Поранешниот дипломат Ристо Никовски во пообемен текст за „Нова Македонија“ се осврнува потемелно на договорот за надминување на разликата за името со Грција. Неговите ставови за овој договор досега ги изнесувал во повеќе текстови, во телевизиски дебати и во интервјуа, но во текстовите што ги објавуваме во четири продолженија прави детална анализа. Насловите се редакциски
Овие договори не ги затвораа проблемите туку беа/се само почеток на нови барања на соседите, сѐ додека македонскиот народ не биде целосно сотрен. Тоа се прави на суптилен начин преку бришење на националниот карактер на македонската држава, промена на нејзиното име, Устав… Новата етапа на Албанците се вика „тиранска платформа“ и закон за албанскиот јазик, кои директно водат во федерализација. Нашиот идентитет и јазик станаа технички прашања…
Заради интересите на САД, големоалбанскиот проект доживува ренесанса. Со независноста на Косово, реализиран е со над 70 проценти и сега е на ред Македонија. Третата албанска држава е во брза процедура. Законот за албанскиот јазик, иако не е финализиран, практично се спроведува. Во име на Владата и државата министрите Албанци зборуваат на албански јазик. Тоа е отворено и јавно рушење на уставниот поредок, на што никој не реагира. Во име на државата и нејзините институции може да се зборува само на македонски, кој е службен јазик на целата територија. Наскоро, Албанците ќе ги реактивираат барањата за промена на химната, грбот и знамето… Можеби ќе бараат и ново, федерално име на државата иако новото ќе биде и на албански.
Ова се етапите низ кои врвиме последниве триесетина години. Процесот на бришење на Македонците како народ е одлично планиран и се спроведува филигрански прецизно. Одлучните чекори беа во Букурешт, во 1913 и во 2008 година. Тоа што нашите политичари цицаат весла, е наш проблем.
Жалосно е кога капитулација се претставува како историски успех. Мизерно е да дадеш сѐ што ултимативно ти бараат и апсолутно ништо да не добиеш, и тоа да го фалиш. Што можевме друго да ѝ жртвуваме на Грција? Што бараше таа, а ние не ѝ дадовме? Нашата капитулација е во секој случај целосна. Македонија секако треба да настојува да влезе во ЕУ и да ги исполнува критериумите за членство. Реформите се интерес на граѓаните. Зачленувањето, меѓутоа, не може и не смее да биде по секоја цена. Македонија може уште 100 години нормално да се развива без ЕУ и без НАТО, а тешко е да се замисли дека тие ќе издржат толку време.
Во договорот има уште голем број неприфатливи и навредливи делови за нашата држава и народ, кои не ги спомнавме. Уште на самиот почеток се констатира дека е тој склучен од „првата страна, хеленската република“ и „втората страна“, која е безимена. Тоа е понижувачки однос каков што никој не смее да прифати. Нѐ ставиле во подредена позиција и така нѐ третираат. Во преамбулата на договорот се споменуваат разни меѓународни документи и универзални принципи, што е редовна практика, ама кои Грција и нејзините партнери, сите овие години, воопшто не ги есапеа во однос на Македонија. Трипати се повикува на Повелбата на ООН, која беше флагрантно игнорирана при приемот на Македонија во светската организација. Се цитира Повелбата со повикување на двете земји – „да не се мешаат со каков било изговор или во каква било форма во внатрешните работи и јурисдикцијата на другиот“! А целиот договор е еклатантно, непристојно и бесрамно мешање на Грција во суштинските работи на Македонија!
Дали некој изигрува тотална недоветност или сите треба да сме такви? Договорот е грчки диктат и ултиматум за сѐ што Македонија мора да стори за да ги одоброволи нив и нивните сојузници. Вакво понижување досега не потпишал ниту еден поразен агресор во светската историја. Жалосно е повикувањето и на „вредностите и принципите на Советот на Европа“. Тоа е организација што се грижи за правата на секој поединец, а сите овие години го игнорираше исконското право на самоидентификација на македонскиот народ. Ги прифаќаме грчките топоними од прекрстените македонски градови, Солун, Кукуш, Драма, Кавала… Се откажуваме од историјата со политички став и без научна основа. Александар Македонски не бил Грк. За Хелените, тој бил варварин. Прифаќаме промена на регистарските таблички на возилата. Се сложуваме дека егејскиот дел од Македонија е – „дел од хеленската цивилизација, историја, култура и наследство на тој регион од антиката до денешен ден“! Историски факт е дека Грција стапнала на тој простор по Букурешт во 1913 година. Никогаш порано. На почетокот на минатиот век таму имаше многубројно ако не и мнозинско македонско население, изложено на геноцид… А ние се сложивме дека сега таму живеат грчки „Македонци“! Каков апсурд.
Овој договор е капитулантски и предавнички и само поради фактот што со него се игнорираат нашите Македонци во Грција, геноцидот што со децении е вршен врз нив, децата бегалци и нивните имоти и права… Наместо тоа, преземена е обврска за ревидирањето на членот 49 од Уставот! Со тоа, и формално, се откажуваме од сите нив. Како да не постојат. По овој договор, македонско малцинство во Грција – нема, децата бегалци и нивните имоти и права некој ги измислил… А Македонците од егејскиот дел не се подготвени да потпишат дека се Грци по род за да си ги вратат своите имоти во Грција, гробиштата… За разлика од нас, тие имаат достоинство.
Политичките манипулации дека нашиот противник бил многу силен и сме морале да капитулираме се мизерни. Такви апологети, петтоколонаши, квислинзи и предавници и пред Втората светска војна заговарале соработка со фашистите, а не отпор, со исто објаснување. Ако фашизмот победеше, којзнае каков ќе ѝ беше алот на Европа.
Правдата можеби доцни ама секогаш победува. Услов е да се бориш за неа. Со капитулација и со предавство се стигнува само на ѓубриштето на историјата. Сепак, мораме да бидеме објективни. Наш голем успех е што Грција повторно се обврзува дека нема да нѐ попречува при приемот во меѓународни организации. Одлична потврда дека Атина не се шегува е хашката пресуда.
(Крај)
