Автор: Д-р Александра Златеска Дамјановиќ, гинеколог-акушер
Здравата и разновидна исхрана за време на бременоста овозможува внесување на потребните хранливи материи како за развој на вашето бебе, така и за зачувување на вашето здравје. За да бидете целосно сигурни дека внесувате доволна количина од сите потребни витамини и минерали, вашиот лекар веројатно ќе препорача да го вклучите внесот на витамински додатоци во вашата дневна рутина.
Покрај тоа, треба да започнете да додавате витамински додатоци во вашата исхрана три месеци пред зачнувањето. Јајце клетка почнува да созрева околу три недели пред оплодувањето и се препорачува доволно количество на хранливи материи да има во вашето тело уште од најраната фаза на бременоста.
Денес на пазарот постојат бројни витамински комплекси за трудници кои можат да се најдат во аптеките и содржат оптимални дневни количини на сите витамини и минерали кои се важни за здрав развој на плодот и зачувување на здравјето на трудницата. . Тие обично ги содржат следните витамини, минерали и елементи во трагови: А, Е, Ц, Д, витамини од Б групата, фолна киселина, калциум, магнезиум, молибден, железо, хром, јод, манган, бакар, цинк и селен.
Многу е важно да ги земате постојано во текот на целата бременост, а вашиот лекар ќе ве советува кој од овие комплекси е најсоодветен за вас.
Витамини за бремени жени во првиот триместар
Фолната киселина спаѓа во групата на витамините Б и е многу важна за формирање и затворање на невралната туба, процес кој е клучен за целосниот развој на мозокот и ‘рбетниот мозок на детето. Таа е многу важна за спречување на разни оштетувања на невралната туба, односно сериозни оштетувања на ‘рбетниот мозок (како што е спина бифида) и мозокот (како што е аненцефалијата). Бидејќи е вклучена во развојот на нервниот систем, кој се одвива во раните фази на бременоста, многу е важно навреме да се започне со земање на фолна киселина.
Препорачаната количина на фолна киселина како додаток во исхраната за трудници е од 400 до 800 mcg, а во случаи кога во семејната историја има дефекти на невралната туба, лекарите препишуваат поголеми количини.
Железото е многу важен минерал, особено за време на бременоста, кога потребата за него се удвојува. Затоа трудете се да го внесувате во доволни количини, пред се преку храната. Вашето тело користи железо за да произведе хемоглобин, односно да го зголеми капацитетот на потребната крв, што помага во трансферот на кислород од белите дробови до другите делови на вашето тело и до бебето. Кислородот е неопходен за правилен развој на срцето, белите дробови и мускулите.
Дополнително, соодветна количина на овој минерал во организмот придонесува за целокупното здравје и виталност на мајката. Се препорачува дневен внес од 30 милиграми од овој минерал.
Приближно 50% од трудниците не консумираат доволно железо за да ги задоволат дневните потреби, поради што често страдаат од анемија (недостаток на железо).
DHA е омега-3 масна киселина која е исклучително важна, речиси суштинска за растот и правилниот развој на мозокот на бебето. Освен што игра важна улога како фактор за спречување на разни компликации во бременоста, влијае и на правилниот раст и развој на плодот.Препорачаната доза е 300 mg на ден. Се верува дека редовното внесување на омега-3 масни киселини во текот на бременоста, првенствено од природни извори, односно преку храна, го намалува ризикот од прееклампсија, спонтан абортус и предвремено породување. DHA го поддржува развојот на фетусот и придонесува за раст и здрава родилна тежина.
Б6 е еден од неопходните витамини за правилно функционирање на метаболизмот на амино киселините (протеините), шеќерите и мастите. На бремените жени им се препорачува да земаат 2,5 mg на ден. Придонесува за ублажување на тегобите поврзани со утринската мачнина. Застапен е во клетките на сите организми, па практично постојано се внесува со храната.
Витамини за бремени жени во вториот триместар
На вашето тело му треба калциум се повеќе и повеќе како што напредува бременоста, бидејќи бебето станува се поголемо. Во вториот триместар, коските на бебето почнуваат да се калцифицираат, што е процес кој бара голема количина на овој минерал. Земањето калциумови витамини за трудници преку витамински суплементи ќе овозможи развој на цврсти коски кај вашето бебе, а воедно ќе ве заштити од развој на остеопороза, која лесно може да доведе до недостаток на калциум во организмот во периодот после бременост. Не заборавајте да внесувате калциум секојдневно по природен пат.Препорачаната дневна доза е 1 грам.
Треба да продолжите редовно да земате железо во вториот триместар од бременоста. Вашиот проток на крв се удвојува во овој период и потребата за овој минерал се зголемува. Бебето станува се поголемо, па црвените крвни зрнца и хемоглобинот се трошат повеќе од вашите телесни резерви.За да му обезбедите на вашето бебе доволна количина кислород, а залихите да ги оставите неоштетени, задолжително консумирајте храна богата со железо и секако не заборавајте на дневната доза на овој минерал во вид на додаток.
Недостатокот на железо може да се манифестира со хроничен замор, слабост, вртоглавица и отежнато дишење.
Витамини и минерали во третиот триместар
Витаминот Д има улога во овој важен период од развојот на бебето да овозможи искористување на калциумот и фосфорот. Витаминот Д можете да го обезбедите со редовно изложување на сонце или со конзумирање на храна богата со овој витамин. Меѓутоа, во повеќето случаи не се доволни само изложувањето на сонце и внесувањето храна. Затоа се препорачува земање на витамин Д во вид на суплементи, најмалку 600 IU дневно.
Поновите истражувања ја истакнуваат важната улога на витаминот Д за правилното функционирање на имунолошкиот систем, клеточната делба и правилниот развој на коските.Бидејќи недостатокот на витамин Д е многу чест (се смета дека има недостаток кај 40-60% од популацијата, вклучително и бремените жени), важно е да ја вклучите целата храна богата со него во вашата исхрана и редовно да се изложувате на сончевите зраци. .
Калциум – Продолжете со внесот на калциум бидејќи во третиот триместар вашето бебе расте побрзо, а неговите коски се издолжуваат, па доколку не внесувате доволно од овој минерал, потребниот калциум за фетусот ќе се надополни од вашите коски. Апсорпцијата на калциум е поддржана и од магнезиум.
Можеби ќе ви треба тиамин, витамин Б1 во третиот триместар, но за тоа ќе одлучи вашиот лекар. Овој витамин е важен за здрав развој на нервниот, мускулниот и кардиоваскуларниот систем на бебето. Особено е важно да се биде присутен во организмот на мајката во периодот на доење. Препорачаната дневна доза е 1,4 mg.
Фолната киселина во овој период е исто толку важна како и на почетокот на бременоста. Тaа ќе го поддржи правилниот раст и развој, како и здрава родилна тежина. Бебињата родени со мала телесна тежина често имаат тешкотии со дишењето, инфекции и други здравствени проблеми. Вообичаената доза во третиот триместар е 600 mcg на ден.
Витамини Ц и Е – За време на третиот триместар се зголемува можноста за прееклампсија, а витаминот Е со помош на витаминот Ц може да делува превентивно. Витаминот Ц е многу важен бидејќи ја поттикнува апсорпцијата на железо и калциум. Препорачаната дневна доза на витамин Ц е 85 mg, а витамин Е 22,5 IU.
Грижата за здравјето на вашето бебе започнува од зачнувањето. Повеќето лекари ја поддржуваат добро познатата филозофија „здрава мајка – здраво бебе“. Додатоците не можат да ја заменат правилната исхрана која ги поставува темелите и за правилен развој на фетусот и за вашето здравје. Многу е важно правилно да се храните за време на бременоста, а редовното внесување на потребната количина на витамини и минерали преку суплементи е дополнителна гаранција дека вашето бебе ги добива сите микронутриенти неопходни за здрав раст и развој.
