Една нова теорија за објаснување на човечката свест сугерира дека таа доаѓа од скриени димензии и не е само мозочна активност
За хипердимензионалноста: Идеја дека универзумот е составен од повеќе димензии, а не само од четири, висина, должина ширина и време…
Физичар тврдеше дека ние се приклучуваме на овие невидливи рамнини на универзумот кога правиме уметност, практикуваме наука, размислуваме за филозофија или сонуваме и тоа може да го објасни феноменот што го избегнува научното разбирање со векови.
Мајкл Правица, професор по физика на Универзитетот во Невада, Лас Вегас, ја засновал идејата на хипердимензионалност, идејата дека универзумот е составен од повеќе димензии од само четирите што ги перципираме: висина, должина ширина и време.
Но неговата теорија е многу контроверзна, при што еден научник вели дека камен-темелникот на теоријата на Правица „се граничи со научната фантастика“.
– Фактот дека можеме да замислиме повисоки димензии од четири во нашиот ум, во рамките на нашата математика, е дар… тоа е нешто што ја надминува биологијата“ – изјави Правица за „Попјулар механикс“.
Научниците се обидуваат да ги објаснат човечката свест и нејзиното потекло стотици години. Една водечка теорија сугерира дека свеста е поврзана со тоа колку информации се интегрирани помеѓу различните делови на мозокот. Колку повеќе информации се поврзани и интегрирани, толку повеќе се смета дека суштеството е свесно.
Друга претпоставка е дека свесните ментални состојби се водени од сигнали од врвот надолу во мозокот. Сигнализирањето одозгора надолу се однесува на процесот со кој регионите на мозокот на повисоко ниво испраќаат информации, очекувања или контекст до регионите на мозокот на пониско ниво.
ОСНОВАТА НА ХИПЕРДИМЕНЗИОНАЛНОСТА
Но теоријата на Правица излегува надвор од доменот на невронауката и влегува во теоретската физика.
Тој сугерираше дека во моменти на зголемена свест, како кога влегуваме во состојба на сон или кога го користиме нашиот мозок за длабоко креативни или интелектуални задачи, нашата свест може да ја надмине нашата физичка димензија и да влезе во повисоко ниво.
– Во овие моменти нашата свест се синхронизира со скриените димензии и добива поплава од инспирација – рече Правица.
За подобро да ја разберете контроверзната теорија, разгледајте го следново сценарио.
Замислете дека сте дводимензионално суштество што живее во дводимензионален свет, како лик во стрип. Сега, замислете дека сфера минува низ вашата гледна рамнина.
Сферата би изгледала како точка што расте во поголем и поголем круг додека се приближува, а потоа постепено се собира додека не биде надвор од видното поле. Нема да имате начин да знаете дека тоа е всушност тродимензионална форма.
Правица нѐ гледа како верзија на овие 2Д-ликови. Иако постоиме во четиридимензионален свет, можеме да ги согледаме само материјата и енергијата што е од тие четири димензии, исто како што суштествата во 2Д-свет не можат да перципираат 3Д-објект.
Така, ограничувањата на нашиот свет нѐ спречуваат да откриеме повисоки димензии, кои, теоретски, би можеле да постојат насекаде околу нас.
Ова е основата на хипердимензионалноста – идејата дека универзумот е составен од многу димензии, од кои некои се скриени бидејќи се надвор од дофатот на нашата физичка област.
Хипердимензионалноста се поврзува со теоријата на струни, која вели дека реалноста е составена од бескрајно мали вибрирачки жици што се помали од атомите, електроните или кварковите.
Како што жиците вибрираат, се вртат и преклопуваат, тие произведуваат ефекти во повеќе невидени димензии што ги предизвикуваат сите честички и сили што можеме да ги набљудуваме, од физика на честички до гравитација.
– Теоријата на струни во суштина е теорија на хипердимензионалност. Се гледа како универзумот е склопен на потквантна скала – рече Правица.
Идејата ги замаглува границите помеѓу науката и духовноста
Иако можеме да ги набљудуваме ефектите што овие вибрирачки жици ги имаат врз физиката на нашата димензија, не можеме да ги набљудуваме скриените димензии во кои тие вибрираат.
– Не можеме физички да ги набљудуваме. Но нашата свест можеби ќе може да ги искористи – вели Правица.
Хипердимензионалноста и теоријата на струни се широко прифатени од физичарите, но идејата на Правица за нивниот однос со свеста е поконтроверзна – особено затоа што ги замаглува границите помеѓу науката и духовноста.
Како православен христијанин со докторат од „Харвард“, Правица откри дека хипердимензионалноста е начин да се премости неговата научна заднина со неговите религиозни верувања. На пример, тој верува дека Исус Христос можеби е хипердимензионално суштество.
– Според Библијата, Исус Христос се вознел на небото 40 дена откако бил на Земјата. Како да се искачите на небото ако сте четиридимензионално суштество. Но тоа што е хипердимензионално може, теоретски, да му дозволи на Исус да се движи помеѓу нашиот свет и небото – што може да биде свет со повисоки или бесконечни димензии – наведува Правица.
Теоријата на Правица се заснова на перспективата „Бог на празнините“, каде што празнините во научното знаење се објаснуваат со божествена интервенција, според Стивен Холер, вонреден професор по физика на Универзитетот „Фордам“.
Тој верува дека овој тип размислување е недоволен и го попречува научното истражување потребно за вистинско разбирање и објаснување на неискажливите појави како човечката свест.
– Тоа е лош механизам за објаснување што веројатно ја задушува љубопитната природа потребна за добра наука и учи дека не е во ред да се каже „не знам“ – изјави Холер.
Тој истакнува дека нашата способност математички да манипулираме со повисоките димензии не е доказ дека тие навистина постојат или дека нашата свест може да комуницира со нив.
Уште повеќе, истражувањето на овие повисоки димензии е невозможно поради ограничувањата на нашите сегашни технолошки способности.
ЦЕРН нема одговори
Ниту најмоќниот забрзувач на честички во светот – Големиот хадронски судирач (ЛХЦ) во ЦЕРН – не може да обезбеди вистински доказ дека овие димензии постојат.
ЛХЦ ги разбива честичките со неверојатно големи брзини – до брзината на светлината.
Ова им овозможува на физичарите да ги проучуваат основните градежни блокови на материјата и енергијата и да пристапат до бескрајно мали димензии – дури и помали од еден протон.
Но дури и ЛХЦ не е во состојба да ги открие високодимензионалните жици што ги предвидува квантната физика. За да се добие таа зрнеста, на физичарите ќе им треба многу помоќен судирач.
Без тие конкретни докази, Холер вели дека хипердимензионалноста „се граничи со научната фантастика“.
Но Правица е оптимист дека таква технологија би можела да постои во текот на животот на неговите деца. Дотогаш, тој ќе продолжи да ги поддржува хипердимензионалноста и теоријата за тоа како таа е поврзана со нашата свест.
– Не гледам смисла поинаку. Зошто да студирате? Зошто да се живее – порачува Правица.
