- Всушност „Црнила“ е претстава каде што се обидуваме да се занимаваме со колективното и во колективното да ги побараме индивидуалецот и индивидуата наспроти системот, вели режисерот Дејан Пројковски
Во театарот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп на Сцената 105, денеска, од 20 часот, премиерно ќе биде изведена претставата „Црнила“, во режија на Дејан Пројковски. Ова е втора премиера на театарот со поддршка на Министерството за култура и туризам за 2025 година.
– Претставата носи силна симболика за нашиот тим, затоа што создадовме сосема нова сцена, во нови услови, работевме со посветеност, со многу ентузијазам и со верба дека театарот наоѓа начин да живее. Нашиот театар вложи многу енергија, труд и срце за „Црнила“ да го добие обликот што го заслужува – вели Марија Попова Јованоска, директорка на ЦК „Марко Цепенков“, во чии рамки е театарот „Војдан Чернодрински“.
Раководителот на театарот Михајло Миленкоски рече дека „Црнила“ од Коле Чашуле е дело што не старее, дека Чашуле е писател што со интелектуална храброст и длабочина го создаде современиот македонски драмски јазик.
– Сакам да му се заблагодарам на Пројковски за тоа што ќе ни остави убава претстава во која ќе ужива публиката. Под негова режија, „Црнила“ станува мост што спојува. Пројковски успеа да ги отвори сенките, дилемите и моралните битки на нашите ликови и да ги донесе пред публиката како жив разговор со денешницата. Со радост го отвораме и ново-стариот сценски простор – Сцената 105, простор што ќе ни овозможи поинтимни, поекспериментални и посовремени театрални јазици, место каде што младите автори ќе добијат дом, а традицијата ќе продолжи да дише со нов воздух. Како уметничко раководство, со гордост го спојуваме наследството на Чашуле, духот на Ѓорче Петров, визијата на Пројковски и воскреснувањето на Сцената 105 – изјави Михајло Миленкоски, раководител на театарот „Војдан Чернодрински“.
На режисерот Дејан Пројковски ова му е прва претстава во театарот „Војдан Чернодрински“, и тоа со претстава, како што вели, што е еден од лајтмотивите или голем рефрен во македонската драматургија, која зборува за лекциите што тешко ги учи Македонецот низ историјата.
– Работејќи ја претставата, постојано имав една мисла: „Македонец уби Македонец за Македонија“. Различните идеали, ставови, концепти и разбирања за идентитетот, за татковината, за историјата, сега се погледнати низ наша визура. „Црнила“ на Чашуле е еден од текстовите што ги имаме како бреме и секоја театарска генерација, заедно со публиката, секогаш се преиспитуваме на истите теми: Што сме направиле и што треба да направиме, или што сме научиле за некои работи да не се повторуваат, односно да не се случуваат… Нашите ликови во „Црнила“ малку се заглавени во калта од сопствените пороци и предавство, а од друга страна се со константен стремеж и поглед кон небото. Всушност, тоа растргнување меѓу желбите и можностите ги прави сите да се растегнуваат како жиците на гитарата. Работев во период што мислам дека беше многу важен за театарот и сите планини што треба да се искачат. Секогаш треба да се работи и да сме тука кога е тешко и кога е важно. Брехт вели дека театарот не е зградата туку луѓето и сега беше важно да се радуваме на сите прекрасни луѓе што го прават прилепскиот театар. Се надеваме дека ќе ги видиме во нивниот вистински дом… Претставата е актерска и режисерка исповед и ја работевме без заземање став. И мило ми е што отвора дијалог за тоа дека мора во одредени моменти да имаме заеднички ставови, а црнилата се секогаш во македонската историја како резултат на поделбите – вели режисерот.
Пројковски објаснува дека во последните години работи претстави во кои се занимава со човекот, со индивидуата и со дефинирањето на личната среќа и љубов, односно што значи тоа.
– Всушност некако многу години целиот Балкан стана една голема чекалница и имав чувство дека уметноста го подзаборави човекот, дека се занимаваме со колективната наместо со индивидуалната среќа. Всушност „Црнила“ е претстава каде што се обидуваме да се занимаваме со колективното и во колективното да го побараме индивидуалецот и индивидуата наспроти системот. Последните 15 години доста работи се случија во земјава, а „Црнила“ не беше препоставена. Ние всушност работејќи ја претставата одлучивме дека треба да работиме на одредени теми, да поставуваме прашања. Важно е театарот да биде храбар и да зборува за работи што се премолчуваат – вели Пројковски.
Сценограф е Валентин Светозарев, костимографка Марија Пупучевска, автор на музиката е Горан Трајкоски, драматург Лидија Митоска-Ѓорѓиевска, а дизајнот на плакатот е на Сергеј Светозарев.
Во претставата играат Сара Спиркоска, Бобан Алексоски, Катерина Чакмакоска-Клинческа, Александар Степанулески, Александар Тодески, Димитар Ѓорѓиевски, Михајло Миленкоски, Илија Волчески и децата Иво Ачански, Ангелина Тодеска, Давид Кочоски, Ива Малинческа.
