Европската Унија се надева на „блиска соработка“ со 47-от претседател на Соединетите Американски Држави соочени со „глобалните предизвици“, изјави во понеделникот претседателката на комисијата Урсула фон дер Лајен, осврнувајќи се на „трајната сила на трансатлантското партнерство“
Европската влада очајнички бара стратегија компатибилна со стратегијата на новиот американски претседател
Европската извршна власт на церемонијата во Вашингтон беше претставена само од нејзиниот амбасадор. Единствената присутна европска лидерка Џорџа Мелони се гордее со личниот однос со новиот претседател. Дали претседателката на италијанскиот совет има намера да ги застапува интересите на дваесет и седумте или ќе игра на своја лична сметка е прашањето што се поставува сега. Единството на Европејците ризикува да биде ставено на тест во деновите и неделите што доаѓаат. Италијанскиот лидер веќе ѝ дал гаранции на новата администрација за започнување преговори со „Спајс икс“, компанијата на Илон Маск, за безбедна сателитска комуникациска мрежа преку Старлинк, на штета на соѕвездието Ирис2, штотуку лансирана од ЕУ.
По неколку недели заглушувачка тишина пред инаугурацијата на Трамп, Урсула фон дер Лајен се обидува брзо да стапи во контакт со Трамп
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, која закрепнува од тешкото воспаление на белите дробови, се очекува годинава првпат да зборува во Давос, а денеска и пред Европскиот парламент во Стразбур. Досега се чини дека Европејците се повлекуваат во пресрет на програмата на „шок и страхопочит“ ветена од Доналд Трамп. Јавноста регистрира дека Урсула фон дер Лајен се обидува брзо да стапи во контакт со Трамп. Европејците особено се плашат од зголемување на царинските давачки за нивниот извоз, трговскиот суфицит во САД, американското дезангажирање од Украина, па дури и одбраната на Стариот Континент во рамките на НАТО – да не зборуваме за мешањето на Илон Маск во изборите во Германија преку неговата социјална мрежа Икс.
Во овој контекст на бдеење со оружје, Европејците се двоумат помеѓу пристапот на смирување и одбранбениот пристап. Европската Унија е „подготвена да ги брани своите економски интереси“ доколку е потребно, увери во понеделникот во Брисел европскиот комесар за економија Валдис Домбровскис.
– Нашата прва намера со новата администрација е да се вклучиме на конструктивен и позитивен начин за да најдеме заемно корисни патеки и резултати. Доколку е потребно, ќе ги браниме нашите легитимни интереси, нашите бизниси и нашите земји членки – рече портпаролот на европската извршна власт Олоф Гил минатата недела.
Европската Унија избегна да долее масло на огнот по заканите за анексија на Гренланд од страна на Доналд Трамп, поради барање на данските власти, од кои зависи арктичката територија. Премиерката Мете Фредериксен имаше тензичен телефонски разговор со него.
Исто така, и покрај офанзивата на Илон Маск на Икс во корист на партијата АфД во Германија, комисијата стави пауза на нејзините истраги што се во тек за регулативата за дигиталните услуги (ДСA) за да не се налути нејзиниот сопственик, специјален советник на Доналд Трамп, пред инаугурацијата. Тоа е ризик, според париски „Фигаро“, да падне во стапицата чија цел ќе биде да го направи европскиот дигитален суверенитет монета за пазарење како дел од давање и земање со Вашингтон во име на одбрана на слободата на изразување, целта што ја презедоа Маск и другите американски технолошки олигарси што му ветија верност на Доналд Трамп.
– Можеме да ја видиме претераната реакција на Американците по ова прашање како признавање слабост – сака да верува еден европски извор за париски Фигаро.
Фон дер ЛајEн и на комерцијален план бара наклонетост од Трамп
На комерцијален план, претседателот на комисијата веќе ги откри своите карти, со тоа што предложи да се купи повеќе течен природен гас во САД, со надеж дека ќе ја добие наклонетоста на гостинот од Белата куќа. Пристапот е поддржан од Европската народна партија (ЕНП, десница), водечката група во Европскиот парламент, која препорачува да се влезе во трансакциски однос со него за да му се понудат „зделки“ во кои тој би имал впечаток дека има предност. Покрај гасот, ова може да се однесува на аеронаутиката или вооружувањето, со ризик да ја попречи желбата на Франција за европска стратегиска автономија. Потпретседателот на комисијата Стефан Сежурне бара Европа да им даде гаранции на Соединетите Американски Држави за нејзината одбрана, под услов, покрај тоа, да не трпат „и трговска војна“. Мнозинството земји членки ја поддржуваат таа помирувачка линија.
– Германците се преплашени, Мелони и Орбан му се додворуваат на Трамп, другите не гледаат причина да се лутат и сѐ уште се надеваат на враќање на рационалноста во Вашингтон – се доверува висок европски функционер за „Фигаро“.
Останува да видиме дали покорниот однос ќе даде плод.
– Ако мислиме дека со држење низок профил, со тоа што ќе се согласиме да бидеме бришач пред вратата на Американците, ќе ја добиеме добрата волја на Трамп за царинските тарифи, грешиме. Напротив, ќе успееме само ако покажеме мускули – вели за „Фигаро“ Валери Хејер, претседателка на групата „Обнова“ (центристичка) во Европскиот парламент.
Навредливиот одговор на изгледите за трговска војна е исто така едно од сценаријата што се проучуваат. Имено, одговор око за око, заб за заб на секоја дополнителна царинска тарифа наметната од Вашингтон, дури и ако тоа значи висока цена за ЕУ, за што ќе треба да одлучи Урсула фон дер Лајен. Таа веќе ги зголемува комерцијалните иницијативи за диверзификација на партнерствата на Европа со другите потенцијални жртви на американскиот протекционизам. По склучувањето на договорот за слободна трговија со Мексико во петокот, таа повторно ги отвора заглавените преговори со Малезија. Со таа мера ќе се продава и контроверзниот договор со Меркосур, кој беше финализиран во декември. Но дали Европа има доволно оружје за да започне со одмерување на силите?
Американскиот ураган ќе се развива во време кога Европејците како никогаш се слаби и поделени
– Американскиот ураган ќе се развива во време кога Европејците како никогаш се слаби и поделени – вели Бруно Аломар, поранешен висок функционер во Комисијата.
Европа ја помина целата 2024 година, преку последователни извештаи (Лета, Драги), дијагностицирајќи ги своите слабости и својот економски пад во однос на САД и Кина. По неколкумесечна процедура за формирање на новата комисија, стратегијата на почетокот бавно се воспоставува.
– Ако не го направиме тоа годинава, не знам кога ќе го направиме – заклучува Валери Хајер.
Тони Гламчевски, дописник на „Нова Македонија“ од Стразбур
