Анализа: Економската безбедност на ЕУ
- ЕУ се соочува со друга дилема: не само што има помал простор за оградување туку примарната закана за нејзината технолошка предност доаѓа од САД, а не од Кина
- Одбранбените економски стратегии може да го забават падот на Европа, но нема да ја обезбедат нејзината иднина. Само храбрите реформи и офанзивната трговска агенда можат да ја вратат нејзината конкурентска предност
- Офанзивната стратегија не ја напушта безбедноста, ја гради преку сила и доверба. Економската безбедност е резултат на економската сила – не обратно
„Економската безбедност“ стана актуелен бриселски термин во последниве години, обликуван од спој на притисок од Вашингтон и од сопствените протекционистички инстинкти на Брисел. Во спортот, играњето одбрана ретко освојува првенства. Економската безбедносна агенда е одбранбена, може да го забави падот, но нема да ја смени состојбата. Она што ѝ треба на Европа е храбра, офанзивна стратегија.
Одбранбена стратегија
Од мерки за трговска одбрана до ограничувања и контроли, иницијативи има многу. Се зборува за милиони, па дури и милијарди што се истураат во таканаречените стратегиски проекти во коридорите на Европската Унија.
Некои од овие мерки несомнено се неопходни. Сепак, Европа мора да чекори внимателно за да избегне глобална трка за субвенции или влошување на регулаторните оптоварувања, кои веќе ја попречуваат нејзината конкурентност. Во свет во кој Соединетите Американски Држави се суперсила на иновациите, а Кина доминира во производството, ЕУ не може да си дозволи да се дефинира себеси само како регулаторна суперсила.
Гледајќи наназад, многу фалениот „Ефект на Брисел“ забележа одреден успех. Но тој ефект би можел да избледи во свет во кој се смета дека Европа заостанува, трансформирајќи се од средство во обврска. Во Вашингтон дискусиите во политичките кругови се фокусираат на „мал двор со висока ограда“, што значи дека САД ќе воведат индустриски заштитни мерки само на одредени многу чувствителни сектори (малиот двор), кои жестоко ќе ги штитат (висока ограда). Сепак, дворот се шири, а оградата станува порозна.
ЕУ се соочува со друга дилема: не само што има помал простор за оградување туку примарната закана за нејзината технолошка предност доаѓа од Соединетите Американски Држави, а не од Кина. Студиите на ЕУ откриваат дека Европа заостанува речиси во сите напредни технологии – а американските, не кинеските фирми, се водечки во стекнувањето перспективни европски стартапи. Брисел бара смел, храбар пристап за да се врати на врвот.
Градење економска сила
Првиот чекор е длабока економска реформа насочена кон зајакнување, проширување и продлабочување на секој аспект на единствениот пазар. Допир на дерегулација може да ги засили овие напори. Потрагата на Илон Маск да ги претвори Соединетите Американски Држави во суперсила за дерегулација може да понуди лекции што вреди да се земат предвид. Дерегулацијата може да ги отклучи агилноста и конкурентноста, квалитети што многу ѝ се потребни на Европа.
Пазарите на капитал се уште еден камен-темелник за зајакнување на внатрешниот пазар. Егзодусот на ветувачките европски фирми на американските пазари го нагласува системското прашање. „Спотифај“ и „Кларна“, два успешни шведски стартапа, ги планираат своите иницијални јавни понуди во Њујорк, приклучувајќи се на растечката листа на европски фирми што бараат подобри можности за финансирање во странство. Неспособноста на Европа да ја финансира сопствената иднина може да стане осакатувачка одговорност.
Охрабрувањето на истражување и развој е од клучно значење за поттикнување на иновациите. Европските институции не само што мора да ги задржат локалните таленти туку треба и да ги привлечат најдобрите светски умови. Талентот често ги следи парите, а талентот привлекува повеќе таленти. Без овој доблесен циклус, другите реформи ќе пропаднат.
Конечно, Европа мора да прифати поагресивна глобална трговска стратегија. Додека европската економија често е критикувана за недостиг од конкурентност, солидниот трговски суфицит на еврозоната е во целосна спротивност со огромниот дефицит на Соединетите Американски Држави. ЕУ е најдобриот трговски партнер за повеќе од 80 земји, далеку ги надминува САД во овој поглед, кои се врвни трговски партнери за околу 20 земји – сите во нивното блиско окружување, од Колумбија до Канада.
Сепак, вистинскиот предизвик лежи на друго место. Кина сега е трговски партнер број еден за 120 земји, вклучувајќи голем дел од Азија, Африка и Латинска Америка. Промената на трговските модели во корист на Кина беше брза и одлучувачка. Ако Европа се грижи за економската безбедност или се вклучи во меѓузападни трговски војни, ризикува да му отстапи на Пекинг уште повеќе терен на пазарите во развој.
Лекции од историјата
Историски гледано, просперитетот на Европа произлезе од отворената трговија. Подемот на Европа како глобална економска сила започна кога нејзините бродови почнаа да минуваат низ океаните, воспоставувајќи трговски односи. Иновациите, обележани со Индустриската револуција, секако помогнаа, но трговијата беше основата. Спротивно на тоа, кога Кина се сврте навнатре, таа стагнираше. Јапонија ја научи лекцијата, се отвори и напредуваше.
Европа мора да го повтори овој офанзивен начин на размислување. Договорите за слободна трговија со секој релевантен регион треба да бидат приоритет. Понатамошното отворање на европските пазари може да биде ризично, но ништо не ја поттикнува конкурентноста како самата конкуренција. Тоа е начинот на кој Европа напредуваше во минатото и на кој може повторно да напредува.
Сила преку самодоверба
Офанзивната стратегија не ја напушта безбедноста, ја гради преку сила и доверба. Економската безбедност е резултат на економската сила – не обратно.