Дека е отворен покер сега е појасно, на пример Американците ја повикаа Молдавија да се реши – или да оди со евротехнократите или да застане со сувернистите, конкретно со САД. Македонија и тивко и гласно е повикана да застане под новиот светски покрив. Секако, не очекуваме дека тоа ќе оди без притисоци, па и уцени, но сама треба да одлучи каде, со кого и зошто има можност да излезе од пеплиштето на неолиберализмот, кој ни скрои систем што е нефункционален
„ОТВОРЕН ПОКЕР“ НА СВЕТСКАТА МАСА: СЕ СОЗДАВА МУЛТИПОЛАРНИОТ СВЕТ
Клучниот збор што сега се слуша низ светот е – промени. Се демонтира стариот, а се создава новиот светски поредок. Нам ни се погоди да бидеме сведоци на големите промени. Неочекуваниот „глобален ресет“ што се подготвуваа да го наметнат глобалистите полека оди во историјата, но суверенизмот е подготвен да го стави светот под свои нозе. Во овие промени ехото на новото се слуша како – заземи страна, реши каде си, каде припаѓаш.
Ова е отворен покер на светската маса, а еве еден очигледен пример – Молдавија, земја што сега е цел на светските центри на моќ и на пропагандите, која иднината ќе ја решава наскоро на парламентарни избори, е јавно повикана од Америка – или оди со евротехнократите или застани до нас, суверенизмот (Америка) те очекува. Овој повик во Европа се продава како „руско влијание“, па ваквите медиумски пуфки дури се предаваат на многу катедри, на новинарски школи или институти како дел од хибридната војна на Русите. Доналд Трамп не обрнува внимание на тоа, тој го стави американскиот воз на нов колосек и не мисли да запира на секоја помала станица каде што нема интерес за тоа.
Македонија е исто така повикана, некаде тивко, некаде погласно, и на нас е да решиме каде, со кого и зошто ќе играме. И нашиот избор нема да помине без притисоци, заткулисни игри, па и уцени. Но што имаат да дадат евротехнократите? Им останаа ли доволно моркови за да се залетаме по нив? Имаме сериозна домашна задача, а таа не се вика уставни промени, какви што некој друг ги сака и посакува, но не и Македонците, не и нацијата!
НАМЕСТО ЕВРОПСКИ СОН, МАКЕДОНИЈА 20 ГОДИНИ ВО ЕВРОПСКИ КОШМАР
Промените на светот му се секогаш потребни, а дојдовме до цивилизациски степен кога старото неолиберално општество нема што повеќе да понуди, ниту решенија, ниту пак соодветен одговор на предизвиците. Европа уште живее во сонот на својот модел на социјални општества, но дали е секаде така? Кој може да го одживее тој сон? Зошто Македонија наместо во европски сон, да живее 20 години во европски кошмари на постојано негирање на нејзините успеси, па дури и на идентитетот? Досега никој немал одговор на овие прашања, па не очекуваме сега тоа да ни го дадат ниту Урсула фон дер Лајен, ниту Каја Калас, а уште помалку Марта Кос. За нив ние сме незавршена приказна, со неисполнети обврски. До кога?
Промените во светот некаде ќе се одвиваат бавно, а некаде е можно да бидат придвижени од револуционерни сили. Се очекуваат промени во здравствените, даночните, образовните системи, а ќе се менуваат и дефиниции, кои отидоа и над небото и добрата пристојност – што е маж, а што жена на пример?! Европа најбавно ќе се менува, така изгледа сега, и таа освен со идентитетски проблеми, влегува и во сериозен предизвик за своите темели, она што е социјала, и полека буџетите ги трансферира во воени буџети. Наместо да става црвило, таа ќе става маскирна униформа. Но, не се сите во ЕУ богати за да билдаат армии, да форсираат воени чизми, наместо естетика, култура или дизајн. Така би рекла премиерката на Италија, Џорџа Мелони. Веќе јасно се гледа европската поделба на Југот и Северот.
ДАЛИ ЕВРОПСКИТЕ ЛИБЕРАЛИ ЌЕ СЕ СПАСУВААТ НА ИМИГРАНТИТЕ?
Европа, но секако и Америка, освен климатски проблеми, зелена економија, неефикасно справување со урагани, поплави или пожари, има и внатрешни проблеми со огромна имиграција, која не може да ја контролира, а уште помалку да ја интегрира. Една опасно голема цифра градови, па дури и метрополи имаат свои необележани територии во кои владее безвластие, популарно кажано зони каде што полицијата (државата и системот) не може да оди. Гледаме како Трамп се обидува да се справи со проблемот. Дали некој се смееше што ѕидот на раздвојување со Мексико е обоен во црно за побрзо да се загрева? Секако, многу се смееја, но тие што се смееја ја наполнија Америка со милиони имигранти.
Европа е на истото дереџе, а протестите во Велика Британија, каде што цел се хотелите во кои се сместени нелегални имигранти, покажуваат дека и таму била премината црвената линија. Најџел Фараж понуди пари за Авганистан за еден дел мигранти да приберат таму. Дали европската левица ќе се спасува на избори токму на гласовите на имигрантите или на доселениците? Опасна карта за мирот и стабилноста на нашиот континент. Така е и во Франција, каде што политичката неизвесност е сѐ поочигледна, слично е и во Германија. Анализите наведуваат на тоа дека наскоро ќе се соочиме со проблемот Европа да ја изгуби во Германија економската локомотива, затоа што сега и јавно среде Берлин токму од канцеларот Фридирх Мерц е кажано дека германската економија има структурни проблеми. Таа повеќе не е конкурентна. Енде! Тоа значи големи проблеми за Европа, секако и за Македонија, која во Германија го има главниот трговски партнер. Уште една тема за сериозно размислување. А, кога се немаат пари, на дневно светло излегуваат сеништата од минатото. Не би сакале да веруваме во најцрните сценарија, но анализите велат дека на нашиот континент се очекуваат големи турбуленции. Задушувањето на демократските слободи се чини дека ќе биде неминовно, но тоа може да се случи да не биде најголемиот проблем за Европа.
Македонија треба да излезе од пеплиштето на неолибералните политики
Македонија живее на пеплиштето на најгрозоморните неолиберални политики, кои честопати беа и слични на намерен експеримент. Земјата од своето осамостојување е креирана според туѓ терк, под странско влијание, со решенија што постојано генерираат неизвесности, кризи и корупција наместо напредок. Како е можно тоа, па нели Западот беше нашиот ментор за промената на системот, кој ги урниса сите наследени вредности на заедничко живеење? Зарем е можно под такво менторство земјата да биде постојано во транзиција?! Токму тоа ни се случува. Старите велат – а чаре?
Тој што бара ќе најде, е библиски принцип. Кога се договараше Охридскиот рамковен договор никој не велеше дека е тоа конечно решение за нашите проблеми. Па, зошто така да се прифаќа тоа. Има еден генерален проблем, а тоа е разбирањето на духот на тој договор. За ДУИ тој е пред сѐ резултат на воена победа. Дали? И како со таков став да се гради една држава, еден систем, еден пазар? Охридскиот договор е скроен, знаеме дека е под туѓ диктат, за интеграција пред сѐ на Албанците како најголемо малцинство (користам терминологија во согласност со таа во рамките на Советот на Европа). Но, убаво се утврди дека тоа треба да биде праведна застапеност, како што стои и во Уставот. Зошто не се почитува доследно тој принцип, туку кога се зборува за соодветна застапеност некој упорно водата ја тера на воденицата на етноцентризмот? Така е и сега, кога се спомнува ревидирање на Бадентеровото мнозинство, тоа се продава на политичкиот пазар како укинување на Охридскиот договор. Така не се бараат решенија. Охридскиот стана и едно од кукавичините јајца, заедно со Преспанскиот и Договорот за Бугарија, затоа што „меѓународната заедница“ вети сериозна донација, односно финансиска поддршка, но тоа македонските граѓани ги плаќаат од сопствениот џеб. Штуловиот универзитет требаше да биде инкубаторот на идните административци, главно Албанци, но партиите станаа главниот инкубатор за идните административни вработувања и целиот процес на транзиција, односно интегрирањето на албанското малцинство се претвори во паралелна агенција за вработување. Кој доби освен партиските активисти? Најмногу тие, а губи целото општество. Масовната миграција го потврдува тоа. И конечно равенката завршува со терминот – политики што практично го кочат и напредокот на самите Албанци.
Кога го спомнуваме Бадентер, односно принципот на двојно мнозинство смислено да се избегне мајоризација на Албанците, доаѓаме до еден апсурд. Токму Бадентер како угледен уставен судија со својата комисија ја потврди во 1990 година Македонија, заедно со Словенија, како единствена земја од бивша Југославија да биде признаена од Европа. Гледајте колку вредела Македонија во 1990 година! Но, токму Бадентеровиот принцип на гласање го кочи демократскиот развој на земјата и го става под прашалник изборниот процес. Зошто изборна трка кога политиките на владејачките партии ќе бидат закочени поради етничкиот принцип, како што видовме неодамна? Се сетивме, нели, јасно ни е, ние под западното менторство изградивме монструозен систем базиран исклучиво на етнички принципи. Поделено општество. Каде е компетентноста, знаењето, вредностите, зошто да трошиме пари за школување….? Апсурд што се пресликува и во голем дел во Уставот. Х.И.
Македонскиот јазик како средство за интеграција
Уставниот принцип за праведна застапеност излета од уставните рамки незаконски, а се отиде дотаму што првенците на ДУИ бараа тој принцип да се применува и во приватни фирми. Еден вид етнички клуч при вработувањето. Потоа се отиде и надвор од уставниот покрив и со јазичната политика, па двојазичноста се форсираше со казнена политика и кај приватни фирми.
Клучно прашање: Колку години или децении се потребни за Албанците да се вклучат, односно да се интегрираат во македонското општество? И понатаму, можат ли Албанците да се интегрираат на ваков начин каков што е сега, кога основната алатка за интеграција, македонскиот јазик, им е особена слабост, а политиките се етноцентрични и всушност не промовираат учење на македонскиот јазик, туку се оди само на познавање, па дури и дека не е потребно негово знаење. Х.И.
