНО ИНТЕРВЈУ СО ЏАНГ ЅУО, АМБАСАДОР НА НАРОДНА РЕПУБЛИКА КИНА ВО МАКЕДОНИЈА
Во новиот Стратегиски концепт на НАТО се наведува дека „кинеската политика ги доведува во прашање интересите, безбедноста и вредностите на НАТО, иако Русија останува најзначајната и директна закана“. Исто така во Стратегиски концепт се вели дека „злонамерните хибридни и сајбер-операции на Народна Република Кина и нејзината конфронтирачка реторика и дезинформации се насочени кон сојузниците и ја оштетуваат безбедноста на Алијансата“. НАТО предупреди дека кинеската влада брзо ги зајакнува своите нуклеарни сили без да биде транспарентна и дека користи економски потпора за „да создаде стратегиски зависности и да го зајакне своето влијание“.
Во тој контекст, кинескиот министер за надворешни работи, Жао Лиџијан, изјави дека новата стратегија „погрешно ја дефинира Кина како земја што претставува стратегиски предизвик“ и „погрешно ја толкува надворешната политика на Кина“, односно дека „т.н. документ на НАТО за новиот Стратегиски концепт ги игнорира фактите“.
Може ли попрецизно да ни кажете што ја предизвикува вашата „длабока загриженост за импликациите на новиот Стратегиски концепт на НАТО“, како што изјави постојаниот претставник на Кина во Обединетите нации, во своето обраќање до Советот за безбедност на ОН, господинот Ганг Џун?
– Jасно го кажавме нашиот став за случувањата во врска со Кина во однос на Стратегискиот концепт на НАТО. Кина никогаш не нападнала ниту една земја, никогаш не започнала прокси-војна и никогаш не се приклучила или формирала воен блок. Кина следи независна надворешна политика за мир. Не се меша во внатрешните работи на другите земји или во извозната идеологија, а уште помалку се вклучува во долга јурисдикција, економска принуда или еднострани санкции. Како може Кина да се означи како „системски предизвик“? Луѓето во светот јасно гледаат дека Кина претставува вредна можност за светскиот мир и развој. Тоа не претставува „системски предизвик“, како што погрешно се тврди од НАТО.
Напорите на НАТО да прави и да шири лаги за Кина и да ја наметнува т.н. стратегиска шема на некои земји за навлегување на НАТО во Азија и Пацификот. Особено во последниве години, НАТО постојано навлегуваше во Азископацифичкиот Регион. Некои земји-членки на НАТО продолжуваат да испраќаат авиони и воени бродови за да извршат воени вежби во блиските води на Кина, создавајќи тензии и разгорувајќи спорови. Практиката на НАТО поттикнува конфронтација и ја загрозува глобалната безбедност. Регионалните земји и меѓународното општество мора да останат будни кон тоа.
Строго го предупредуваме НАТО дека мора веднаш да престане со своето неосновано обвинување и провокативни забелешки кон Кина, да го напушти застарениот менталитет на Студената војна и играта со нулта сума и да ја запре својата опасна практика на нарушување на Европа и Азископацифичкиот Регион. Кина цврсто ќе ги заштити својот суверенитет, безбедност и развојни интереси и ќе продолжи да работи со азископацифичките земји за одржување на мирот и безбедноста во регионот. Нема да дозволиме надворешни сили да го дестабилизираат Азископацифичкиот Регион. Кина одлучно ќе возврати против секој чин што ги нарушува легитимните интереси на Кина.
Кинеската мисија во ЕУ оцени дека НАТО е остаток од Студената војна и дека „не само што пропушти да размисли за својата улога во модерниот свет туку и продолжи да го шири својот географски обем и опсегот на операциите и сè повеќе цели на Кина“. Исто така, во изјавата на кинеската мисија во ЕУ за НАТО беше кажано дека „е сериозен предизвик со кој се соочуваат глобалниот мир и безбедност“. Во таков контекст, и во својата изјава постојаниот претставник на Кина во Обединетите нации, господинот Ганг Џун, повика „НАТО да не ја користи украинската криза како изговор за поттикнување светска конфронтација или нова студена војна“. Сметате ли дека НАТО со своите чекори на глобален план повеќе придонесува за создавање нови невралгични региони, состојби и конфронтации отколку за мир и стабилност?
Како производ на Студената војна и најголемиот воен сојуз во светот, НАТО долго време се држеше до застарениот безбедносен концепт и стана алатка за одредена земја да ја одржи хегемонијата. Претходните проширувања и нарушувачките практики на НАТО беа под маската на „консолидирање на демократијата“ и „проширување на стабилноста, промовирање заеднички вредности“. Денес, таа повторно го игра истиот стар трик, нарекувајќи го својот заговор за нарушување на Азископацифичкиот Регион потег за заштита на „меѓународниот поредок“ и заштита на неговите вредности.
Во изминатиот век, човештвото помина низ злото на две светски војни и темната сенка на Студената војна. Трагедиите од минатото ни кажуваат дека хегемонијата, групната политика и блоковската конфронтација не носат мир или безбедност, тие водат само до војни и конфликти. Украинската криза е уште еден повик за будење за сите во светот. Тоа нè потсетува дека слепата верба во таканаречената „позиција на силата“ и обидите да се прошират воените сојузи и да се бара сопствената безбедност на сметка на другите, само ќе се стави во безбедносна дилема.
НАТО отсекогаш било прогонувано од менталитетот на Студената војна, иако геополитичката тензија веќе е завршена околу 30 години. Никогаш не престана да прави непријатели од ништо. Во текот на изминатите децении, НАТО предводено од САД користеше хуманитарна интервенција како изговор за да ја започне војната во Косово, да се меша во Ирак, Либија и во Сирија и да ја оправда својата 20-годишна окупација на Авганистан. НАТО тврди дека ги почитува суверенитетот и територијалниот интегритет и себеси се нарекува „одбранбен сојуз“, но она што го прави е токму спротивното. НАТО е тоа што поставува системски предизвици за светската безбедност и стабилност.
Кина смета дека „кризата околу Украина се развива на долготраен и непредвидлив начин“. Според официјален Пекинг, „преговорите остануваат единствениот начин за решение“. Кина ги поддржува директните разговори меѓу Русија и Украина. Може ли нешто поконкретно да ни кажете и околу можните размислувања на Кина за поблизок ангажман за смирување на состојбите во споменатиот воен судир?
Кина отсекогаш се залагала за мир и се спротивставувала на војната. За украинското прашање, Кина секогаш независно ја оценувала ситуацијата врз основа на историскиот контекст и основаноста на прашањето. Додека одредени земји го поттикнаа конфликтот, Кина активно ги промовираше мировните разговори и го предложи кинескиот предлог за решавање на украинската криза и иницијатива за спречување хуманитарна криза во Украина. Додека одредени земји вршеа максимален притисок и санкции, предизвикувајќи кризата да се прелее и да се прошири, Кина нагласува дека она што е постигнато преку меѓународната економска соработка во текот на децениите не може само да се избрише, а уште помалку обичните луѓе низ светот треба да го поднесат трошокот. Додека одредени земји повлекуваат идеолошки линии за да промовираат конфронтација на блокот, собирајќи дивиденди од руско-украинскиот конфликт, а европските земји носат големи политички, економски и социјални трошоци, Кина ја нагласува потребата да се придржува до заедничката, сеопфатна, кооперативна и одржлива безбедност и активно ги промовира светскиот мир и стабилноста на глобалниот економски поредок.
Соочувајќи се со светот што влегува во нов период на турбуленции и промени, претседателот Си Џинпинг, стоејќи на врвот на благосостојбата на целото човештво, интензивно спроведуваше дипломатија на шефот на државата, присуствуваше на голем број важни настани и направи нови кинески придонеси за светскиот мир и развој. Од 22 до 24 јуни 2022 година, претседателот Си Џинпинг претседаваше со 14-от самит на БРИКС и дијалогот на високо ниво за глобален развој преку видеоврска, присуствуваше на церемонијата на отворањето на бизнис-форумот БРИКС и одржа главен говор. На самитот на БРИКС, претседателот Си Џинпинг сподели размислувања со лидерите на партнерите на БРИКС, вклучувајќи ги Индија, Русија, Бразил и Јужна Африка, изготвувајќи нов голем план за соработка со БРИКС и испраќајќи моќна порака до светот повикувајќи на мир, а не војна, развој, а не регресија, отвореност, а не изолација, солидарност, а не поделеност и соработка, а не конфронтација.
Кина промовираше изградба на заедница со заедничка иднина за човештвото, ги предложи Иницијативата за глобален развој и Иницијативата за глобална безбедност и обезбеди голем број јавни добра за меѓународната заедница за решавање на главните прашања како што се мирот и развојот. Претседателот Си Џинпинг за првпат предложи Глобална безбедносна иницијатива на годишната конференција во Боао Форум за Азија во април оваа година, која доби топли одговори од меѓународната заедница. За време на овој самит на БРИКС, претседателот Си Џинпинг дополнително ги елаборираше конотацијата и практичното значење на Иницијативата за глобална безбедност, која не само што покажува цврста поддршка за каузата за светскиот мир туку и укажа на насоката за ефикасно справување со сегашниот хаос и промени. Кина ќе работи со сите мирољубиви земји за да се одржи правдата, да се одржи мирот и да се промовира изградбата на глобална заедница на безбедност.
Реалноста покажа дека заострувањето на санкциите не е ефикасен начин за решавање на конфликтот, ниту пак континуираното снабдување со оружје може да донесе мир. Долготрајниот и комплициран конфликт меѓу Русија и Украина ќе има последици. Сите страни треба да работат на одговорно решение на украинската криза. Кина е посветена на одржувањето на мирот и ќе продолжи да игра конструктивна улога. Кина ги поддржува Русија и Украина во одржувањето на преговорите за мир. Исто така, ги повикуваме ЕУ и НАТО да имаат сеопфатен дијалог со Русија и да се погрижат разумот да триумфира над емоциите, визијата над кратковидоста и општото добро над себичните интереси, со што ќе се изгради избалансирана, ефективна и одржлива европска безбедносна архитектура.
Може ли новиот Стратегиски концепт на НАТО да попречи да се развива кинескиот колосален проект „Појас и пат“за поврзување на Азија со Европа и Африка преку многу потребните инвестиции во поморски, патни и железнички проекти, односно тоа да направи опструкција на кинеската иницијатива што нуди да им ја донесе многу потребна модерна инфраструктура на земјите во развој? Ова посебно нѐ интересира за нашата земја и за поврзувањето на нашиот регион.
На патот кон благосостојбата на целото човештво, ниедна земја или поединец не треба да се остави зад себе. Претседателот Си Џинпинг ја изнесе Иницијативата за глобален развој (ГДИ) минатиот септември. Повеќе од 100 земји и многу меѓународни организации го поддржаа ГДИ и речиси 60 земји се приклучија на Групата на пријатели на ГДИ формирана од Кина на платформата на ОН. На неодамнешниот дијалог на високо ниво за глобален развој, претседателот Си Џинпинг предложи мноштво прагматични чекори за соработка за промовирање на глобалниот развој. Осумнаесет пазари во развој и земји во развој активно учествуваа во дијалогот на високо ниво за глобален развој и беа посветени на заедничко градење на висококвалитетно глобално развојно партнерство.
Суштинската карактеристика на економската и трговската соработка на Кина со европските земји, вклучувајќи и со Северна Македонија, е да се постигне заемна корист и победнички резултат. Сите страни треба да гледаат на инфраструктурната соработка меѓу Кина и европските земји од објективен поглед и не треба да ги политизираат економските и трговските прашања. Фактите докажаа дека обидите да се политизираат и вооружат економските прашања, па дури и тоа да се направи идеолошко прашање, се спротивни на основните закони на економијата, ставаат окови на слободниот пазар и се спротивставуваат на трендот на економска глобализација дефиниран со размена и комплементарност. Нема да стигне никаде. Треба да се издигнеме над хегемонистичките „мали кругови“ со „големото семејство“ на заедницата со заедничка иднина за човештвото.
Девет години од своето основање, иницијативата „Појас и пат“ (БРИ) стана популарна меѓународна платформа за јавни производи и соработка. Изградбата и развојот на експресната линија Кина – Европа, копнено-морска линија, напредува брзо во последниве години. Како важен дел од експресната линија Кина – Европа, копнено-морска, започна со работа делот Белград – Нови Сад на железничката пруга Белград – Будимпешта. Ние сме подготвени да ја зајакнеме координацијата за усогласување на иницијативата за поврзување на ЕУ со БРИ и да ја направиме Северна Македонија важна порта за подлабока интеграција на азископацифичката економија и европската економија. Водена од принципот на консултации и соработка за заедничка корист и визијата за отворен, зелен и чист развој, Кина е подготвена да работи со Северна Македонија за да промовира висококвалитетна соработка и „Појас и пат“ и да постигне повеќе резултати.
Редакција на „Нова Македонија“
