Симптоматично е како одеднаш на шефот на македонската дипломатија му стана важно мислењето на Венецијанската комисија токму за законските измени на Законот за здруженија и фондации, а воопшто не му беше важно што препорача истата таа комисија пред извесно време кога стануваше збор за Законот за употреба на јазиците. Ако веќе Османи инсистира на мислењето на Венецијанската комисија за законските измени на Законот за здруженија и фондации, тогаш итно најпрво да ги спроведе препораките од истата таа комисија дадени за Законот за употреба на јазиците, па потоа нека проверува сè друго. Во спротивно, впечатокот што се добива е дека настапува со тенденциозни намери, исклучиво на штета на интересите на македонскиот народ
Ако министерот Османи не ги прифаќа препораките од Венецијанската комисија за Законот за јазици, зошто инсистира на истата процедура и за Законот за здруженија
Бурни реакции во македонската јавност предизвика најавата на министерот за надворешни работи Бујар Османи дадена за време на неговата посета на Софија дека Законот за регистрација на здруженија во Македонија ќе го испрати до Венецијанската комисија, што повторно ја наметнува дилемата дали земјава одново продолжува со праксата да попушта и под најмал притисок на бугарското МНР, кое веднаш по изгласувањето на законот реагираше со забелешка дека законските измени се дискриминирачки.
Пратениците во македонското собрание минатата недела со едногласна поддршка ги изгласаа законските измени, чија цел е да се спречи повторувањето на досегашните примери на регистрација на здруженија и клубови што предизвикуваат несогласувања и да се обезбеди правна заштита за уставниот поредок на државата. Со тоа земјата забрани основање здруженија, организации и партии ако програмата и целите се насочени, меѓу другото, кон поддршка, поттикнување и одобрување фашизам, нацизам, националсоцијализам и на Третиот рајх.
Со ваквите законски одредби сега се засегнати бугарските културни клубови „Иван Михајлов“ во Битола и „Цар Борис Трети“во Охрид, кои добија рок од три месеци да ги сменат спорните имиња или да се соочат со одлука за нивно згаснување.
Без оглед што како никогаш досега во парламентот беше постигнат консензус во врска со законот, министерот Османи со ништо предизвикан реши да го проверува законското решение пред Венецијанската комисија.
Симптоматично и крајно лицемерно е однесувањето на шефот на македонската дипломатија кому му стана важно мислењето на Венецијанската комисија токму за законските измени на Законот за здруженија и фондации, а воопшто не му беше важно што препорача истата таа комисија пред извесно време кога стануваше збор за Законот за употреба на јазиците, со кој се надминаа сите европски стандарди за малцински јазици.
Имено, во мислењето усвоено пред некоја година, Венецијанската комисија ги повика властите на Македонија да го преиспитаат Законот за употреба на јазиците преку консултации со сите засегнати страни.
Правни експерти на Советот на Европа подвлекоа дека во споредба со законот од 2008 година, новиот закон значително ја прошири употребата на албанскиот јазик и тој во многу аспекти ги надмина европските стандарди утврдени со Рамковната конвенција за заштита на националните малцинства и Европската повелба за регионални и малцински јазици.
Венецијанската комисија уште оцени дека во одредени области новиот закон може да оди предалеку со наметнување нереални правни обврски за јавните институции, особено во врска со употребата на албанскиот јазик во судска постапка, придружено со тешки санкции за непочитување и можност за повлекување на судските одлуки во случај на недостиг од превод и толкување во текот на постапката.
Според мислењето на Венецијанската комисија, овој пристап би можел значително да го забави функционирањето на целото судство, ризикувајќи сериозни нарушувања на правото на фер судење, загарантирано со Европската конвенција за човекови права. Комисијата понатаму нотира дека законот е нејасен во однос на тоа кои одредби се однесуваат само на албанскиот, а кои и на јазиците на други заедници.
Исто така, Венецијанската комисија тогаш препорача обврската за употреба на албанскиот јазик во внатрешна и меѓуинституционална комуникација меѓу административните службеници да се ограничи на писмените службени комуникации или да биде одложено додека не стане реално соодветното спроведување на таа одредба.
Сите овие препораки дадени од Венецијанската комисија околу Законот за употреба на јазиците за министерот Османи се ирелевантни затоа што навлегуваат во нивната етничка агенда и, наводно, ќе ја нарушеле безбедноста во земјата, но затоа шефот на македонската дипломатија ќе проверува кај Венецијанската комисија дали можеби има нешто спорно токму во Законот за здруженија и фондации, бидејќи со него се забранува регистрирање здруженија со имиња на докажани фашистички соработници и, што е посебно важно за него, затоа што овие законски измени не се по мера на Бугарија.
Ако веќе Османи инсистира на мислењето на Венецијанската комисија за законските измени на Законот за здруженија и фондации, тогаш итно најпрво да ги спроведе препораките од истата таа комисија дадени за Законот за употреба на јазиците, па потоа нека проверува сè друго. Во спротивно, впечатокот што се добива е дека настапува со тенденциозни намери, исклучиво на штета на интересите на македонскиот народ.
– Пред министерот Османи да испраќа што било кај Венецијанска комисија, најдобро е самиот да побара да се спроведат препораките на истата таа комисија во врска со Законот за употреба на јазиците. Не може кога не ти одговара да не го земаш предвид мислењето на комисијата, а кога ти одговара да се консултираш. Османи на ова место е ставен сосема непогоден во овие времиња клучни за иднината на државата. Друга е позицијата на еден Албанец во однос на нашите македонски интереси, тие си ја тераат својата агенда. Не ја почитуваа Венецијанската комисија и не им беше воопшто важна комисијата кога стануваше збор за двојазичноста, туку сега се повикува на неа за нешто што нам ни е од голема важност – вели професорката Солза Грчева.
Според неа, нема никаква потреба од испраќање на овие измени на оцена на Венецијанската комисија бидејќи нема ништо спорно во нив.
– Нема потреба од мислење на Венецијанската комисија за еден закон што е многу јасен и генерален и кој не се однесува само на Бугарија, туку има цел да спречи именување здруженија според имиња на фашисти – појаснува Грчева.
Таа го толкува потегот на Османи како обичен чин по секоја цена да им се угоди на Бугарите.
– Тој сака само да им угоди на Бугарите бидејќи тој процес со клубови и здруженија допрва почнува кај нас. За да не се закочи целиот процес на договарање со Бугарија, Османи, еве, им се додворува и на овој начин, поднесувајќи еден закон што не е воопшто драматичен до Венецијанската комисија, за разлика од игнорантскиот однос што тој и неговите сопартијци го имаа кон забелешките на комисијата во врска со Законот за двојазичност, кој кај нас го парализира судството и кој предизвикува буџетски импликации – потенцира Грчева.
Нејзиното мислење е дека поентата на овој закон е да се спречат штетите врз имиџот што на Македонија ѝ ги нанесува Бугарија, но не исклучува утре слични манифестации да стигнат и од други соседни земји, кои никогаш не се откажале од аспирациите кон земјава.
– Македонија израсна врз крилјата на антифашизмот и недозволиво е да има имиња на клубови со фашистички ликови. Тоа е срамно и Софија сака да нè вовлече во прикаската дека тие само нè администрирале, дека сме биле едно и слично, што не е точно, бидејќи сме биле на две спротивставени страни. Ова е само купување време, угодување на апетитите на Бугарите и создавање плодна почва утре кој било сосед да отвора сè што сака во Македонија. Затоа е непотребно да се испраќа овој закон на оцена во Венецијанската комисија, бидејќи ова е минимум отпор што Македонија може да го даде на овие провокативни закани – категорична е професорката Грчева.
Ковачевски: Сите наши закони ќе бидат разгледани низ скринингот
Измените на Законот за здруженија ги донесе Собранието со консензус, но без разлика дали одат на Венецијанска комисија или не, сите наши закони ќе бидат разгледани во текот на билатералниот скрининг што го имаме со ЕУ и потоа ќе претрпат усогласувања.
Ова е ставот на премиерот Димитар Ковачевски за најавите на министерот Османи измените на законот да се најдат пред Венецијанската комисија.
Премиерот не очекува овој закон да претрпи усогласувања, бидејќи алудира само на тоа дека треба да се внимава на чувствата на нашите граѓани што се однесува на користењето имиња од периодот на Втората светска војна при организирање какви било клубови или трговски друштва.
– Мојот став е дека нам ни треба нов закон за здруженија на граѓани и Министерството за правда работи на изготвување комплетен закон, што ќе ги вклучи сите политички партии и експерти. Уште стојам на ставот дека како основа треба да биде земено германското законодавство, кое на многу висок степен ги има решено здружувањата на граѓаните – истакна Ковачевски.
Борисов: Примената на законските измени за здруженија и фондации да се одложи
Примената на новата верзија на Законот за здруженија на граѓани и фондации да се одложи додека за него не се изјасни Венецијанската комисија, побарал лидерот на ГЕРБ, Бојко Борисов, за време на неодамнешната средба со македонскиот министер за надворешни работи Бујар Османи во Софија.
Според кабинетот на лидерот на ГЕРБ, Борисов рекол дека „не е негова работа да се меша во внатрешните работи на земјава“, но нагласил дека усвојувањето на измените на законите за политички партии и за здруженија на граѓани и фондации предизвикале остра реакција во Бугарија.
За лидерот на ГЕРБ, ваквата постапка се одразува негативно врз добрососедските односи и побара примената на измените да се одложи сè додека за нив не се изјасни Венецијанската комисија, извести неговата партија по средбата со Османи.
