Пет месеци по свикувањето на предвремените парламентарни избори, вечерта на европските избори францускиот претседател Емануел Макрон во политичката класа е перципиран како главен одговорен за сегашната „матна ситуација“ во Франција. Многумина релевантни француски и светски аналитичари предвидуваат негово збогување со претседателската функција и состојбата ја следат со врвна внимателност
Политичката криза во Франција ги засилува опциите за заминување од претседателската функција
Во Франција сѐ повеќе и повеќе се слушаат гласови за евентуалното предвремено заминување на Емануел Макрон од претседателската функција, пред истекот на неговиот втор мандат во мај 2027 година. Непријателството на бунтовна Франција и на Жан Лук Меланшон кон Емануел Макрон е веќе познато и Меланшон сонува Макрон да замине од претседателската функција предвреме и тој повторно да биде кандидат на бунтовниците од крајната левица за Елисејската палата. Бунтовниците не успеаја да добијат мнозинство во Француското собрание за поведување постапка за отповикување на Макрон по парламентарните избори и распуштањето на собранието, на кои коалицијата Нов народен фронт на левицата излезе како релативен победник, но не доби мандат да состави влада.
Сега повици за заминување на Макрон се слушаат и од другите политички партии. Така, по повикот за ова од пратеникот Лиот Шарл де Курсон во средата наутро, градоначалникот на Мо, Жан Франсоа Копе, оцени на БФМТВ дека политичките сили се „жртви на распуштањето, што не личи на ништо и за кое ја плаќаме цената секој ден“.
Пет месеци по свикувањето на предвремените парламентарни избори, вечерта на европските избори Емануел Макрон во политичката класа е перципиран како главен одговорен за сегашната „матна ситуација“. Додека владата на премиерот Мишел Барние не може да се потпре на мнозинството во Собранието, за разлика од релативната база од 2022 година, која беше во поддршка на тимовите на Елизабет Борн и Габриел Атал, над премиерот лебдат закани за гласање недоверба.
Уште пред да се знае исходот од овие текстови, а со тоа и политичката иднина на домаќинот на Матињон, неколку видни личности го повикуваат претседателот на Републиката да поднесе оставка за да се реши суштината на кризата. По повикот на пратеникот од редовите на Лиот, Шарл де Курсон, градоначалникот на Мо (Сена и Марн), Жан-Франсоа Копе, го препорачува истото решение. Поранешниот шеф на УМП, поканет неколку часа подоцна на БФМТВ, најпрвин го критикуваше распуштањето „што не личи на ништо и за кое ја плаќаме цената секој ден“. Референца за триполаризација на Собранието, која го намалува просторот за маневрирање на владата, попречена од мнозинството опозициски групи.
„Не е истата песна“
Соочени со оваа загатка, „има само едно решение, тоа се нови претседателски избори. Тоа мора да се предвиди“, продолжи поранешниот министер за буџет, според кого шефот на државата „не сфатил дека не може да издржи до 2027 година“. „Невозможно е“, инсистираше тој, додека големо мнозинство Французи (63 отсто) веруваат, според анкетата на Елабе за БФМТВ, дека Емануел Макрон треба да му стави крај на својот мандат доколку владата биде соборена во следните неколку дена.
Климата на недоверба го турка Жан-Франсоа Копе малку повеќе да го оправда своето убедување: „Шест месеци има неред, не можеме да кажеме дека не сме предупредени. Секој ќе види што значи да се гласа за РН, да се гласа за ЛФИ или за владини партии. Дефинитивно не е истата песна. Сега Французите се предупредени: Каде е нередот, а каде е спокојството“, запраша Копе.
Што е со Марин Ле Пен во овој политички виор? Додека лидерот на пратениците на РН сугерира дека нејзините трупи ќе гласаат за цензура против тимот на Мишел Барние, Жан-Франсоа Копе „не разбира ништо за нејзината стратегија“.
– Ако таа ја дестабилизира земјата денес, луѓето ќе ја обвинат. Целото нејзино дело за почит се распаѓа затоа што е подготвена да гласа со Меланшон за да ја уништи земјата – истакна градоначалникот на Мо, Жан-Франсоа Копе.
Обрачот се стега околу владата на Мишел Барние. Судбината на Барние изгледа запечатено. Сојузот на левицата и крајната десница би можел да го урне. Можеби од почетокот на декември, при решавање на буџетот за финансирање на социјалното осигурување. Најдоцна пред Божиќ, за време на гласањето на буџетот. Марин Ле Пен отиде толку далеку напред што повеќе не може да се врати назад. Освен тоа, таа се наддава себеси. Веќе не е во логика на притисок врз премиерот. Таа бара негово предавање. Тој би морал да ја спроведе целата програма РН за да си ја спаси кожата, што е очигледно незамисливо. Па крајната десница веќе има на ум друга цел: Емануел Макрон.
Марин Ле Пен ќе се обиде да го обвини за политичкиот и финансискиот хаос што се заканува по цензурата. И поточно на неговиот избор да го распушти Собранието. Маневарот може да работи бидејќи јасното мнозинство на јавното мислење сè уште не го разбрало изборното харакири на претседателот. И идејата за предвремени претседателски избори добива на сила. Тоа беше побарано во средата од градоначалникот на ЛР на Мо, Жан-Франсоа Копе, и генералниот известувач за буџетот Шарл де Курсон. По евентуалниот пад на владата на Барние, Марин Ле Пен затоа ќе бара негова оставка. Одекнува… Жан-Лук Меланшон. Бунтовниот лидер веќе гласно сонува за предвремени претседателски избори за да ѝ ја наметне својата четврта кандидатура на целата левица. И да се најдат во вториот круг против Марин Ле Пен.
Нешто што го принудува Макрон на оставка
Ле Пен има на ум и многу специфична правна агенда. Нејзе ѝ се заканува тешка казна за забрана да биде избирана на јавна функција со привремено извршување, во случајот со фиктивните парламентарни асистенти на Р.Н., чие судење заврши во средата. Одлуката ќе биде донесена на 31 март. За да си дозволи имунитет, во случај на победа, Марин Ле Пен треба да го натера претседателот на Републиката да поднесе оставка во рок од четири месеци.
Запомнете дека ништо не го принудува на тоа. Емануел Макрон беше избран на пет години, до 2027 година, а новото распуштање беше невозможно за една година, новиот станар на Елисеј ќе биде принуден да живее со истото Собрание, без мнозинство, до следниот јули. Но, притисокот што ќе се изврши врз Елисејската палата ќе биде страшен. Сѐ ќе зависи од односот на другите политички сили, а пред сѐ на социјалистите. И тие веќе гледаат напред кон ерата по Барние. Но, тие сакаат да се изјаснат за „техничка влада“ поддржана од партиите на републиканскиот блок, барем до новите парламентарни избори. Точно е дека ПС, како и десницата, немаат желба да бидат сведоци, како гледачи, на претседателскиот дуел Ле Пен – Меланшон.
Франсоа Оланд, поранешен претседател на Републиката, пратеник на ПС од Корез, ја отфрла идејата за предвремени претседателски избори, посакувани од левата страна на бунтовниците и Жан-Лук Меланшон и се залага, доколку владата на Барние падне, „да се гледа за нов човек да владее до 2027 година“.
– Жан-Лук Меланшон е на конзистентна линија: тој сака да биде кандидат на претседателските избори, тој сака предвремени претседателски избори: тој нема да биде претседател, тој го знае тоа; тој нема да биде ни во вториот круг, тој го знае тоа исто така. Мислам дека тоа мора да се случи на посакуваниот датум, во 2027 година, и дека левицата мора да се подготви, да се реконституира и да се погрижи да има кандидатура што може валидно да победи на претседателските избори – уверува поранешниот социјалистички претседател Франсоа Оланд.
Ако владата на Барние падне, „нужно ќе има потреба да се бара ново лице назначено од претседателот на Републиката, за да управува до 2027 година или во спротивно мора да признаеме дека ќе останеме во опозиција“.
Поранешниот шеф на државата Оланд директно кажува: „Не сум за постапка за разрешување на претседателот на Републиката, во контекст на нестабилност и опасност на пазарите“. Тој исто така смета дека „не е можно да се врати ситуацијата на Луси Кастес, која немаше услови да биде поддржана во Националното собрание“.
– Не е личноста за која станува збор – додава Оланд, велејќи оти „нема мнозинство за да биде назначен премиер од редовите на Новиот народен фронт“.
Распуштањето (на Националното собрание) би значело политичка криза, а промената на власта нема да ја реши, изјави пред две години актуелниот премиер Мишел Барние во интервју за „Фигаро“ во 2022 година. И токму тој сега се соочува со таа политичка криза, која очигледно е тешко да се реши.
Тони Гламчевски, дописник на „Нова Македонија“ од Стразбур
