Мислам дека севернокорејските специјални сили ќе бидат распоредени во рускиот пограничен регион Курск многу побрзо отколку на украинските фронтови, каде што официјалните украински сили навлегоа во молскавична офанзива на почетокот на август. И онака Русите ја нарекуваат терористичка таа украинска операција, а најдобар лек против терористите секако се одлично обучените специјалци, анализира Зоран Метер
Односите меѓу Русија и Северна Кореја продолжуваат да се развиваат интензивно откако лидерите на двете земји, Владимир Путин и Ким Јонг-ун, остварија меѓусебни државни посети и направија клучна пресвртница кон воспоставувањето стратегиски партнерски односи, кои сега брзо се претвораат во класичен воен сојуз.
До тој момент односите меѓу двете земји беа целосно запоставени од распадот на Советскиот Сојуз, за време на кој, пак, беа многу развиени и пријателски – речиси сојузнички. Имено, СССР заедно со Кина беше клучната земја што ја поддржуваше комунистичка Северна Кореја за време на граѓанската војна со Јужна Кореја, која траеше од 1950 до 1953 година.
Советските авиони и пилоти им даваа воздушна поддршка на комунистичките сили, кинеската армија учествуваше со своите копнени сили, додека Соединетите Американски Држави (како водечка сила на ОН) се бореа на страната на Јужна Кореја. На крајот, како што знаеме, војната беше прекината на линијата на фронтот по должината на 38-та паралела, која всушност беше предвоена граница на двете земји.
По распадот на СССР, Русија ја запостави Северна Кореја
Новоформираната Руска Федерација по распадот на СССР се усогласи со западниот надворешнополитички круг и на многу начини го следеше она што Вашингтон го сметаше за свој клучен интерес, не само во однос на Корејскиот Полуостров туку и во Иран и Блискиот Исток воопшто, но и на други места низ светот.
Така беше всушност, може да се каже, сè до 2007 година и познатиот говор на Владимир Путин на минхенската безбедносна конференција за непочитувањето на Западот, дури и на минималните руски национални интереси во неговата околина. По тоа, нивните односи брзо отидоа во надолна фаза, а Путин, дотогаш речиси миленик на влијателните западни медиуми, одеднаш почна да се прикажува во исклучиво негативно светло. Целосната деградација на односите Запад-Русија следуваше по украинската револуција во февруари 2014 година, а тие доживеаја кулминација и речиси целосен колапс по руската специјална воена операција во Украина во февруари 2022 година.
Дури по тоа и по воведувањето на историски невидени западни санкции против Русија, Москва всушност сфати дека нема што да бара кон Запад („руската мечка“ е навистина сонлива и трома и ѝ треба време да се разбуди од зимскиот сон) и целосно ги смени стратегиската надворешна политика и економско-трговскиот правец на дејствување од Запад кон Исток – кон Азија.
Западот не веруваше во тоа
Токму во тој контекст може и мора да се гледа брзото и, за многумина на Запад, неочекувано зближување меѓу Москва и Пјонгјанг. Имено, во клучните западни престолнини преовладуваше мислењето дека Путин нема да се осмели да го стори тоа со оглед на острите санкции на ОН и меѓународната изолација на Северна Кореја, што дополнително ќе го наруши неговиот и онака сериозно разнишан углед по војната во Украина, и дека оваа смисла е доволна за воспоставување руска стратегиска соработка со Иран – исто така оптоварен со речиси половина век санкции од ОН. Сепак, тие беа во голема заблуда.
Пред сѐ, вреди да се потсетиме дека по распадот на СССР, Северна Кореја беше под некаква заштита од Кина, што најмногу ја спаси од силните санкции на меѓународната заедница диктирани од САД. Но се чини дека работите драматично се менуваат во оваа смисла како резултат на истите глобални геополитички процеси и конфликти во клучниот триаголник САД-Кина-Русија. Пекинг сè уште треба да ја пресмета помошта за Пјонгјанг (водејќи сметка да не претера со оглед на санкциите наметнати против Северна Кореја), бидејќи сака и да ја зачува трговската соработка со Западот. Москва повеќе ги нема тие проблеми: нејзините патишта кон Западот се отсечени и воведени се невидени санкции.
Така, во септември минатата година, севернокорејскиот лидер пристигна во првата посета на Русија, поточно – на нејзиниот Далечен Исток, а веќе во јуни годинава рускиот лидер пристигна во Пјонгјанг. Таму беше потпишан договорот за заемно сеопфатно стратегиско партнерство, кое содржи и клучна клаузула што предизвикува најголема непријатност, па дури и отворено противење на Западот. Станува збор за членот четири од споменатиот договор, кој предвидува давање заемна помош во случај една од двете страни да биде изложена на воен напад од која било земја. Згора на тоа, другата земја би го сметала за напад врз себе.
Големата игра може да почне
На 24 октомври руската Државна дума го ратификува споменатиот Сеопфатен договор за стратегиска соработка со Северна Кореја, а по тој повод рускиот заменик-министер за надворешни работи Андреј Руденко го означи како спогодба што ќе игра „стабилизирачка улога во Североисточна Азија“.
– Тоа ќе даде позитивен придонес за одржување на рамнотежата на силите во регионот врз основа на принципот на неделива безбедност, намалување на ризикот од повторна појава на војна на Корејскиот Полуостров, вклучувајќи и употреба на нуклеарно оружје и генерално поставување на основите за изградба на нов евроазиски безбедносен систем. Овој документ ги доведува односите меѓу Русија и Северна Кореја на ниво на сојуз, има цел да се продлабочат партнерството и стратегиската интеракција во широк спектар приоритетни области за двете држави и да се изгради фер мултиполарен меѓународен систем – рече Руденко и, истовремено, смислено додаде дека „времето на тајните договори заврши!“
Вревата што се крена минатата недела, откако беше потврдена веста дека севернокорејските елитни специјални сили (наводно меѓу 10 и 12 илјади од нив, според јужнокорејски извори) пристигнале на рускиот Далечен Исток, се облекле во руски воени униформи и почнале да тренираат со руските специјални сили на воените полигони таму, по што можеби ќе можат да се преселат на украинските фронтови, би можела дополнително да се засили по најновите вести.
Имено, владини извори од Јужна Кореја не застанаа тука, туку објавија дека во руски Владивосток пристигнале и севернокорејски борбени пилоти, уште пред распоредувањето на нивните колеги од специјалните копнени сили – наводно на почетокот на октомври. Што ќе прават таму сѐ уште е непознато и само во доменот на шпекулациите.
Тие тргнуваат од фактот дека на Русите им недостигаат пилоти поради војната во Украина и високата динамика на производство на нови руски авиони, па по соодветна обука би можеле да бидат заменети со Севернокорејци што летаат со многу постари авиони (споредба со украинските пилоти што се обучени на Запад да користат американски авиони Ф-16). Дури и најновите севернокорејски авиони (МиГ-23МЛ, МиГ-29 и Су-25) се значително постари од просечните руски ловци. Москва сака да им обезбеди на севернокорејските пилоти висококвалитетна обука, што може да се види и во контекст на нејзините моментални потреби за време на војната, но исто така и во контекст на стекнувањето знаење за севернокорејските пилоти за да им се спротивстават на јужнокорејските и американските воздушни сили во иднина. Не само над Корејскиот Полуостров туку и во регионот на Североисточна Азија воопшто, имајќи предвид дека тоа е невообичаено важно за Русија – пред сѐ поради нејзината пацифичка флота стационирана во Владивосток, но и големата подморничка база на Камчатка, која Американците ја нарекуваат „Осино гнездо“, која неодамна беше зајакната со две нови нуклеарни подморници.
Бидејќи споменатиот стратегиски договор меѓу двете земји содржи и одредби за воено-техничка соработка, воопшто не е исклучено дека Русија е подготвена не само да ѝ предаде напредни воени технологии на Северна Кореја, вклучувајќи ги и оние од сферата на (засега само цивилна) нуклеарна технологија, туку и ракетни и сателитски, за кои отворено се зборуваше, но и да испорача свои модерни борбени авиони. Имено, Москва едноставно нема премногу време да чека и да започне некакво ново и модерно производство на севернокорејски авиони во сегашните геополитички услови.
Каде ќе завршат севернокорејските специјалци?
Меѓутоа, засега меѓународната политичка и аналитичка заедница е најмногу заинтригирана од севернокорејските специјални сили што пристигнаа во Русија. Тоа не е без причина: освен нивниот голем број во матичната земја (наводно има дури 200.000, многукратно повеќе од вкупниот број на сите специјални сили на Запад заедно), се знае и дека вршат интензивна и сурова воена обука и дека тие се доволно добро опремени. Значи, тоа се повеќе од респектабилни единици, кои секако можат да донесат предност.
Најчесто во Јужна Кореја и во западните земји сега се смета дека севернокорејските специјални сили ќе завршат на украинските фронтови и дека тоа ќе претставува сериозна ескалација на таа војна, на која ни Западот не треба да одговори. Украинскиот претседател Володимир Зеленски, кој беше еден од првите што посочија на нивното присуство на рускиот Далечен Исток и нивното можно префрлање на југоисточниот дел на Украина за да им се помогне на руските сили, го очекува тоа.
Сепак, јас лично верувам дека севернокорејските специјални сили (доколку воопшто дојде до нивно воено вмешување на страната на руските сили) ќе бидат распоредени во рускиот пограничен регион Курск, во кој официјалните украински сили беа навлезени во молскавична офанзива на почетокот на август, многу порано отколку на украинските фронтови. На крајот на краиштата, Русите ја нарекуваат таа украинска операција терористичка, а најдобар лек против терористите секако се одлично обучените специјалци.
Тоа е нешто сосема различно од нивното распоредување на украинските боишта и од меѓународноправна гледна точка, иако постои сомнеж дека големите земји сакаат да се придржуваат до меѓународното право кога тоа не е во нивен интерес (ако некогаш го сториле тоа). Бидејќи времињата станаа премногу сериозни, а влогот превисок, силата е единствената што ги диктира правилата на играта. Тоа го гледаме, освен со Русија, и во примерите на Израел, Иран и, секако, САД, кои несомнено се најдалеку од строгото придржување кон меѓународното право.
Правилата се менуваат или брзо се приспособуваат. Впрочем, на конференцијата за медиуми по завршувањето на самитот на БРИКС, на критичко прашање од новинар на „Би-би-си“ за севернокорејските специјални сили на руска територија, Путин одговори нешто во стилот „тие се сега наша работа“ и „тоа се однесува само на нас“.
