Празнувањето на 23 Октомври како повод за пренесување на определбите на Христо Татарчев:
- Како еден од водачите на Македонската револуционерна организација, Татарчев ја застапувал идејата за самостојна внатрешна македонска организација што ќе ги претставува интересите на населението и ќе се бори за автономија на Македонија под слоганот „Македонија за Македонците“. Во целост ви го пренесуваме неговиот текст напишан во Торино на 31 август 1932 година, а објавен во „В. Вардар“, билтен на македонското студентско друштво „Вардар“, том XI, С., септември 1932 година, бр. 13, стр. 1-2
Дејствувањето на Христо Татарчев го обликувало почетокот на организираниот македонски револуционерен отпор. Неговиот придонес е и организациски и идеолошки, преку дефинирање на внатрешниот карактер на борбата, нагласување на автономијата како стратешка цел и мобилизација на македонскиот народ. Тој е меѓу иницијаторите и основачите на Македонската револуционерна организација (МРО), познати како Внатрешна организација. Како еден од водачите, тој ја застапувал идејата за самостојна внатрешна македонска организација што ќе ги претставува интересите на населението и ќе се бори за автономија на Македонија под слоганот „Македонија за Македонците“. Во целост ви го пренесуваме неговиот текст напишан во Торино на 31 август 1932 година, а објавен во „В. Вардар“, билтен на македонското студентско друштво „Вардар“, том XI, С., септември 1932 година, бр. 13, стр. 1-2.
Македонската внатрешна револуционерна организација се појави како мисла и акција од тој комплекс на историски сили што со години се криеја во нашиот народ и чекаа момент да се материјализира во животот. Таа се роди на училишната клупа, откако црковно-просветната работа во Македонија го достигна својот апогеј во својот развој. Македонската младина, која беше просечен гледач на тезите и антитезите на животот што преовладуваа во нивната татковина, во отсуство на најелементарни услови за слободно изразување на чувствата и мислата, ги доживуваше поинтензивно и не можеше, затоа, да ги гледа рамнодушно и да не се стреми кон правен политички и општествен поредок во својата татковина, каде што поединецот, како и народот, би можеле да остварат културна и морална конечност во историјата на своето постоење.
Таа исто така знаеше дека човечкиот дух може, главно во слободата, да се изрази во светскиот напредок, како творец на таа разновидност на форми и научни системи и да ги трансформира во понови и посоодветни за духот на времето и потребите на животот. Затоа, барањето за слобода ѝ се појави како суштинска реалност и историска неопходност за напредок и цивилизација. Младоста, воопшто, отсекогаш била најодговорна на слободољубивите идеи и го држела првото место во борбата за нивно остварување. Таа беше и најпосветениот и најревносен спроводник на сите стабилни вредности на човештвото во животот.
Исто така, македонските младинци први одговорија, со редок ентузијазам и несебичност, во редовите на Револуционерната организација и помогнаа со својата несебична посветеност и самоодрекување, така што идеолошката содржина на Револуционерната организација ќе се издигне во формула на вистината за нашиот народ и во исто време ќе стане материјал на духовна сила што ќе ги води неговата мисла и волја. Самите основачи на Македонската внатрешна револуционерна организација: Петар Поп Арсов, Христо Батанџиев, Андон Димитров, Дамјан Груев, Иван Хаџиниколов и д-р Христо Татарчев, на кои подоцна им се придружија Гоце Делчев, Пере Тошев, Христо Матов и Ѓорче Петров – излегоа од пазувите на оваа младина, откако штотуку ја напуштија училишната клупа и зачекорија во самата реалност на животот.
Тие генерално биле поблиски по дух и идеолошко разбирање до неа и затоа почнале да ја пропагираат револуционерната идеја меѓу наставниците, младите ученици и младите професионалци. Учителот веќе ги иницирал своите ученици во новото евангелско откровение, а училиштето ја снабдувало организацијата со контингент апостоли, војводи и борци. Млади, енергични и интелигентни сили, како што се Лазар П. Трајков, Кљашев, Узунов, Сугарев, Славејко Арсов, Развигоров и други, стоеле на чело на организацијата. И наскоро, млади и стари, синови и татковци, формирале силна, но моќна целина; лежеле заедно во затворите и се бореле рамо до рамо на македонските полиња и чукари. Оваа тажна идејност и неспоредлива абнегација (одрекување од придобивки, од латинскиот збор) придонеле Внатрешната револуционерна организација да го достигне статусот на држава со сите потребни функции и да го создаде тој еп на македонското ослободително движење, ненадминат во светската историја.
Овој еп денес ги поддржува верата и надежта на робот што останал под грчкиот и српскиот јарем и ги зајакнува неговиот дух и енергија против посегнувањето по неговиот национален бит и култура од страна на грчко-српската страна. Всушност, слободата на Македонија не беше постигната, туку постарите генерации ја исполнија својата должност кон татковината и историјата по цена на имотот и животот. И благодарение на нивните херојски дела и континуирана борба, македонското прашање беше ставено меѓу меѓународните проблеми за решавање. Сепак, сега останува денешната млада генерација да ја заврши започнатата ослободителна кампања.
Завештанието на паднатите борци за слободата на Македонија, како и љубовта кон татковината, му го припишуваат ова како должност. Неговата борба во овој случај не е само позитивна отстапка на националното чувство и свест туку е и историски чин на морал и волја, бидејќи има цел да го одземе најсурово угнетениот народ од грчките и српските џелати и да му создаде услови на ред, закон и правда за слободен национален развој. А македонските младинци ги имаат сите податоци да ја реализираат својата голема задача! Н.М.
