Тиери Бретон - Фото: ЕПА

Оставката на францускиот комесар за внатрешен пазар го изненади Брисел

Во Брисел и во Стразбур зачуденоста е целосна: никогаш во европската историја голема земја како Франција не сменила кандидати во последен момент, особено во случајот на комесар во заминување, кој вети дека ќе стане тешка категорија во новата извршна власт, како што секогаш било случај со оние што научиле да го совладаат сложеното функционирање на заедницата. Овој потег ја нагласува и слабоста на Емануел Макрон, кој се чини дека веќе не контролира ништо, вклучувајќи и едно од досиејата каде што покажа непобитно знаење во последните седум години – Европа

Најавата во понеделникот за оставката на францускиот комесар предизвика чудење. Во реалноста, неговата судбина беше запечатена за десет дена од страна на Макрон и претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Неславна покер-игра, која ја илустрира слабоста на францускиот претседател.
Макрон и Фон дер Лајен ѝ нудат на Европа решение со кое ниту Франција ниту Европската Унија нема да излезат посилни. Во понеделникот наутро, Тиери Бретон, францускиот еврокомесар во заминување и назначен да служи нов петгодишен мандат во Европската комисија од страна на шефот на државата, на 25 јули, му ја поднесе својата оставка со „ефект веднаш“ на претседателот на европската извршна власт. Звучна објава, јасно наменета да го извади тепихот од под нозете на шефот на државата, бидејќи се очекуваше Елисејската палата во понеделникот да објави дека тој ќе биде заменет од Стефан Сежурне, шеф на Ренесансата и накратко министер за надворешни работи. Најавата за распределба на ресорите меѓу 26-те члена на идната европска извршна власт се случи во вторникот наутро во Стразбур, пред Европскиот парламент.

Во Брисел и во Стразбур зачуденоста е целосна: никогаш во европската историја голема земја како Франција не сменила кандидати во последен момент, особено во случајот на комесар во заминување, кој вети дека ќе стане тешка категорија во новата извршна власт, како што секогаш било случај со оние што научиле да го совладаат сложеното функционирање на заедницата. Овој потег ја нагласува и слабоста на Емануел Макрон, кој се чини дека веќе не контролира ништо, вклучувајќи и едно од досиејата каде што покажа непобитно знаење во последните седум години – Европа.
– По распуштањето на Собранието, Макрон одлучи да го распушти Тиери Бретон – резимира германски европратеник.

Што се случи? Соборувањето на Бретон, комесар задолжен за внатрешниот пазар, индустриската политика, туризмот, дигиталната, аудиовизуелната, одбраната и вселената, неколкупати беше побарано од Фон дер Лајен, која ја мрази оваа силна глава, која не се двоумеше да става пречки во нејзиниот начин на работење и јавно да ја критикува за нејзиниот авторитарен начин на управување. Ова исто така отворено го наведува францускиот комесар во своето писмо со оставка.
– Пред неколку дена, вие (Урсула фон дер Лајен – н.з.) побаравте од Франција да го повлече моето име – поради лични работи за кои никогаш не сте разговарале директно со мене – и понудивте, како компензација, наводно повлијателно портфолио за Франција во идниот колеџ. Затоа, во светло на овие најнови случувања, кои покажуваат сомнително владеење, морам да заклучам дека повеќе не можам да ги извршувам моите функции во рамките на колеџот – напиша тој.

Според нашите информации, претседателката на Комисијата му објаснила на Емануел Макрон дека го критикувала Бретон дека во април јавно го попречувал назначувањето на европратеникот Маркус Пипер за „претставник на ЕУ за мали и средни претпријатија“, позиција што дотогаш беше почесна, но за таа пригода се трансформира во добро платена позиција (повеќе од 20.000 евра месечно за четиригодишен договор, кој може да биде продолжен за две години). Чист клиентелизам, бидејќи тоа беше директно барање на германските демохристијани од ЦДУ, неговата партија, кои сакаа да му најдат база по дваесет години во Европскиот парламент. Т.Г.


Многу лоши односи со американските дигитални компании

Со тоа што назначувањето се случи во отсуство на Тиери Бретон, иако тоа спаѓа во неговите прерогативи, како и со извртувањето на правилата за регрутирање, со цел да ја задоволи својата партија, Фон дер Лајен предизвика негодување меѓу социјалдемократите и центристичките комесари и европратениците (само конзервативците од ЕПП ја поддржуваат), што ја принуди да отстапи, со што покажа дека не е семоќна. За работите да бидат уште полоши, за време на европската кампања Тиери Бретон јавно ја нападна во неколку наврати за нејзиниот авторитарен начин на управување или нагласувајќи го недостигот од ентузијазам на ЕПП, главно од раката на ЦДУ, за поддршката за нов мандат. „И покрај нејзините квалитети, Урсула фон дер Лајен беше надгласана од сопствената партија“, напиша тој на Икс на 7 март.
– Вистинското прашање сега е дали е можно (повторно) да ѝ се довери управувањето со Европа на ЕПП уште пет години, или дваесет и пет години по ред. Самата ЕПП се чини дека не верува во својот кандидат – додаде тој.

Од друга страна, Урсула фон дер Лајен би му тврдела на претседателот на Франција дека таткото на законодавството што ги регулира дигиталните платформи (познато како ДМА-ДСА) имал премногу лоши односи со американските компании во секторот, што ризикува да ги комплицира трансатлантските односи, особено во случај на реизбор на Доналд Трамп. Овде таа мисли на влечењето на војната што летово го изврши францускиот комесар со слободарот Илон Маск, шеф на Икс (поранешен Твитер), обвинет за кршење на европското право. Овде мора да го видиме американскиот тропизам на Урсула фон дер Лајен и Бјорн Зајберт, нејзиниот семоќен началник на Генералштабот, што ги наведува прво рефлексно да ги бранат американските интереси. Така, дуото прво ја поздрави американската ИРА (закон за намалување на инфлацијата) за зелената транзиција пред да биде вратена од Франција, која им посочи дека станува збор за протекционистичко законодавство наменето да ги привлече европските компании во САД со субвенции…

Априори, овие елементи претставуваат толку многу причини да се задржи Тиери Бретон на неговата функција во нормални времиња, бидејќи тој ја докажа својата независност во однос на претседателот на Комисијата и ЕПП и успеа да ја стави индустриската политика, која ѝ е толку драга на Франција, на врвот на европската агенда (од дигитална до воспоставување европска одбранбена индустрија, со забрзување на производството на школки преку производство на вакцини против ковид-19). За Ауроре Лалук, претседателката на економскиот и монетарниот комитет на Европскиот парламент, Тиери Бретон беше човек на индустриската политика и регулатива против линијата „чиста и совршена конкуренција доволна за себе“ што ја игра данската комесарка Маргрет Вестагер. Т.Г.